Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα

Εκδήλωση για τη διάσωση του Σχινιά στο βιότοπο πραγματοποίησαν περιβαλλοντικοί φορείς της Αττικής στις 1-7-2000.

Με ΠΔ το ΥΠΕΧΩΔΕ προωθεί την ανακήρυξη του Σχινιά-Μαραθώνα έκτασης 11.000 στρ σε εθνικό πάρκο προκειμένου να κατασκευαστούν οι Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις σε έκταση 2.000 στρεμμάτων, που θα απομακρυνθούν μέσα σε 20 ημέρες από το τέλος της διοργάνωσης. Στο ΠΔ δεν γίνεται καμία μνεία για τα αυθαίρετα καθώς και για τα κέντρα της περιοχής τα οποία αναμένεται να απομακρυνθούν. Το Σ.τ.Ε έχει εγκρίνει το ΠΔ. Μέχρι τον Ιανουάριο 2001 προβλέπεται να συγκροτηθεί φορέας διαχείρισης του Πάρκου. (Ελευθεροτυπία 18-8-2000).

Η ομοσπονδία των ευρωπαϊκών οργανώσεων περιβάλλοντος Europa Nostra με ψήφισμα στην τελευταία σύνοδο (14-10-2000) στη Λευκωσία τάχθηκε κατά των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων στον ιστορικό χώρο του Μαραθώνα και το βιότοπο του Σχινιά. (Ελευθεροτυπία, 2-11-2000)

Ήδη έγινε η δημοπράτηση για τα χωματουργικά και την περίφραξη του Σχοινιά. Το έργο στο Σχινιά καθώς και στο Ριζάρι Μαραθώνα προβλέπεται να είναι έτοιμα 4 μήνες πριν την ημερομηνία που είχε ανακοινώσει ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ στις 23-8 δηλαδή τον Ιανουάριο του 2004. (Ελευθεροτυπία 23-11-2000)

“Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι… “το κακό που μας βρήκε”, που δεν μπορούμε ούτε να το αγνοήσουμε ούτε να το υποφέρουμε καρτερικά και αγόγγυστα, αλλά, δυστυχώς, ούτε να το αποτρέψουμε. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να το αφήσουμε να περάσει με όσο το δυνατόν λιγότερες πληγές στο εθνικό σώμα. Πάνω σ’ αυτή τη βάση μπορεί πραγματικά να θεμελιωθεί… εθνική συναίνεση ακόμη και με τον κ. Κ. Λαλιώτη ή την κ. Γιάννα. Απαιτείται όμως καλοπιστία. Απαντώντας στα όσα αυτές τις μέρες γράφονται για τη σχεδιαζόμενη καταστροφή του Μαραθώνα και του Σχινιά ο “Αθήνα 2004” μας απέστειλε πολυτελή φάκελο με πλήθος φωτογραφιών (δημοσιεύουμε μόνο μία), cd και βιντεοκασέτα. Το περιεχόμενο των τελευταίων δεν το γνωρίζω… λόγω τεχνολογικής καθυστέρησης. Οι φωτογραφίες και τα κείμενα περιγράφουν τις σημερινές ασχήμιες της περιοχής, για να υποστηρίξουν ότι τα ολυμπιακά έργα όχι μόνο δεν θα καταστρέψουν το ιστορικό τοπίο, αλλά θα το κάνουν και “καλύτερο” και θα το αναδείξουν. Αλλά, ω κουτοπόνηροι, δεν αντιλαμβάνεσθε ότι το επιχείρημα στρέφεται εναντίον σας; Δεν μπορείτε να ισχυρίζεσθε ότι αφού καταστράφηκε που καταστράφηκε ο Μαραθώνας, γιατί δεν μας αφήνετε να τον αποτελειώσουμε εμείς! Οι μέχρι τώρα καταστροφές, αυτές τουλάχιστον που περιγράφετε στο φάκελο, επανορθώνονται εύκολα. Αυτές που σχεδιάζετε, δεν επανορθώνονται. Το ιστορικό τοπίο δεν το κάνεις ούτε “καλύτερο” ούτε “χειρότερο”, οι έννοιες αυτές είναι εντελώς ασύμβατες με την έννοια της Ιστορίας. Είναι το ίδιο σαν να μας λέτε ότι θα κάνετε “καλύτερη” τη Μάχη του Μαραθώνα, ότι θα… βελτιώσετε το σχέδιο του Μιλτιάδη και θα αποφύγετε “τα σφάλματα” που ενδεχομένως έκανε. Τέτοια παλαβά ισχυρίζεσθε με τον πολυτελή σας φάκελο. Ιδού τι σας επισημαίνει σε παλαιότερο έγγραφο ο αρχαιολόγος της Β’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων κ. Γεώργιος Σταϊνχάουερ, ο οποίος αργότερα, περιέργως, άλλαξε γνώμη.

“Η κατασκευή ενός τέτοιου έργου εκτός του ότι θα αφανίσει το έλος και τον υγροβιότοπο του Σχινιά, θα επιφέρει ισχυρές αλλοιώσεις και επεμβάσεις στο τοπίο των μνημείων το οποίο έπαιξε τον αποφασιστικό ρόλο για τη δημιουργία τους. Οπως είναι γνωστό, οι σημερινοί αρχαιολογικοί χώροι ήταν ανέκαθεν σημεία συνάντησης και συνύπαρξης του ανθρώπου με το τοπίο – τη φύση, χωρίς ποτέ ο άνθρωπος να την ξεπερνά προσβλητικά και μάλιστα ατιμώρητα”. Και σε άλλο σημείο: “Η ανατολική παραλία της Αττικής ήταν από τη νεολιθική περίοδο τόπος ειρηνικής διαβίωσης του ανθρώπου μέσα στα φυσικά χαρακτηριστικά προστασίας που δημιουργούσε το τοπίο. Αυτό έχει ευτυχώς διατηρηθεί ανέπαφο ώς τις μέρες μας, καθώς ο Μαραθώνας και ιδιαίτερα ο Σχινιάς αποτελεί ακόμη μια μοναδική εξοχή για τον σύγχρονο άνθρωπο. Τώρα με τα σχέδια αυτά για το Κωπηλατοδρόμιο, αυτά όλα θα καταστραφούν και θα διαλυθούν, σε μια εποχή μάλιστα που “όλοι” ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και την ποιότητα της ζωής. Τα νερά θα μολυνθούν και ο υγροβιότοπος, μοναδικός για την Αττική, θα εξαφανιστεί. Κανείς δεν θα καταλαβαίνει πια γιατί ο αρχαίος δήμος Τρικόρυθος της Τετράπολης του Μαραθώνα, η Μακαρία πηγή κ.ά. επελέγησαν από τους προγόνους μας. Η Εφορεία μας δεν συμφωνεί με την επιλογή της θέσης και θα πρότεινε να εξεταστεί η δυνατότητα κατασκευής ενός τέτοιου μεγάλου έργου σε άλλη περιοχή, εκτός της Αττικής, όπως π.χ. η Αυλίδα, που είναι κοντά και θα έδιδε λίγη ζωή στην ερημωμένη ύπαιθρο”. Ο ακαδημαϊκός και πρώην έφορος Αρχαιοτήτων Αττικής επί 18 χρόνια, κ. Β. Πετράκος, σε πρόσφατο κείμενό του, σημειώνει καυστικότατα: “Την ιστορικότητα του πεδίου του Μαραθώνος… την υιοθέτησαν οι Ελληνες το 1830, όταν ιδρύθηκε το κράτος και την επικαλούνται έκτοτε οι ελληνικές κυβερνήσεις διδάσκοντας, διά των δασκάλων και των καθηγητών, τη σημασία της μάχης του 490 π.Χ. και την ιερότητα του χώρου όπου αυτή διεξήχθη. Αν οι αντιλήψεις των κυβερνήσεων για τον Μαραθώνα άλλαξαν, ας απαλείψουν το σχετικό κεφάλαιο από τα σχολικά βιβλία, έτσι οι μελλοντικές γενιές των Ελλήνων θα πάψουν να ασχολούνται με ανύπαρκτα ζητήματα”. Αναλογίζεσθε τι πάτε να κάνετε; Είστε αδίστακτοι, όπως όλοι οι επιδρομείς. Συμπεριφερθείτε ως επιδρομείς και μην προσπαθείτε να μας παραπλανήσετε. (Καθημερινή-Καρκαγιάννης-11-2-2001)

Σημαντική διαφωνία έχει εκδηλωθεί μεταξύ δημοσιογράφων της Ελευθεροτυπίας για το Σχινιά, ενώ τα ΝΕΑ δημοσίευσαν “διαφημιστικό” κείμενο του ΥΠΕΧΩΔΕ για το Σχινιά. Τα κείμενα αυτά παρατίθενται αυτούσια στη συνέχεια.

Aντίλογος

Eχω τη μύγα και μυγιάζομαι: Aν και ουδένα κατονομάζει, υποθέτω ότι ο συνάδελφος Γ. Kαρελιάς με περιλαμβάνει (χθεσινό άρθρο του, στις πλαϊνές στήλες) στους “επαγγελματίες καταστροφολόγους”, που αντιδρούν στη βεβήλωση του Mαραθώνα και την καταστροφή του μοναδικού υγροβιότοπου στο Σχινιά με τα ολυμπιακά έργα. Λίγη σοβαρότητα δεν βλάπτει:

“Οι μισοί επιστήμονες -γράφει- λένε ότι εκεί που πάνε να το φτιάξουν (το κωπηλατοδρόμιο) έγινε η μάχη του Mαραθώνα. Οι άλλοι μισοί λένε ότι δεν έγινε, γιατί η περιοχή αυτή τότε ήταν θάλασσα!”.

Ωστε διχάστηκαν οι επιστήμονες, ε; Aπό τη μια, η Aκαδημία Aθηνών, η Aρχαιολογική Eταιρεία, η EURΟPA NΟSTRA, οι εκατοντάδες αρχαιολόγοι και ιστορικοί στην έκκληση των “249” κι από την άλλη, οι υπάλληλοι των υπουργών Πολιτισμού και ΠEXΩΔE και βγήκε το “φίφτι-φίφτι”…

Aλλά εκεί που ξεπερνά κάθε όριο είναι όταν αντιπαραθέτει στις περιβαλλοντικές οργανώσεις, που καταγγέλλουν το ανοσιούργημα, και προβάλλει σαν αυθεντία (“κατ’ εξοχήν αρμόδιο” τον λέει, που “κάνει με τα κρεμμυδάκια” τους “οικολόγους”…) το γνωστό και μη εξαιρετέο καθηγητή N. Mάργαρη. Mήπως δεν πρόκειται για τον ίδιο κύριο, που το 1986, στο ζόφο του Tσερνομπίλ, έγραφε “ποιο Tσερνομπίλ; Ο κίνδυνος για την Eλλάδα είναι τα γίδια”;

Eίδος εν ανεπαρκεία, η σοβαρότητα, δεν απαιτείται: Yπάρχει ή δεν υπάρχει… Γ.B.

Kαι απάντηση

Αν ο Γ. Βότσης αισθάνεται “επαγγελματίας καταστροφολόγος”, καλά κάνει και αντιδρά. Εγώ δεν τον ενέταξα σ’ αυτούς. Αλλωστε, το άρθρο μου δεν αφορούσε μόνο το θέμα του Σχινιά, με το οποίο αυτός καταπιάνεται αποκλειστικά. Και τώρα επί της ουσίας: Προφανώς, ο Γ.Β. θεωρεί ότι πρέπει να επιβληθεί η μία και μοναδική άποψη, την οποία αυτός υποστηρίζει. Εγώ, απλώς, έγραψα ότι υπάρχει και η άλλη άποψη. Οσο για τους περιφρονητικούς χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιεί για τον καθηγητή της Οικολογίας, Ν. Μάργαρη, είναι δική του υπόθεση. Εγώ, απλώς, επισήμανα ότι ένας, κατά τεκμήριο, ειδικός επιστήμονας λέει τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που λένε οι διάφοροι οικολόγοι και “οικολογούντες”. Και θα συνιστούσα στον Γιώργο να διαβάσει το άρθρο του καθηγητή, αν δεν το έχει κάνει. Νομίζω ότι κάνει καλό να βλέπουμε και την άλλη πλευρά.

Ομως εκείνο που με στενοχωρεί περισσότερο είναι ότι ο Γ.Β. δείχνει να μην ανέχεται την αντίθετη άποψη. Φαίνεται να πιστεύει ότι όσα εκείνος πρεσβεύει είναι θέσφατα. Να μου επιτρέψει να έχω αντίθετη άποψη. Και, τέλος, παρακάμπτω τα περί σοβαρότητας που γραφει στο τέλος. Γιατί, αν του απαντήσω στο ίδιο στιλ, θα χαλάσουμε τις καρδιές μας, ύστερα από 20 τόσα χρόνια. Χαλάλι του, λοιπόν. Γ.ΚΑΡ. Ελευθεροτυπία 24-2-2001

Εκτός από το Κωπηλατοδρόμιο και την “αναβίωση” της Δρακονέρας θα δημιουργηθούν άλλες 3 υδάτινες επιφάνειες * Θα συνδέονται όλες μεταξύ τους με κανάλια

Πέντε λίμνες στον Σχινιά το 2004

Αν υπάρχει ένα φυσικό στοιχείο που θα “επικαλύψει” τα 10.000 στρέμματα του Εθνικού Πάρκου στον Σχινιά αυτό είναι το υγρό. Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη που παρουσιάζουν σήμερα “ΤΑ ΝΕΑ” η “επόμενη” ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων θα βρει τον Σχινιά με… πέντε λίμνες. Εκτός από το Κωπηλατοδρόμιο, το οποίο θα είναι μια χωμάτινη λίμνη μήκους 2.200 μέτρων, προβλέπεται η “αναβίωση” της λίμνης Δρακονέρας (από το 1923) αλλά και η δημιουργία άλλων τριών υδάτινων επιφανειών οι οποίες θα συνδέονται όλες μεταξύ τους με κανάλια. Στόχος είναι να επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ γλυκού και αλμυρού νερού ώστε να προστατεύεται η ζωή του περίφημου πευκοδάσους που όπως αναφέρει και ο καθηγητής Οικολογίας Μάργαρης κινδυνεύει από υπεργήρανση. Η μελέτη που εκπονείται με τη συνεργασία του ΥΠΕΧΩΔΕ, του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας και του “Αθήνα 2004” για την ολυμπιακή αλλά και μεταολυμπιακή χρήση του Σχινιά ανατρέπει πολλές από τις έως σήμερα, αυτονόητες, καταστάσεις στην περιοχή. Μέσα στο Εθνικό Πάρκο θα κινούνται μόνο όσα Ι.Χ. σχετίζονται με την κάλυψη λειτουργικών αναγκών. Εντός του Πάρκου θα επιτρέπεται να μπουν και να σταθμεύσουν μοτοσυκλέτες, όχι όμως και αυτοκίνητα. Για το σκοπό αυτό δημιουργείται πάρκινγκ σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από την είσοδο του Πάρκου. “Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων θα υπάρχουν λεωφορεία για να μεταφέρονται οι επισκέπτες και οι θεατές στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο. Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε αυτή τη φιλοσοφία προσέγγισης του Πάρκου και μετά, ώστε να εξασφαλιστούν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες στον υδροβιότοπο ώστε να αναπτυχθεί”, εξηγεί ο κ. Γιώργος Καζαντζόπουλος, διευθυντής τομέα περιβάλλοντος του “Αθήνα 2004”. Ήδη έχει ξηλωθεί ο διάδρομος προσγείωσης-απογείωσης του αεροδρομίου, εκτός από ένα κομμάτι όπου θα στεγαστεί και μετά τους Αγώνες ο φορέας διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου με τη συμμετοχή όλων των αρμόδιων υπηρεσιών. Η χωμάτινη λίμνη – “δεν θα υπάρχει οπλισμένο σκυρόδεμα” διαβεβαιώνουν από το “2004” – όπου θα γίνουν οι Αγώνες Κωπηλασίας και Κανόε-Καγιάκ, μετά τους Ολυμπιακούς θα “περάσει” για χρήση στις αντίστοιχες ελληνικές ομοσπονδίες. Υπάρχουν όμως σκέψεις να επιτραπούν στη μεγάλη λίμνη και περιορισμένες χρήσεις αναψυχής, π.χ. δυνατότητα βαρκάδας με ενοικιαζόμενα μικρά ξύλινα σκάφη. Εντός των επόμενων μηνών θα ειδοποιηθούν όλοι όσοι τυχόν έχουν τροχόσπιτα ή τέντες στην περιοχή του πευκοδάσους να τα μεταφέρουν από εκεί. “Μέσα στο πευκοδάσος δεν θα υπάρχει τίποτε”, δηλώνει κατηγορηματικά ο εντεταλμένος σύμβουλος του “Αθήνα 2004” κ. Ιωάννης Πυργιώτης. Η ιδιοκτησία Μπενάκη, περίπου 700 στρεμμάτων στην βόρεια πλευρά του Σχινιά, πρόκειται να απαλλοτριωθεί ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει τι θα γίνει με καμιά τριανταριά νόμιμες ιδιοκτησίες εντός του Πάρκου. Για την πυροπροστασία του δάσους με τις κουκουναριές στην παραλία θα τοποθετηθεί σύστημα με αισθητήρες και 40 εκτοξευτήρες νερού που θα καλύπτουν όλη την έκτασή του. Επίσης θα δημιουργηθούν θέσεις για παρατήρηση πουλιών (bird watching) και δίκτυο φυσικών μονοπατιών. Στις αμμοθίνες (παραλία Σχινιά) θα γίνει ένα ξύλινο μονοπάτι. Η κεραία του Ναυτικού, ύψους περίπου 250 μέτρων παραμένει, και υπάρχουν σκέψεις να αξιοποιηθεί αισθητικά. Στην παραλία θα γίνουν τρία-τεσσερα αναψυκτήρια (χωρίς φαγητό), ενώ ταβέρνες-εστιατόρια επιτρέπονται μόνο επί του δρόμου, μακριά από το πευκοδάσος. Το ξήλωμα της πρώην αμερικανικής βάσης θα ξεκινήσει τον Νοέμβριο του 2001, ενώ το έργο συνολικού κόστους περίπου 18 δισ. δραχμών αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2004. (ΤΑ ΝΕΑ , 24-02-2001 )

Aνοιξε, επιτέλους, το στόμα του και ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνος για την εμμονή να κατασκευαστεί το ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο στον ιερό χώρο του Mαραθώνα YΠEXΩΔE K. Λαλιώτης – ώς τώρα δεχόταν τα εύσημα του Zακ Pογκ κι άφηνε, πονηρά, τον υπουργό Πολιτισμού Eυ. Bενιζέλο να βγάζει τα κάστανα από τη φωτιά, αντιμετωπίζοντας τη συνεχώς εντεινόμενη εσωτερική και διεθνή κατακραυγή. Kαι είπε (χθες στα “Nέα”): “Δεν καταλαβαίνω τι είναι αυτό που συζητάμε σήμερα. Οταν έχουμε επιστημονικές αποδείξεις πως το τοπίο ήταν διαφορετικό, υπάρχουν έρευνες για το θέμα από το 1981 (;!) που κανείς δεν αμφισβήτησε για τον τόπο της Mάχης και όταν οικολογικά το θέμα έχει ξεκαθαρίσει (!), τι ακριβώς συζητάμε;”. Aλλά αν καταλάβαινε ο κ. Λαλιώτης (έχει, λέει, στο τσεπάκι του, επιστημονικές αποδείξεις”, που δεν διαθέτουν ούτε η Aκαδημία Aθηνών ούτε η Aρχαιολογική Eταιρεία κι όσοι άλλοι αντιδρούν…) δεν θα υπήρχε, όντως, θέμα συζήτησης: Διότι απλώς δεν θα αποτολμούσε το ανοσιούργημα… Γ.B. Ελευθεροτυπία 21-2-01

Τον Ιούλιο προγραμματίζεται να κατατεθούν οι προσφορές για τα έργα στο Σχινιά και το Ριζάρι Μαραθώνα, όπου ήδη έχουν γίνει τα πρώτα βήματα, αφού άρχισαν οι χωματουργικές εργασίες, προϋπολογισμού 980 εκατ. δραχμών για την κάθε μία περίπτωση. Στόχος είναι να αρχίσουν οι κατασκευές μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, ώστε να παραδοθούν τον Ιανουάριο του 2004. Την 1η Φεβρουαρίου έκλεισε οριστικά το αεροδρόμιο του Μαραθώνα και προχωρά με γοργούς ρυθμούς η απαλλοτρίωση των απαιτούμενων εκτάσεων. Παράλληλα, το Ιδρυμα Μπενάκη έδωσε άδεια να επιτραπεί η χρήση του χώρου πριν από την καταβολή της αποζημίωσης. Από την πλευρά της ΕΥΔΑΠ ξεκίνησε η μελέτη για τη μεταφορά νερού με αγωγό από τη λίμνη του Μαραθώνα, ώστε να εμπλουτιστεί η Μακαρία Πηγή. Ο ίδιος αγωγός θα καλύψει τις ανάγκες και του κέντρου στο Ριζάρι. Στο ΡΙΖΑΡΙ ΜΑΡΑΘΩΝΑ. Προχωρούν οι διαδικασίες για την απαλλοτρίωση 70 στρεμμάτων και την άρση της παραχώρησης άλλων 30. Παράλληλα όμως ξεκίνησαν οι εργασίες περίφραξης του χώρου. Έχει ξεκινήσει η απομάκρυνση του πεδίου βολής. (Ελευθεροτυπία 19-2-2001)

Ο Δήμος Μαραθώνα -που βεβαίως δεν είναι άμοιρος ευθυνών για την πανθομολογούμενη υποβάθμιση του περιβάλλοντος- περνά στην αντεπίθεση. Σε ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου τονίζεται: “Η εγκατάσταση του κωπηλατοδρομίου στο Σχινιά δεν θα βλάψει την περιοχή, η οποία έχει ήδη υποστεί αρκετές αρνητικές επεμβάσεις. Αντίθετα, μέσω του κωπηλατοδρομίου, θα της δοθεί η ευκαιρία να αναδειχθεί ο οικολογικός της χαρακτήρας και να μετατραπεί σε πόλο έλξης με τουριστικό, οικολογικό και αθλητικό ενδιαφέρον”. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ιστορική πλευρά του θέματος, που πήρε διαστάσεις μετά τις διαμαρτυρίες φορέων, αλλά και προσωπικοτήτων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στο ψήφισμα του δήμου επισημαίνεται: “Για μας τους Μαραθωνίτες προέχει σε αξία η ιστορική κληρονομιά που φέρουμε στους ώμους μας, και γνωρίζουμε καλύτερα από τον καθένα ότι η κληρονομιά αυτή δεν έχει αξιοποιηθεί και αναδειχθεί μέχρι σήμερα, έτσι ώστε ο Μαραθώνας να έχει τη θέση που του αξίζει τόσο στην Ελλάδα όσο και στον κόσμο όλο”. Σε άλλο σημείο του ψηφίσματος αναφέρεται: “Στον Μαραθώνα δεν κινδυνεύει ο πολιτισμός και η ιστορική κληρονομιά, όπως ισχυρίζονται οι περιβαλλοντικές και λοιπές οργανώσεις, οι άνθρωποι του πνεύματος και της τέχνης. Κινδυνεύει αν εξακολουθήσει να παραμένει όπως είναι σήμερα, προσβάλλοντας τη συμβολική του σημασία”. Σημείο αιχμής οι αρχαιότητες, που ενδεχομένως να βρεθούν κατά την κατασκευή του κωπηλατοδρομίου. Οι κάτοικοι του Μαραθώνα επικεντρώνουν τα βέλη της κριτικής τους στο πρόσωπο του Β. Πετράκου, πρώην εφόρου της Β’ Εφορείας Αρχαιοτήτων, ο οποίος πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις εναντίον των παρεμβάσεων και σε επιστολή του, μεταξύ άλλων, σημειώνει: “Τίποτε απολύτως δεν μας βεβαιώνει ότι η μάχη άρχισε στο χώρο του Τύμβου”. (Ελευθεροτυπία 3-3-2001)

Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας για τη Διάσωση του Σχινιά κατήγγειλε τη συμμετοχή γνωστών “αριστερών” επιστημόνων καθώς και του “Πανελλαδικού Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων” στο σχεδιασμό και τη διαχείριση της νέας βαρβαρότητας που βρίσκεται προ των πυλών της Αττικής και υπενθύμισε ότι από το καλοκαίρι του 2000 είχε υποδείξει ως εναλλακτική λύση για το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο την Κωπαϊδα (21-2-2001)

“Η πεδιάδα όπου έγινε η μάχη του 490 π.Χ. είναι η σημερινή, ενιαία και μη διαιρούμενη σε ιστορικό και σε μη ιστορικό τοπίο”. Αυτό τονίζεται σε επιστολή της Αρχαιολογικής Εταιρείας προς τον υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο, που δόθηκε την Πέμπτη 8/3 στη δημοσιότητα και με την οποία η Αρχαιολογική Εταιρεία απαντά με σαφήνεια σε όλα τα ερωτήματα της ηγεσίας του υπουργείου σχετικά με την κατασκευή του Κωπηλατοδρομίου στον Σχινιά. Στην επιστολή διευκρινίζεται ότι “μόνο ο υπουργός έχει τη δυνατότητα, την αρμοδιότητα και την εξουσία να ματαιώσει ένα έργο του οποίου η πραγματοποίηση έρχεται σε σύγκρουση με το σκοπό τον οποίο θα εκπληρώνει”. Την επιστολή υπογράφουν ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και ο γενικός γραμματέας της Αρχαιολογικής

Εταιρείας, Γ.Δοντάς, Αγγ.Βλάχος και Βας.Πετράκος, αντίστοιχα. “Η άποψη ότι ο χώρος όπου θα γίνει το κωπηλατοδρόμιο καλυπτόταν κατά το 490 π.Χ. από τη θάλασσα βρίσκεται σε αυθαίρετο ισχυρισμό των γεωλόγων, ο οποίος ούτε αποδείχτηκε, ούτε είναι δυνατόν να αποδειχτεί”, επισημαίνεται στην επιστολή και προστίθεται: “Οι γεωλόγοι μπορούν να χρονολογήσουν μόνο με γεωλογικά κριτήρια και όχι με ιστορικά. Η απόλυτη χρονολόγηση οιουδήποτε στρώματος γης μπορεί να γίνει μόνον με αρχαιολογικά στοιχεία, δηλαδή λείψανα έργων των ανθρώπων των οποίων το χρόνο κατασκευής ή απόθεσης μπορούμε να χρονολογήσουμε με τη βοήθεια άλλων ομοίων ή παρομοίων πραγμάτων. Οι γεωλόγοι δεν μας προσκόμισαν κεραμεική της περιόδου τους 490 π.Χ. Ολοι οι αρχαιολόγοι και οι ιστορικοί γνωρίζουν ότι η αττική κεραμεική του 6ου, 5ου, και 4ου αιώνα π.Χ. μπορεί να χρονολογηθεί πολλές φορές με προσέγγιση έτους και για ορισμένα είδη αγγείων με προσέγγιση μηνών. Οι γεωλόγοι χρονολογούν με προσέγγιση εκατοντάδων ή και χιλιάδων έτών”. Ο συντάκτης της επιστολής αναφέρεται επίσης στις γεωλογικές μελέτες των οποίων αντίγραφα παρέδωσε ο καθηγητής Γεωλογίας κ. Μαριολάκος, μελέτες του 1984, 1995, 1996, στις οποίες γίνεται μνεία των αρχαιολογικών χώρων του Μαραθώνος, χωρίς -όπως τονίζει- παραπομπές και “χωρίς λογική σύνδεση με τα γεωλογικά φαινόμενα της ολοκαίνου περιόδου” (10.000 π.Χ. μέχρι των ημερών μας). Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι η χρονολόγηση της ακτογραμμής του χάρτου Paepe γίνεται αυθαίρετα στο 490 π.Χ. για να αποδειχτεί ότι η μισή πεδιάδα και μάλιστα το τμήμα όπου και θα γίνει το Κωπηλατοδρόμιο, ήταν θάλασσα. “Αλλά αυτός ο ισχυρισμός δεν αποδείχτηκε, απλώς ειπώθηκε ως δεδομένο. Η χρονολόγηση, για να γίνει δεκτή, πρέπει να στηρίζεται σε συστηματικές από δόκιμους αρχαιολόγους ανασκαφές και τη μελέτη και δημοσίευση των ευρημάτων”. Στην επιστολή περιλαμβάνεται απόσπασμα μελέτης του γεωλόγου Richard K.Dunn (μελέτη του 1997) από το οποίο προκύπτει ότι “δεν υπήρξε θάλασσα στην πεδιάδα, ότι δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί για οποιαδήποτε εποχή πλήν της σημερινής η θέση της Κοίτης του Χαράδρου και ότι η περιγραφή των Αρχαίων για την ύπαρξη Ελών γλυκού νερού είναι ακριβής”. Σε άλλο σημείο της επιστολής επισημαίνεται ότι “κανένα στοιχείο των γεωλόγων δεν αποδεικνύει ότι: -κατά το 490 π.Χ. μέγα μέρος της πεδιάδας του Μαραθώνος ήταν θάλασσα -η επιφάνεια της πεδιάδας βρισκόταν κατά 6 μέτρα χαμηλότερα της σημερινής”. Αναφορικά με τις κατηγορίες που εξαπέλυσαν ορισμένα ΜΜΕ προς την Αρχαιολογική Εταιρεία και τον υπογράφοντα το κείμενο, γενικό γραμματέα κ. Πετράκο, και οι οποίες αφορούν την κατασκευή του αεροδρομίου στην πεδιάδα και την έως σήμερα διατήρηση του, για τη μη κήρυξη ως προστατευομένου του χώρου του αεροδρομίου και της αμερικανικής βάσης, αλλά και για την ύπαρξη σκουπιδιών στην περιοχή, ή την ύπαρξη αυθαίρετων κτισμάτων, στην επιστολή διευκρινίζεται ότι: -ο κ. Πετράκος έχει αποχωρήσει από την κρατική διοίκηση εδώ και έξι χρόνια -το ζήτημα της κήρυξης της περιοχής του αεροδρομίου και της βάσης ως προστατευόμενης, προσέκρουσε σε κρατικές, στρατιωτικές και αμερικανικές αντιδράσεις, ανυπέρβλητες. -τα σκουπίδια και η περισυλλογή τους αποτελούν την πρώτη και ύστατη φροντίδα της Δημοτικής Αρχής Μαραθώνος και -τα αυθαίρετα, η παρεμπόδιση της κατασκευής τους και η κατεδάφισή τους αποτελούν καθήκον του ΥΠΕΧΩΔΕ”. Χαρακτηριστική είναι η πρόταση που περιλαμβάνεται στην επιστολή: “Υποθέτουμε ότι στο αρχείο της αστυνομίας Μαραθώνος θα διατηρούνται οι εκατοντάδες των καταγγελιών για κατασκευές αυθαιρέτων. Ας ερωτηθούν λοιπόν η αστυνομία και οι εισαγγελείς για την τύχη των καταγγελιών και των μηνύσεων που έγιναν έως το 1994”. Τέλος, η Αρχαιολογική Εταιρεία, απευθυνόμενη στον υπουργό Πολιτισμού, υποστηρίζει ότι δεν αντιτάχθηκε “κανένα απολύτως ιστορικό επιστημονικό επιχείρημα” και υπενθυμίζει “ότι η επιστήμη της γεωλογίας ατύχησε τόσο στη γνωμάτευσή της υπέρ της διέλευσης του Μετρό κάτω από τον Κεραμεικό, ενώ άγονη και όχι ευτυχώς επικίνδυνη υπήρξε η απόπειρα εύρεσης βασιλικού μυκηναϊκού τάφου στα Γλυκά Νερά”. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ, ο κ. Βενιζέλος έδωσε στους επιστήμονες που παρίσταντο στη συζήτηση της 22ας Φεβρουαρίου 2001 την επιστολή της Αρχαιολογικής Εταιρείας για να τη μελετήσουν. Στη συνάντηση εκείνη παρέστησαν η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, εκπρόσωποι της Αρχαιολογικής Εταιρείας και ο καθηγητής Γεωλογίας κ. Μαριολάκος. Ο υπουργός επιφυλάχθηκε να απαντήσει δεδομένου ότι θεωρεί πως “η συζήτηση γίνεται επί χαρτών και οι παρεξηγήσεις και οι αμφισβητήσεις γίνονται επίσης επί χαρτών”. (ΑΠΕ) Flash 9-3-2001

Μετά το WWF, την Αρχαιολογική Εταιρεία και άλλες οικολογικές οργανώσεις, στο “μέτωπο” όσων ζητούν την αλλαγή της χωροθέτησης προστέθηκαν η Ακαδημία Αθηνών και η Διεθνής Ομοσπονδία Αρχιτεκτόνων Τοπίου. Από την άλλη πλευρά, Δήμος Μαραθώνα, κάτοικοι, ΥΠΕΧΩΔΕ, υπουργείο Πολιτισμού και “Αθήνα 2004” δίνουν μάχη επιχειρημάτων για την αναγκαιότητα του έργου. Την ίδια στιγμή, με αφορμή τον Μαραθώνα, η Αθήνα γίνεται ξανά το επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΔΟΕ αλλά και έγκυρων βρετανικών εντύπων (όπως οι “Sunday Τimes”). Με ανακοίνωσή της, χθες, η Ακαδημία Αθηνών αποκάλυψε ότι από τις 26 του περασμένου Ιανουαρίου είχε στείλει επιστολή στον Πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη παρεμβαίνοντας “για να αποτραπεί η κατασκευή του Κωπηλατοδρομίου εις την περιοχή Μαραθώνος-Σχινιά”. Όπως διευκρίνιζαν, χθες, έγκριτα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, “μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε δεν έχουμε πάρει απάντηση”. Την αλλαγή της χωροθέτησης ζητεί και η Διεθνής Ομοσπονδία Αρχιτεκτόνων Τοπίου με έδρα τις Βερσαλλίες. Από την άλλη πλευρά, ο Δήμος Μαραθώνα εξέδωσε ομόφωνα ψήφισμα όπου, μεταξύ άλλων, προαναγγέλλει δυναμικές κινητοποιήσεις, προκειμένου να γίνει το έργο όπως ακριβώς έχει σχεδιαστεί! Κι ενώ οι εργασίες εκσκαφής προχωρούν κανονικά στην Αθήνα, τις επόμενες ημέρες καταφτάνουν αρμόδιοι της Κομισιόν για να εξετάσουν κατά πόσο το Εθνικό Πάρκο μπορεί να ενταχθεί στο δίκτυο Νatura 2000 μαζί με το Κωπηλατοδρόμιο, αλλά και μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, τα μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Σπορ της ΔΟΕ με επικεφαλής τον Ούγγρο πρέσβη Πολ Σμιτ, έναν εκ των πέντε αντιπροέδρων της ΔΟΕ, θα ενημερωθούν για τον Σχινιά και θα πραγματοποιήσουν συνεδρίαση με θέμα “Περιβάλλον και Ολυμπιακό Κίνημα”, το Σάββατο. Παρ’ ότι το θέμα του Σχινιά “θεωρείται λήξαν”, αφού, όπως αποκάλυψε η πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Γιάννα Αγγελοπούλου, “ποτέ δεν τέθηκε ζήτημα έστω και προσωρινής διακοπής των έργων” από την επίτροπο Περιβάλλοντος Μαργκό Βάλστρομ, οι δυο αυτές επισκέψεις θεωρούνται σημαντικές για την καλύτερη ενημέρωση της Ε.Ε. και της ΔΟΕ. Πρόσθετο επιχείρημα στην πλευρά της κυβέρνησης και “Αθήνας 2004” θεωρείται από ορισμένους το αποτέλεσμα εργαστηριακών αναλύσεων (ραδιοχρονολόγηση) για τον προσδιορισμό της ηλικίας… χιλιάδων κοχυλιών που αποκαλύπτει καθημερινά η μπουλντόζα στον Σχινιά! Σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή της Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ηλία Μαργιολάκου, η περιοχή όπου γίνεται το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο (μια χωμάτινη λίμνη μήκους 2.300 μ.) την εποχή της ιστορικής Μάχης ήταν θάλασσα. Την επιστημονική εγκυρότητα της εν λόγω μελέτης αμφισβήτησαν με επιστολή τους τα μέλη της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. (ΤΑ ΝΕΑ , 15-03-2001)

Η επιτροπή της ΔΟΕ έμεινε εντυπωσιασμένη από την ποιότητα των περιβαλλοντικών μέτρων για τον Σχινιά… Κατά την παραμονή τους στην Αθήνα, τα μέλη της επιτροπής έκαναν αυτοψία στην περιοχή του Σχινιά, επιθεώρησαν τα έργα που έχουν αρχίσει κι ενημερώθηκαν από τους αρμόδιους του ΥΠΕΧΩΔΕ (τον υφυπουργό Ηλία Ευθυμιόπουλο), το δήμαρχο Μαραθώνα, Χρήστο Μπάρμπα, το γ.γ. Ολυμπιακών Εργων, Κ.Καρτάλη, και τον εντεταλμένο σύμβουλο του “Αθήνα 2004”, Γ. Πυργιώτη, για την κατασκευή του Κέντρου Κωπηλασίας και τους περιβαλλοντικούς όρους. Μετά το τέλος των εργασιών, η επιτροπή περιβάλλοντος εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία επισημαίνει τα εξής σημεία:
1. Η εγκατάσταση στο Σχινιά θα βελτιώσει την περιβαλλοντική κατάσταση στην περιοχή. Ειδικά, αν υπάρξουν αρκετοί οικονομικοί πόροι για τα σχέδια ανάπλασης, που έχουν σχεδιαστεί να γίνουν. Ο “Αθήνα 2004” διαβεβαίωσε ότι η περιοχή δεν θα γίνει αντικείμενο, μετα-ολυμπιακής ανάπτυξης, που θ’απειλήσει την ποιότητα του περιβάλλοντος στην περιοχή.
2. Υπάρχει ανάγκη για αυστηρό διοικητικό σχέδιο που θα έχει σχέση με τη μετα-ολυμπιακή χρήση της περιοχής και το οποίο θα εγγυάται ότι το περιβάλλον του Εθνικού Πάρκου του Σχινιά θα γίνει πλήρως σεβαστό.
3. Η ομάδα διοίκησης έργου, που θα είναι μέρος όλου αυτού του σχεδίου για το Σχινιά, πρέπει να πάρει τις ανάλογες αρμοδιότητες, για να υλοποιήσει το πλάνο κατασκευής.
4. Δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση στην περιοχή του Σχινιά, για τη διοργάνωση του αθλήματος της κωπηλασίας.
Η επιτροπή ζητεί να συνεχιστεί η συνεργασία των αρμόδιων φορέων, που ήδη υπάρχει, στην αλλαγή των χωροθετήσεων κυρίως για περιβαλλοντικούς λόγους. Η επιτροπή, προσκαλεί τις κυβερνητικές οργανώσεις να συμμετάσχουν στην παρακολούθηση του σχεδίου για την κατασκευή του Σχινιά κυρίως ως ενεργά μέλη της ομάδας διοίκησης του έργου. (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 19/03/2001)

Συναγερμός έχει σημάνει στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ και του Πολεμικού Ναυτικού για τον καθαρισμό του εδάφους που μολύνθηκε με κλοφέν, ενώ μέλη της οικολογικής οργάνωσης Γκρινπίς εκφράζουν φόβους και για τις “λευκές κηλίδες” στον χώρο της πρώην αμερικανικής βάσης, στην περιοχή του Μαραθώνα. Δεκαετίες μετά τον ψεκασμό του χώρου, όπου οι Αμερικανοί χρησιμοποιούσαν ως βάσεις κεραιών, δεν φυτρώνει ούτε αγριόχορτο. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, με ανακοίνωσή του, επιβεβαίωσε χθες ότι οι μετασχηματιστές εκλάπησαν από αγνώστους και πως “κάποια ποσότητα της τοξικής ουσίας κλοφέν είχε διαρρεύσει κατά τη μεταφορά τους στο περιβάλλον γύρω από τους μετασχηματιστές”. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την απορρύπανση του εδάφους διαδικασία εξαιρετικά δαπανηρή, καθώς το κόστος ανέρχεται σε περισσότερο από 200 εκατ. δραχμές. Πρώτα όμως θα βγουν οι εργαστηριακές αναλύσεις από το ΠΕΡΠΑ. Φόβοι εκφράζονται και για την πιθανή χρήση των μετασχηματιστών που εκλάπησαν από αγνώστους. Η δημιουργία του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου στον Μαραθώνα και η ανακήρυξη της περιοχής σε Εθνικό Πάρκο έφεραν στην επιφάνεια ένα παλιό και γνωστό πρόβλημα: την απομάκρυνση του μετασχηματιστών που χρησιμοποιούσαν οι Αμερικανοί για τις ανάγκες λειτουργίας της βάσης, οι οποίοι ως μονωτικό υλικό χρησιμοποιούσαν το καρκινογόνο και τοξικό κλοφέν. Και ενώ τόσο η χωροθέτηση των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων όσο και η υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος αποτελούν γεγονότα γνωστά εδώ και πολύ καιρό, οι αρμόδιοι επέλεξαν “στο παραπέντε” να καθαρίσουν τον χώρο. Όπως επιβεβαιώνει και το ΥΠΕΧΩΔΕ, τον εργολάβο που ανάλαβε τη διαδικασία ύστερα από σχετικό διαγωνισμό του Πολεμικού Ναυτικού… πρόλαβε άγνωστος. Ερωτήματα δημιουργεί η ευκολία με την οποία αφαιρέθηκαν οι μετασχηματιστές καθώς, σύμφωνα με το Πολεμικό Ναυτικό, η βάση φυλασσόταν. Από την πλευρά του το ΥΠΕΧΩΔΕ επισημαίνει πως “το επεισόδιο δείχνει ανάγλυφα το γεγονός ότι στην εγκαταλελειμμένη περιοχή του πρώην υδροτόπου του Σχινιά βασίλευαν η ασυδοσία, η αυθαιρεσία και η βάναυση προσβολή του περιβάλλοντος”. Το θέμα του κλοφέν έφθασε χθες και στη Βουλή, καθώς η βουλευτής του ΣΥΝ κ. Μαρία Δαμανάκη κατέθεσε ερώτηση για τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Κώστα Λαλιώτη. Από την Γκρίνπις επισημαίνει ότι χρειάζεται να γίνουν άμεσα αναλύσεις του εδάφους στην περιοχή, καθώς οι “λευκές κηλίδες” γυμνού εδάφους σε μια έκταση περίπου 120 στρεμμάτων πιθανόν να χρειάζονται επίσης την ίδια μεταχείριση. “Σε περίπτωση που η χημική ανάλυση του εδάφους δείξει κάτι τέτοιο, χρειάζεται άμεσα να μεταφερθεί το μολυσμένο έδαφος”, λέει ο κ. Στ.Ψωμάς. * Με ανακοινώσεις τους η ΕΣΗΕΑ και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων εκφράζουν την αντίθεσή τους στη χωροθέτηση του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου στον Σχινιά και ζητούν να εξεταστούν εναλλακτικές προτάσεις. (ΤΑ ΝΕΑ , 22-03-2001)

Εισαγγελική παρέμβαση προκάλεσε προχθεσινό δημοσίευμα των “ΝΕΩΝ” που αναφερόταν στην τοξική και επικίνδυνη ουσία κλοφέν η οποία έχει μολύνει την περιοχή του Μαραθώνα. Πρόκειται για ποσότητα 500 κιλών και σύμφωνα με το δημοσίευμα χύθηκε από άγνωστα, μέχρι στιγμής, πρόσωπα στο έδαφος κατά τη μεταφορά μετασχηματιστών από την πρώην αμερικανική βάση. (ΤΑ ΝΕΑ , 23-03-2001)

Πολιτικοί λόγοι ενάντια στο κωπηλατοδρόμιο στο Σχινιά

Του Σάκη Κουρουζίδη

Είμαστε, λοιπόν, |πολιτικά| αντίθετοι στο έργο αυτό (σ.τ.σ. του κωπηλατοδρομίου στο Σχινιά), γιατί:
* Οι Ολυμπιακοί του 2004 και τα έργα που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με αυτούς θα πλήξουν ακόμα περισσότερο το έτσι κι αλλιώς στρεβλό ισοζύγιο κέντρου και περιφέρειας. Τα έργα, οι εργαζόμενοι, οι δραστηριότητες, τα υλικά, οι υπηρεσίες -και η εξουσία- που θα συρρεύσουν στην Αττική δεν θα είναι ένα προσωρινό φαινόμενο το οποίο θα φθίνει μετά τους αγώνες, αλλά θα επιφέρουν μόνιμες και μη αντιστρεπτές καταστάσεις υπερσυγκέντρωσης σε επίπεδα κορεσμού. Η Αττική στο μέλλον θα είναι “εξαρτημένη”, αναπτυξιακά, από τα έργα αυτά, μόνιμα. Άρα, οποιοδήποτε έργο μπορεί να γίνει εκτός Αττικής, να γίνει “αλλού”.
* Η περιοχή των Μεσογείων, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί χώρο οικιστικής επέκτασης του λεκανοπεδίου, τάση η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη για μια 20ετία περίπου, τάση η οποία θα πολλαπλασιαστεί εξαιτίας του αεροδρομίου των Σπάτων. Άρα, οποιαδήποτε σημαντική προσθήκη δραστηριοτήτων στην περιοχή θα λειτουργεί αθροιστικά στις άλλες δύο τάσεις και θα δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στον αττικό χώρο συνολικά. Η πλήρης αδυναμία της πολιτείας να ελέγξει την αυθαίρετη δόμηση στην περιοχή αποτελεί έναν επιπλέον λόγο να μη δεχτούμε τις σημερινές διαβεβαιώσεις ότι, ειδικά στην περιοχή του Σχοινιά, θα γίνουν όλα κατά “τας -μελετητικάς- γραφάς”. Κανείς δεν δικαιούται να διαβεβαιώνει γιατί μέχρι τώρα έδειξε ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την τήρηση της νομοθεσίας και την εκτέλεση ακόμη και αμετάκλητων δικαστικών αποφάσεων για κατεδάφιση των αυθαιρέτων.
* Το κωπηλατοδρόμιο αποτελεί ένα έργο και μια δραστηριότητα που θα προσελκύσει πολλές -και διαρκείς- παράλληλες δραστηριότητες και μια συσσώρευση στον ευρύτερο, μεν, χώρο -αλλά εξαιτίας της λειτουργίας του δε- αυτοκινήτων, μέσων και χώρων τροφοδοσίας των επισκεπτών, απορριμμάτων και άλλων βοηθητικών λειτουργιών, σε έναν τόπο όπου συρρέουν πολλές χιλιάδες επισκεπτών και χρηστών κάθε είδους. Και όλα αυτά ακόμη και αν τηρηθούν κατά γράμμα οι ευγενείς προθέσεις και προβλέψεις της μελέτης.
* Ο χώρος είναι γεμάτος ιστορικές μνήμες, οι οποίες κάθε άλλο παρά αναδεικνύονται από τη σημερινή εικόνα του χώρου. Ανεξάρτητα από την ακριβή θέση που έγινε η μάχη του Μαραθώνα, η όποια επέμβασή μας στην περιοχή οφείλει να καταγράφει, με διακριτά και διακριτικά έργα, γεγονότα, διαδρομές, φυσικά χαρακτηριστικά, φυσικές λειτουργίες, ιδιαιτερότητες καλλιεργητικές και παραγωγικές πρακτικές (και αυτές στοιχεία του πολιτισμού είναι). Η ολιγωρία που έχει αποδειχθεί στην περιοχή, ισχύει στο ακέραιο και για πολλές ακόμη περιοχές με ιστορική φόρτιση.
* Αποτελεί πολιτικό εκβιασμό προς την κοινωνία η θέση της πολιτείας ότι, αφού ο χώρος είναι εγκαταλελειμμένος, έρμαιο των αυθαιρετούχων κάθε είδους, για να ενεργοποιηθεί αυτή -η πολιτεία- θα πρέπει να γίνει εκεί ένα κωπηλατοδρόμιο, αλλιώς θα συνεχιστεί η εγκατάλειψή του! Ο εκβιασμός είναι απαράδεκτος και δεν μπορεί να παρακαμφθεί στο όνομα ενός πολιτικού ρεαλισμού.
* Η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων από την Ελλάδα αποδεικνύεται ένα έργο πέραν των δυνατοτήτων της. Για να “καταφέρει” να ανταποκριθεί στην ευθύνη που ανέλαβε, θα κάνει πολλές “εκπτώσεις”: στον σχεδιασμό των έργων και την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, στις μελέτες, τις διαδικασίες ανάθεσης ή επιλογής αναδόχων εταιρειών, θα υφίσταται κάθε είδους εκβιασμούς από επιχειρηματίες που θα αξιοποιούν την αδυναμία -ουσιαστική και χρονική- να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις και, κυρίως, θα κάνει πολλές εκπτώσεις στην περιβαλλοντική διάσταση των έργων. Το ολυμπιακό χωριό δεν θα γίνει με όρους οικολογικής δόμησης, όπως προέβλεπε η μελέτη που κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό, θα θυσιαστούν ευαίσθητοι -περιβαλλοντικά και ιστορικά- χώροι, δεν θα επιχειρηθούν μόνιμες λύσεις στο κυκλοφοριακό και στη λειτουργία της πόλης συνολικά, αλλά θα περιοριστούμε σε μέτρα για την “καλή” λειτουργία της κατά τη διάρκεια των αγώνων μόνον κ.λπ. Όλα αυτά, για “να μην εκτεθούμε διεθνώς”. Ένα εγχείρημα που προβλήθηκε ως μια νέα μεγάλη ιδέα θα θεωρηθεί ότι πέτυχε, απλώς αν δεν εκτεθούμε.
Θεωρώ ότι αυτό είναι το πεδίο της αντιπαράθεσης -φυσικά, συνοπτικά και όχι ολοκληρωμένα- με την κυβέρνηση, με αφορμή -και για το ίδιο- το έργο του Σχοινιά.

(Σάκης Κουρουζίδης, αποσπάσματα από την ΑΥΓΗ 1-4-2001)

Εγραφε πρόσφατο φύλλο της “έγκυρης” Μοντ σε ρεπορτάζ εμφανώς εμπνευσμένο (ποικιλοτρόπως) από το υπουργείο Πολιτισμού (!) και από το υπουργείο Περιβάλλοντος(!): Τι ωραία και τι καλά θα γίνουν όλα στον Μαραθώνα. Και το κωπηλατοδρόμιο, και τα ξενοδοχεία, και τα σουβλατζίδικα, και πολυτελείς ταβέρνες, και φαστφουντάδικα, αλλά και… Εθνικό Πάρκο όπου, καταλλήλως ρετουσαρισμένα, θα ενταχθούν και το “πραγματικό” πεδίο της μάχης ή της… ναυμαχίας του Μαραθώνα και ο υδροβιότοπος. Επαναλαμβάνει δε το “δεοντολογικό” (κατά τον κ. Βενιζέλο) ρεπορτάζ όσα τελευταία ανακάλυψαν και μας είπαν, ότι μεγάλο μέρος της έκτασης που τόσους αιώνες νομίζαμε ότι ήταν το πεδίο της μάχης, το 490 π.Χ. ήταν θάλασσα, οπότε η μάχη του Μαραθώνα ή δεν έγινε ποτέ, ή ήταν ναυμαχία ή διεξήχθη… υποβρυχίως! Ή, το ακόμη θαυμασιότερο, πενήντα χιλιάδες βαριά οπλισμένοι άνδρες, με δόρατα, πανοπλίες και ασπίδες κινήθηκαν σε ένα στρέμμα γύρω από τον Τύμβο! Τα δύο ένοχα υπουργεία επαναλαμβάνουν εγχωρίως και διεθνώς τα ίδια χονδροειδή ψεύδη, ακόμη και μετά την αποστομωτική απάντηση που έλαβαν από την Αρχαιολογική Εταιρεία, αλλά και από ειδικούς επιστήμονες, αρχαιολόγους και ιστορικούς, όλου του κόσμου. Δεν υπάρχει ούτε ένας αρχαιολόγος ή ιστορικός που να υποστηρίζει τις απόψεις του κ. Ευ. Βενιζέλου και του κ. Κ. Λαλιώτη. Απορώ με τον κ. Ευ. Βενιζέλο, ο οποίος ομολογουμένως δίνει άριστα μαθήματα “επιστημονικού λόγου”, όταν αυτός εξυπηρετεί τις φιλοδοξίες του, αλλά δεν διστάζει να υιοθετήσει και την τρέχουσα εμπειρική προπαγάνδα όταν το κρίνει σκόπιμο. Τα συμπεράσματα δικά σας… *** Δεν ήξερα ότι το Εθνικό Πάρκο είναι διεθνής όρος με συγκεκριμένο περιεχόμενο, το οποίο δεν μπορεί κανείς να το ορίσει κατά το δοκούν και κατά το συμφέρον του. Πιστεύω ότι δεν το γνωρίζουν και οι κ. Βενιζέλος και Λαλιώτης. Μου είπαν λοιπόν ότι μια περιοχή ορίζεται σε Εθνικό Πάρκο ακριβώς για να προστατευθεί από ανθρώπινες παρεμβάσεις, για να διατηρηθεί στη φυσική της κατάσταση. Ολες οι επεμβάσεις αποσκοπούν μόνο σ’ αυτό. Συνεπώς: Εθνικό Πάρκο με ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο, με ξενοδοχεία, ενδεχομένως και με καζίνο (απίθανο, αλλά το άκουσα και αυτό), με αυθαίρετα, με τουριστικά πούλμαν και με ταβέρνες, τέτοιο πάρκο δεν νοείται. Αν η κυβέρνηση είχε πραγματικά την πρόθεση να ανακηρύξει τον Μαραθώνα σε Εθνικό Πάρκο το πρώτο που θα έκανε ήταν να ορίσει την περιοχή, σύμφωνα με αρχαιολογικά, ιστορικά και οικολογικά δεδομένα αλλά και με το εύρος του συμβολισμού που την περιβάλλει και όχι σύμφωνα με τις όψιμες γεωλογικές ανακαλύψεις του κ. Κ. Λαλιώτη. Το δεύτερο θα ήταν να καθαρίσει την περιοχή, να σηκώσει τα αεροδρόμια και τα στρατόπεδα, να απαλλοτριώσει όλα τα αυθαίρετα ή τα αυθαιρέτως “νόμιμα” (αυτή η κατηγορία είναι η πιο μεγάλη) και να ορίσει τις χρήσεις γης. Στο δημοσίευμα της “Μοντ” επαναλαμβάνεται αυτό που συχνά λέγεται και εννοούν οι κ. Βενιζέλος και Λαλιώτης. “Μη δίνετε μεγάλη σημασία. Εκείνοι που αντιδρούν είναι μερικοί ιδιόρρυθμοι οικολόγοι. Ολος ο λαός είναι μαζί μας, ιδιαίτερα οι κάτοικοι του Μαραθώνα και οι γηγενείς και οι επήλυδες οικοπεδοφάγοι και αυθαιρεσιούχοι, ιδιαίτερα αυτοί οι τελευταίοι. Θα διασφαλίσουν τα ακίνητά τους (ποιος θα τολμήσει να τα γκρεμίσει) και θα εισπράξουν την υπεραξία λόγω “ολυμπιακής αναβαθμίσεως” της περιοχής. Η αντιπαράθεση στον Μαραθώνα δεν είναι με τους οικολόγους ή με οποιαδήποτε άλλη κατηγορία πολιτών. Η αντιπαράθεση στον Μαραθώνα είναι με την Ιστορία, όπως τουλάχιστον μας τη διδάσκουν στα σχολεία. Και για την Ιστορία βαρύνουσα άποψη έχουν οι επαΐοντες, οι ιστορικοί και αρχαιολόγοι, μάλιστα σε χώρα οπου η Ιστορία και οι Αρχαιότητες είναι το πολυτιμότερο αγαθό της. * * * Ο κ. Ιωάννης Καμάρας, πρώην υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και επίτροπος της Τράπεζας Κρήτης είχε την καλοσύνη να μου στείλει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περιγραφή του Μαραθώνα από τον αρχαιολόγο και καθηγητή Λουδοβίκο Ρος από το βιβλίο του “Αναμνήσεις και Ανακοινώσεις από την Ελλάδα, 1832-1833” με μετάφραση και σχόλια των δύο αξέχαστων φίλων, του Απόστολου Σπήλιου και Τάσου Βουρνά (εκδόσεις Τολίδη). Ελπίζω σύντομα να βρούμε την ευκαιρία και τον χώρο να αναδημοσιεύσουμε αυτήν την ενδιαφέρουσα περιγραφή. Σήμερα περιοριζόμαστε στη σύντομη επιστολή που λάβαμε από τον ακαδημαϊκό κ. Κώστα Δεσποτόπουλο. Προς την εφημερίδα “Καθημερινή”: “Το θέμα του κωπηλατοδρομίου στον Μαραθώνα έχει γίνει “γόρδιος δεσμός” για την κυβέρνηση. Ας μου συγχωρεθεί να προτείνω τρόπο διαφυγής από το αδιέξοδο. Το υφιστάμενο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων, ως προς τον κατάλογο των αγωνισμάτων, δεν αποτελεί απαραβίαστη διάταξη του ελληνικού Συντάγματος ή του Διεθνούς Δικαίου. Αντίθετα, το πεδίο της μάχης, της πιο κρίσιμης για την ελευθερία και τον πολιτισμό όλων των λαών, είναι χώρος ιστορικά ιερός, ανεπίδεκτος για όποια βελτιωτική αλλοίωση. Αρα η κυβέρνηση οφείλει να “κόψει τον γόρδιο δεσμό”, δηλαδή να περικόψει από το πρόγραμμα το αγώνισμα της κωπηλασίας, εκτός αν διεξαχθεί σε υπάρχουσα ήδη λίμνη της Ελλάδας π.χ. των Ιωαννίνων. Αντιρρήσεις τυχόν της Ολυμπιακής Επιτροπής δεν πρέπει να υπερτιμηθούν. Η Ελλάς έχει την ευθύνη των Ολυμπιακών Αγώνων και δεν υπέχει την επικυριαρχία της ΔΟΕ. Με τιμή Κώστας Δεσποτόπουλος Ακαδημαϊκός * * * Η μάχη για τον Μαραθώνα συνεχίζεται και απέκτησε ήδη τη δικιά της αξία, έστω και αν στο τέλος χαθεί. Είναι μάχη ενάντια στην ωμότητα, τη βαρβαρότητα και την αυθαιρεσία της εξουσίας. Εμαθα ότι ιδιοκτήτης σημαντικής εκτάσεως είναι το Μουσείο Μπενάκη. Κανένας στην Ελλάδα δεν θα ήθελε να στερηθεί πόρων αυτό το Μουσείο, από τους οποίους άλλωστε συντηρείται. Είναι υποχρέωση του κράτους να διασφαλίσει τα συμφέροντά του με το παραπάνω, αλλά ο μόνος τρόπος δεν είναι η απαλλοτρίωση, χάριν του κωπηλατοδρομίου. Θα μπορούσε να είναι η απαλλοτρίωση υπέρ του πραγματικού Εθνικού Πάρκου και όχι εκείνου που μεθοδεύει ο κ. Κ. Λαλιώτης. (Αντωνης Καρκαγιαννης ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 8-4-2001)

Φρένο στην κατασκευή και λειτουργία εστιατορίων, ταβερνών και αναψυκτηρίων στο Εθνικό Πάρκο του Σχινιά βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Με δύο αποφάσεις του το ανώτατο δικαστήριο κρίνει ότι οι χρήσεις αυτές επιβαρύνουν το πευκόδασος του Σχινιά-Μαραθώνα και επομένως είναι παράνομες. Προηγήθηκε απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που άναψε το πράσινο φως για την κατασκευή του κέντρου κωπηλασίας στο Εθνικό Πάρκο του Σχινιά. Υιοθετώντας την εισήγηση του συμβούλου Επικρατείας Σωτ. Ρίζου, το Ε’ τμήμα του ανώτατου δικαστηρίου απαγορεύει την κατασκευή τέτοιων κτισμάτων και ακυρώνει, ως προς το σκέλος αυτό, το προεδρικό διάταγμα (3.7.2000), με το οποίο χαρακτηρίζονται οι χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές του Σχινιά-Μαραθώνα ως εθνικό πάρκο και στο οποίο θα ανεγερθούν οι εγκαταστάσεις του κέντρου κωπηλασίας, κανό – καγιάκ κ.λπ. εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Δικαιώνονται έτσι ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Σχινιά-Μαραθώνα και κάτοικοι της περιοχής που είχαν καταθέσει σχετικές προσφυγές στο ΣτΕ. “Στην επίμαχη ζώνη, αναφέρουν στις αποφάσεις τους (υπ’ αριθμ.1318 και 1319/2001) οι δικαστές, επιτρέπεται δόμηση για κατοικία, για εστιατόρια, ταβέρνες και αναψυκτήρια. Οι χρήσεις, όμως, αυτές διασπούν την ενότητα των οικοσυστημάτων και δημιουργούν τις προϋποθέσεις περαιτέρω βλαβών στο περισσότερο αξιόλογο οικοσύστημα (πευκόδασος) με τη δόμηση και τη συγκέντρωση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, ενώ τα οικοσυστήματα χρήζουν αποκαταστάσεως, σύμφωνα με τα πορίσματα της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και τα έγγραφα των αρμόδιων υπηρεσιών της πολιτείας”. Καταλήγουν δε στο συμπέρασμα ότι “οι χρήσεις αυτές δεν είναι συμβατές με τους σκοπούς του δημιουργούμενου εθνικού πάρκου και κατά το μέρος αυτό, το διάταγμα πρέπει να θεωρηθεί ως αντίθετο με τη νομοθεσία (ν.1650/1986)”. Αξίζει να επισημανθεί ότι στις αποφάσεις γίνεται ιδιαίτερη μνεία για τις καταστροφές που έχει υποστεί το πευκόδασος του Σχινιά, το οποίο “υφίσταται τη μεγαλύτερη ανθρώπινη πίεση”, καθώς “τα φυσικά χαρακτηριστικά του και το τοπίο του έχουν αλλοιωθεί λόγω των αυθαίρετων κτισμάτων αναψυχής”. (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 11/04/2001)

Το παρθενικό ταξίδι στις Βρυξέλλες του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Κώστα Λαλιώτη, από το… 1981 που ανήλθε για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα: το πρόστιμο για το σκουπιδότοπο του Κουρουπητού θα συνεχιστεί, το θέμα του Σχινιά παραμένει ανοικτό και διατηρούνται οι κοινοτικές επιφυλάξεις για μια επιπλέον χρηματοδότηση του Εθνικού Κτηματολογίου. Για το Σχινιά, ο Κώστας Λαλιώτης υπέβαλε εναλλακτικές λύσεις, μεταξύ των οποίων την ένταξη της περιοχής στο κοινοτικό πρόγραμμα “NATURA 2000”, αλλά με δεδομένη την κατασκευή της τεχνικής λίμνης για τους αγώνες κωπηλασίας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Η Σουηδέζα επίτροπος τον άκουσε και επιφυλάχθηκε ν’ απαντήσει. Οι υπηρεσίες της ανέλαβαν να εξετάσουν το “φάκελο” και θα απαντήσουν προσεχώς στο ΠΕΧΩΔΕ. (Ελευθεροτυπία 24-4-2001)

Σε ό,τι αφορά τέλος το κωπηλατοδρόμιο και την εν γένει αποκατάσταση του Σχινιά, ο κ. Λαλιώτης κατέθεσε στην αρμόδια για το περιβάλλον επίτροπο Μάργκο Βάλστρομ τρεις εναλλακτικές “λυτρωτικές λύσεις για τη μετατροπή του “κατ’ ευφημισμόν βιοτόπου σε πραγματικό βιότοπο” χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ολυμπιακή χρήση της περιοχής. Ομως λύση που να ικανοποιεί αμφότερες τις πλευρές δεν εντοπίσθηκε. Η Επιτροπή, εξήγησε ο υπουργός, θα συνεχίσει να εξετάζει τις προτάσεις (και να ζητεί την ικανοποίηση των δικών της όρων) αλλά ως φαίνεται ο τελικός συμβιβασμός, όταν προκύψει, θα περιλαμβάνει την ένταξη της περιοχής στο δίκτυο “Natura 2000”, το οποίο θέτει αυστηρότατους όρους προστασίας του περιβάλλοντος. Τι κέρδισε λοιπόν ο Κώστας Λαλιώτης από την πρώτη, ύστερα από περίπου 20 έτη συμμετοχής στην εξουσία, επίσημη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες; Με κάπως αφοπλιστική ειλικρίνεια ο ίδιος δήλωσε “δεν μπορώ να σας πως τι κέρδισα, ο χρόνος θα δείξει”… (Καθημερινή 24-4-2001)

Ολοήμερη διαμαρτυρία στον Μαραθώνα

Πλήθος πολιτών ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Πρωτοβουλίας για την διάσωση του Σχοινιά – Μαραθώνα και συμμετείχαν σε σειρά εκδηλώσεων διαμαρτυρίας προκειμένου να αποτραπεί η χωροθέτηση ολυμπιακών εγκαταστάσεων στον ιστορικό τόπο του Μαραθώνα και τον τελευταίο παράκτιο υγροβιότοπο της Αττικής. Η κεντρική εκδήλωση το πρωί έγινε στον Τύμβο του Μαραθώνα, με εμφανή την παρουσία αστυνομικών δυνάμεων, καθώς είχαν προηγηθεί απειλητικά τηλεφωνήματα σε μέλη της επιτροπής από τοπικούς παράγοντες με στόχο τη ματαίωση των εκδηλώσεων. Οι ομιλητές, Κ. Διάκος (Πρωτοβουλία για τη διάσωση του Σχοινιά), Θ. Νάντσου (WWF Ελλάς), Κ. Καράς (πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτιστικής Κληρονομιάς), υπογράμμισαν ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα τους για να μην αλλοιωθεί ο ιστορικός τόπος και καταστραφεί το οικοσύστημα της περιοχής. Η δημοτική σύμβουλος του δήμου Αθηναίων Άννα Φιλίνη αναφέρθηκε στο ψήφισμα του δήμου, της διοργανώτριας πόλης, εναντίον της χωροθέτησης των έργων, ενώ διαβάστηκαν και τα ψηφίσματα διαμαρτυρίας του Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS, της Αρχαιολογικής Εταιρείας, του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και 192 πολιτών της Πάτρας. Επίσης αναγνώσθηκε επιστολή διαμαρτυρίας της Γενικής Συνέλευσης του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στην οποία, μεταξύ άλλων, επισημαίνεται: “Ας αρθεί επιτέλους η ελληνική πολιτεία αλλά και οι Έλληνες στο ύψος των περιστάσεων, για να περισωθεί ό,τι έχει απομείνει από έναν σπουδαίο τόπο, τον οποίο η ιδιοτέλεια των πολιτών και η αβελτηρία του κράτους έχει οδηγήσει στα όρια της αντοχής του. Παρά τους ισχυρισμούς μας για αυτοϊκανοποίηση, τα μνημεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού δεν είναι δικά μας. Ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και δεν έχει δικαίωμα κανείς λαός και καμιά εποχή να αλλοιώνει”. Χαιρετισμούς απηύθηναν οι Φ. Κορτσίδη (ΚΚΕ), Ν. Καίσαρης (ΣΥΝ), Κ. Χίτζογλου (ΔΗΚΚΙ), Γ. Μπανιάς (ΑΚΟΑ), Γ. Τσιρώνης (“Πράσινη Πολιτική”), Γ. Καραμπελιάς (“Κίνηση κατά της Νέας Τάξης”), εκπρόσωποι της Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας Αν. Αττικής και της “Ευρωπαϊκής Έκφρασης Ανατ. Αττικής”. Παρέμβαση έκανε και ο δήμαρχος Μαραθώνα Χρ. Μπάρμπας, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ δήλωσε πως δεν θα ανεχτεί άλλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στον Μαραθώνα! Αργότερα πραγματοποιήθηκε συμβολική πορεία προς τον χώρο όπου έχουν ξεκινήσει τα έργα για την κατασκευή του κωπηλατοδρομίου και οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν το απόγευμα με μουσική συναυλία στην παραλία του Σχοινιά και με παράσταση Καραγκιόζη από τον Η. Γιαννίρη.

ΑΥΓΗ 2-5-2001

Πορεία διαμαρτυρίας για την εγκατάσταση του Oλυμπιακού κωπηλατοδρομίου στο Σχοινιά πραγματοποίησαν στον Τύμβο του Μαραθώνα μέλη της Αρχαιολογικής Εταιρείας, περιβαλλοντικών οργανώσεων και ενώσεων πολιτών το μεσημέρι της Κυριακής. Οι διαδηλωτές προτείνουν την ακύρωση του σχεδίου δημιουργίας των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και την επανένταξη του Σχοινιά στο πρόγραμμα προστασίας NATURA 2000, υποστηρίζοντας ότι τα έργα για τον εξωραϊσμό της περιοχής πρέπει να έχουν στόχο την αναβάθμιση και την προστασία της. Αντιπροτείνουν την εγκατάσταση του κωπηλατοδρομίου σε άλλη περιοχή και καλούν κάθε ευαίσθητο πολίτη να συμμετάσχει και στις επόμενες εκδηλώσεις που θα οργανωθούν στον Τύμβο του Μαραθώνα και στο Σχoινιά, με στόχο τη διάσωση του ιστορικού χώρου και την προστασία του υδροβιότοπου.

Σε ομιλίες διαδηλωτών λίγο πριν από το ξεκίνημα της πορείας αναφέρθηκε ότι οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις αποτελούν στην ουσία πρόσχημα για οικιστικές επεκτάσεις σε ολόκληρη την Αττική. Οι διαδηλωτές κινήθηκαν από τον Τύμβο του Μαραθώνα μέχρι την παραλία του Σχοινιά. ΑΠΕ (in.gr/29-4-2001)

θα γίνει δεκτή τελικά η πρόταση του Ευ. Βενιζέλου οι εγκαταστάεις του σλάλομ για το κανόε – καγιάκ να μην κατασκευαστούν στον Μαραθώνα (με πιθανότερη λύση τον χώρο του Ελληνικού), πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να πιέζεται για (και να σκέπτεται) την επαναχωροθέτηση και του κωπηλατοδρόμιου. Ολοι οι παράγοντες πάντως προσπαθούσαν χθες να ρίξουν τους τόνους και δήλωναν ότι δεν υπήρξε σύγκρουση στην προχθεσινή σύσκεψη της διυπουργικής. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε χθες ότι σύντομα θα δοθούν λύσεις σε όποια προβλήματα υπάρχουν, ο υπουργός Πολιτισμού παρουσιάζεται αποφασισμένος να υπερασπιστεί την πρότασή του, ενώ και συνεργάτες της Γιάννας Αγγελοπούλου υποστήριζαν ότι δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα η ένταση και το περιεχόμενο των διαλόγων στην προχθεσινή διυπουργική, όπως μεταφέρθηκαν από ορισμένα ΜΜΕ. (ΑΥΓΗ 16-5-2001)

Η \Πρωτοβουλία για τη διάσωση του Σχοινιά – Μαραθώνα\ εκφράζει την έντονη διαφωνία της με τη χωροθέτηση του σλάλομ στο Ελληνικό και επισημαίνει πως η κυβέρνηση φαίνεται να επιμένει στη διατήρηση της χωροθέτησης του κωπηλατοδρομίου στην περιοχή, στάση κοντόφθαλμη, αφού δεν είναι δυνατόν να ξεπερασθεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη χωροθέτηση είναι νομικά αίολη και ηθικά απαράδεκτη. Και την καλεί να προχωρήσει σε άμεση αλλαγή της χωροθέτησης των ολυμπιακών έργων επιλέγοντας λύσεις από αυτές που έχουν ήδη υπεύθυνα προταθεί (Υλίκη και Γιάννενα) και έχουν το πλεονέκτημα του μικρότερου περιβαλλοντικού και οικονομικού κόστους. . (ΑΥΓΗ 16-5-2001)

Η επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Wallstrom, αρμόδια για τα θέματα περιβάλλοντος της Ε.Ε., σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή του Συνασπισμού Αλέκου Αλαβάνου για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των Ολυμπιακών Έργων στον Σχοινιά, έδωσε την ακόλουθη απάντηση: “Όπως αναφέρεται από το μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αλέκο Αλαβάνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη παραλάβει επίσημη καταγγελία σχετικά με την προτεινόμενη κατασκευή κέντρου κωπηλασίας και κανό στον Σχοινιά-Μαραθώνα. Στο πλαίσιο της διερεύνησης της υπόθεσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε επιστολή στις ελληνικές αρχές εφιστώντας την προσοχή τους στην αξία της θέσης για τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος και ζητώντας πληροφορίες αναφορικά με το ενδεχόμενο χαρακτηρισμού του τόπου για το δίκτυο NATURA 2000, δυνάμει της οδηγίας για τους ευρωπαϊκούς οικοτόπους, οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Μαρτίου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και της χλωρίδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζήτησαν την υπόθεση με τις ελληνικές αρχές κατά τη διάρκεια της ειδικής συνεδρίασης που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 13 και 14 Δεκεμβρίου 2000. (Αυγή 25-5-2001)

Την ακύρωση της υπουργικής απόφασης (υπ΄αριθμ. 110107/21/9/2000), με την οποία επιτρέπεται η κατασκευή και λειτουργία του “Ολυμπιακού Κέντρου Κωπηλασίας” στην περιοχή του Μαραθώνα-Σχοινιά, ζητεί με προσφυγή που κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ο εκπρόσωπος τεσσάρων αρχαιολογικών και οικολογικών οργανώσεων. Πρόκειται για την Αρχαιολογική Εταιρεία, την Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η αρμόδια Εφορία (Β΄ Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων) του υπουργείου Πολιτισμού έχει δηλώσει εγγράφως τη ρητή αντίθεσή της ως προς την επιλογή της θέσης για την κατασκευή του κωπηλατοδρομίου και έχει χαρακτηρίσει, μάλιστα, την εν λόγω επιλογή ως “τη χειρότερη δυνατή επιλογή”. Παράλληλα, υπογραμμίζουν στην προσφυγή ότι δεν προηγήθηκε γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπως απαιτεί η σπουδαιότητα του έργου, αλλά και η αρχαιολογική σημασία της ευρύτερης περιοχής του Μαραθώνα. Οι προσφεύγοντες επικαλούνται επίσης και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς -όπως τονίζουν- θίγεται η προστασία της περιοχής του Μαραθώνα-Σχοινιά (με Προεδρικό Διάταγμα έχει χαρακτηρισθεί ως εθνικό πάρκο) από την ανθρώπινη επέμβαση και δραστηριότητα, που θα προκαλέσει διαταραχή για την ορνιθοπανίδα της όλης περιοχής. Ο εκπρόσωπος των τεσσάρων οργανώσεων αναφέρει επίσης ότι η κοινή υπουργική απόφαση (των υπουργείων Εθνικής Αμύνης, ΥΠΕΧΩΔΕ, Πολιτισμού, Μεταφορών και Γεωργίας) αντιβαίνει στη διεθνή εμπειρία και αντίληψη περί εθνικών πάρκων. Παράλληλα, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη για τις επιπτώσεις του έργου στο θαλάσσιο οικοσύστημα, ούτε όμως και επιστημονική ανάλυση για την παροχή νερού στο κωπηλατοδρόμιο, με βάση τις εκτιμήσεις περί λειψυδρίας για τα επόμενα χρόνια. (Flash.gr, 27-5-2001)

Νέα αρχαιολογικά ευρήματα εντοπίστηκαν, αυτή τη φορά, εντός του περιφραγμένου χώρου για το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο. Η είδηση αυτή, που μεταδόθηκε χθες το μεσημέρι από τα ραδιόφωνα, αλλά και το γεγονός ότι δεν βρισκόταν κανείς να το επιβεβαιώσει ή να το διαψεύσει επίσημα, μας οδήγησε και πάλι στο Μαραθώνα. Η καινούργια ανασκαφική τομή, που προφανώς εντάσσεται στις δοκιμαστικές-διερευνητικές πριν από την έναρξη του έργου, βρίσκεται κοντά στην περίφραξη, στο πίσω άκρο του Κωπηλατοδρόμιου, το οποίο αρχίζει λίγα μέτρα από την παραλία του Σχοινιά και καταλήγει (μετά 2,2 χλμ.) στο δημόσιο δρόμο του Κάτω Σουλίου, που οδηγεί στον Ραμνούντα. Τα νέα ευρήματα είναι ακόμη ανερμήνευτα, γιατί η έρευνα βρίσκεται σε αρκετά πρώιμο στάδιο. Εικάζεται πως είναι τοίχοι ή ταφικοί περίβολοι, καθώς βρίσκονται στην ίδια ευθεία με το αρχαίο νεκροταφείο που έχει ήδη ανακαλυφθεί εκτός περίφραξης. Βρίσκονται επίσης σε μικρή απόσταση, μόλις 150 μ., από το σκάμμα της λίμνης του Κωπηλατοδρομίου. Εν τω μεταξύ συνεχίζεται η ανασκαφή στο κλασικό νεκροταφείο (5ου αι. π.Χ.), αυξάνοντας καθημερινά τον αριθμό των τάφων που αποκαλύπτονται, οι οποίοι είναι συνήθως κτερισμένοι με όμορφα αγγεία και ληκύθους. Οταν στις 3/7 είχαμε επισκεφθεί το χώρο, οι τάφοι ήταν 13. Χθες μετρήσαμε 17 και η ανασκαφή συνεχίζεται από τη Β’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, πάντα εκτός του δεσμευμένου χώρου για το έργο. Θυμίζουμε πως ο υπουργός Πολιτισμού Ευάγγ. Βενιζέλος είχε δηλώσει ότι, σε περίπτωση που βρεθεί οτιδήποτε εντός του χώρου του Κωπηλατοδρόμιου “θα εξεταστεί και θα διακοπούν τα έργα, προκειμένου να αξιολογηθούν τα ευρήματα”. Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 19/07/2001

Δεν περνάει εβδομάδα που το ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά να μη βρίσκεται στο προσκήνιο. Σε όλες τις εφημερίδες διαβάζω άρθρα για εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, εκκλήσεις διαμαρτυρίας από προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσμο, εκκλήσεις της Ακαδημίας Αθηνών, περιβαλλοντικών οργανώσεων, αρχαιολογικών συλλόγων και τώρα τελευταία μια συνεχή αρθρογραφία που έχει και στόχο την πολιτική εκμετάλλευση του γεγονότος. Ολα αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα που υποδέχεται τους Ολυμπιακούς Αγώνες ύστερα από 100 περίπου χρόνια και φιλοδοξεί για μια Ολυμπιάδα-σταθμό, με προβολή στην πολιτιστική κληρονομιά και στο αρχαίο πνεύμα των Αγώνων. Δεν θα επαναλάβω σκέψεις με οικολογικές ανησυχίες ούτε αυτές που έχουν σχέση με την αντιμετώπιση των αρχαιοτήτων, γιατί επιστήμονες του είδους έχουν αναφερθεί εκτενώς. Από το δικό μου χώρο όμως, με τη δική μου γνώση και εμπειρία τοποθετούμαι: Η κωπηλασία είναι ένα άθλημα όχι ιδιαίτερα αναπτυγμένο στην Ελλάδα και με σχετικά μικρές επιτυχίες σε διεθνές επίπεδο. Βασικός λόγος γι’ αυτό είναι η μικρή διασπορά του αθλήματος και η έλλειψη αγωνιστικών χώρων, (στίβων κωπηλασίας – κωπηλατοδρομίων) με εξαίρεση το στίβο της Παμβώτιδας λίμνης των Ιωαννίνων και της λίμνης της Καστοριάς, που- όπως γνωρίζουμε- βρίσκονται σε δύο επαρχιακές πόλεις, οι οποίες μονοπωλούν την ποιότητα της ανάπτυξης στο άθλημα. Με τη σκέψη λοιπόν ότι μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες πρέπει να μείνει στην πατρίδα μας τουλάχιστον ένα εθνικό κέντρο για κάθε άθλημα, πιστεύω ότι το κέντρο αυτό πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις όχι μόνο της σωστής τέλεσης των Αγώνων αλλά και της βιωσιμότητάς του και της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης αξιοποίησής του από τη νεολαία μας. Διάβασα ότι εναλλακτικές λύσεις για τον επαναπροσδιορισμό της χωροθέτησης του κωπηλατοδρομίου δεν υπάρχουν, αλλά παράλληλα, το ίδιο γραφείο που έχει αναλάβει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το Σχινιά ανέλαβε τη μελέτη και για κανάλι στη λίμνη των Ιωαννίνων. Μήπως θα έπρεπε να αναλάβει και για το χώρο στο Αεροδρόμιο του Ελληνικού; (είναι μια πρόταση για κατασκευή του κωπηλατοδρομίου στον εκεί υπάρχοντα χώρο, η πρόταση έγινε από τον Ομιλο Ερετών του Πειραιά, ο οποίος είναι και το αρχαιότερο Ελληνικό Αθλητικό Σωματείο). Στο χώρο αυτό, στον οποίο δεν θα υπάρξουν ανάλογες ενστάσεις, θα κερδίσει ο αθλητισμός και η κωπηλασία γιατί η περιοχή περιβάλλεται από πληθυσμιακά μεγάλους δήμους, στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν ναυτικοί όμιλοι με ιστορία, η πρόσβαση στον χώρο είναι εύκολη και ακριβώς δίπλα είναι το μεγάλο αθλητικό κέντρο του Αγίου Κοσμά. Μήπως θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν και η άποψη που βλέπει τα πράγματα από αθλητική σκοπιά σε ένα αθλητικό γεγονός μεγίστης σημασίας; Γιατί, αν τελικά ακούμε μόνο τους πολιτικούς, τους αρχαιολόγους και τους κατασκευαστές, σκέφτεται κανείς, μήπως αν μπορούσαμε να κάνουμε και Ολυμπιακούς Αγώνες χωρίς αθλητές, θα ήταν καλύτερα; ΤΗΛ. ΓΑΒΑΛΑΣ* (*Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, προπονητής και πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής κωπηλασίας) ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 20/07/2001

Νέα απάντηση έδωσε την Τρίτη ο υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, προς την Αρχαιολογική Εταιρεία με αφορμή επιστολή της τελευταίας, που δόθηκε στην δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες και στην οποία επισημαίνεται η πιθανότητα απόκρυψης αρχαίων, από αρχαιολόγους του υπουργείου Πολιτσμού, κατά την διάρκεια εργασιών στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο.Ο κ. Βενιζέλος εκφράζει φόβους ότι η Αρχαιολογική Εταιρεία μετατρέπεται σε “απλή ομάδα πίεσης”, ενώ όπως τονίζεται σε άλλο σημείο της επιστολής του “η εγκυρότητα και η παράδοση συνοδεύεται και από την ανάγκη επιστημονικής και επικοινωνιακής αυτοσυγκράτησης”. Από το Μάιο του τρέχοντος έτους, πραγματοποιείται στο Μαραθώνα μεγάλης έκτασης διεπιστημονική έρευνα που έχει ως στόχο τον εντοπισμό και την αποκάλυψη όλων των αρχαίων καταλοίπων που υπάρχουν στην περιοχή του Κωπηλατοδρόμιου, επισημαίνεται στην επιστολή που πληροφορεί ότι το αρχαιολογικό μέρος της έρευνας, που εντοπίστηκε σε μία ζώνη πλάτους 35μ. από τη δημόσια οδό Μαραθώνα – Ραμνούντα έως την περίφραξη του Κωπηλατοδρομίου, αποκάλυψε σε βάθος 0,35 0,45μ. ένα τμήμα του γνωστού ήδη από τον περασμένο αιώνα αρχαίου δρόμου. “Η διαδοχή, κατά μήκος του δρόμου, οικογενειακών περιβόλων του 4ου αι. π.Χ., εγχυτρισμών του 5ου αι. π.Χ. και απλών κεραμοσκεπών τάφων των 5ου και 4ου αι. π.Χ., αλλά και πολλών ακτέριστων, δίνει την χαρακτηριστική εικόνα ενός νεκροταφείου αγροτικού οικισμού, το οποίο σε καμιά περίπτωση, ακόμη και από τον πλέον αδαή περί τα αρχαιολογικά, δεν θα μπορούσε να εκληφθεί καλή τη πίστει ως πολυάνδριον πεσόντων δούλων, πολύ δε περισσότερο ως ο Σωρός των Μαραθωνομάχων”. Το ζήτημα του Κωπηλατοδρομίου εξελίσσεται – κατά τον Υπουργό Πολιτισμού – σε πεδίο ακατανόητης σύγκρουσης μεταξύ συνταξιούχων και εν ενεργεία στελεχών της αρχαιολογικής υπηρεσίας, καθώς και μεταξύ επιστημόνων που δεν πρέπει όμως να μετατρέπουν τις διαφωνίες τους σε προσωπική αντιδικία. “Αν μεταβληθούν τα δεδομένα, το Υπουργείο Πολιτισμού δεν θα διστάσει να απαγορεύσει τη συνέχιση των εργασιών κατασκευής του Κωπηλατοδρομίου” καταλήγει ο κ. Βενιζέλος. (Πηγή: ΑΠΕ 1-8-2001)

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας μεταφέρεται τώρα η νέα “μάχη” του Μαραθώνα, καθώς η Αρχαιολογική Εταιρεία και τρεις οικολογικές οργανώσεις υπέβαλαν προσφυγή, ζητώντας να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση για την κατασκευή του κωπηλατοδρομίου στο Σχοινιά. Όπως αναφέρει ο Τύπος τη Δευτέρα, η Αρχαιολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης και η Ελληνική Ορθολογική Εταιρεία βάλλουν κατά των υπουργών Εθνικής Αμυνας, ΠΕΧΩΔΕ, Πολιτισμού, Μεταφορών και Γεωργίας, που ενέκριναν την κατασκευή του Ολυμπιακού Κέντρου Κωπηλασίας. Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι:

Aγνοήθηκε η αρχαιολογική σημασία της ευρύτερης περιοχής του Μαραθώνα. Μάλιστα, επισυνάπτουν έγγραφο της Εφορίας Β’ Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, στο οποίο εκφράζεται η πλήρης αντίθεσή της στην επιλογή της εν λόγω θέσης.
Το έργο προϋποθέτει μεγάλης κλίμακας ανθρώπινη παρέμβαση, η οποία θα απειλήσει την πανίδα της περιοχής.
Η δημιουργία του κωπηλατοδρομίου μέσα στο Εθνικό Πάρκο είναι ασυμβίβαστη με τη διεθνή εμπειρία και ιδίως με όσα επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Πάρκων. (www.in.gr, 1-8-2001)

Στην Ολομέλεια του ΣτΕ βρίσεται πλέον η προσφυγή της Αρχαιολογικής Εταιρίας και τριών οικολογικών οργανώσεων, που ζητούν τη διακοπή και μη συνέχιση των έργων κατασκευής του κωπηλατοδρομίου στην περιοχή Μαραθώνα. Παράλληλα, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Χρήστος Γεραρής όρισε τη δικάσιμο της προσφυγής στις 2 Νοεμβρίου 2001 και εισηγητή το σύμβουλο Επικρατείας Ν. Σκλία. Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει η Αρχαιολογική Εταιρία, η Ελληνική Εταιρία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία. Tην ικανοποίησή της για τις διευκρινίσεις, που έχει δώσει η ελληνική κυβέρνηση σχετικά με τα σχέδια κατασκευής του Ολυμπιακού κωπηλατοδρομίου στο Σχοινιά και την προστασία της περιοχής, εξέφρασε με δηλώσεις της η επίτροπος αρμόδια για τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό Βίβιαν Ρέντινγκ. Αναφερόμενη σε επιστολή, που έλαβε από τον υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο σχετικά με την πορεία υλοποίησης των Ολυμπιακών έργων στο Σχοινιά, η κυρία Ρέντινγκ δήλωσε: “Η περιοχή του Μαραθώνα, τόπος ενός πολύ σημαντικού γεγονότος για την ιστορία και τον πολιτισμό της Ευρώπης, αποτελεί τμήμα της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κληρονομιάς. Είναι λοιπόν απαραίτητο να προστατευθεί η περιοχή. Οι πληροφορίες, που μόλις έλαβα από τον υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο επιβεβαιώνουν αυτή την κατεύθυνση και εκφράζω την εμπιστοσύνη μου, ότι οι ελληνικές αρχές θα συμβιβάσουν τις απαιτήσεις του αθλητισμού με την προστασία της κληρονομιάς”. (Πηγή: ΑΠΕ 1-8-2001)

Να απορριφθούν οι προσφυγές της Αρχαιολογικής Εταιρείας και τριών περιβαλλοντικών οργανώσεων κατά της κατασκευής του Ολυμπιακού κωπηλατοδρομίου και της πίστας κανό στο Σχοινιά ζητά με εισήγησή του προς την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ο σύμβουλος Επικρατείας Νικ.Σκλίας. Ο κ. Σκλίας θεωρεί αναρμόδιο το συμβούλιο να κρίνει τη νομιμότητα των όρων που υπέγραψε η χώρα μας με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα Τα Νέα, έχει την άποψη ότι η χωροθέτηση του κωπηλατοδρομίου αποτελεί άμεση και αναγκαία συνέπεια της σύμβασης της Λοζάνης και δεν μπορεί να αναιρεθεί από τα αρμόδια εθνικά όργανα. Πρόκειται για τη σύμβαση που υπέγραψε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή με το Δήμο Αθηναίων και την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή. Στη δίκη που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να προτείνει την απόρριψη των προσφυγών που έχουν κατατεθεί κατά της υπουργικής απόφασης. Σε περίπτωση που θεωρηθεί ανεφάρμοστη η επίδικη ρύθμιση από οποιοδήποτε όργανο της Πολιτείας άπτεται της τροποποιήσεως των ορών της διεθνούς συμβατικής δεσμεύσεως, με συνέπεια να απαιτηθούν νέες διαπραγματεύσεις. Το ενδεχόμενο όμως αυτό, κατά τον κ Σκλία, θα προκαλέσει σοβαρό κίνδυνο προστριβών στις σχέσεις της χώρας μας με τους διεθνείς οργανισμούς και με τη ΔΟΕ. (31-10-2001 news.in.gr)

Τα ολυμπιακά έργα μπορεί να μην έχουν καλά καλά ξεκινήσει, αλλά άρχισαν οι αυξήσεις στους προϋπολογισμούς. Χαρακτηριστική περίπτωση το κωπηλατοδρόμιο στο Σχινιά, έργο που τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε προϋπολογιστεί στα 36 δισ. δραχμές και δύο μήνες αργότερα εκτινάχθηκε στα 50! Βασική αιτία, το κόστος των απαλλοτριώσεων. Με βάση τις τιμές της εφορίας, το κόστος θα έφτανε στα 5 εκατ. το στρέμμα. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ανέβασε την τιμή στα 25 εκατ. και το δευτεροβάθμιο την οριστικοποίησε στα 17 εκατ. ανά στρέμμα. Ανάλογες αποκλίσεις σημειώθηκαν και σε αποζημιώσεις γειτονικών ακινήτων (ιδιώτες, συνεταιρισμός δικαστικών κ.λπ.), με αποτέλεσμα το αρχικό κόστος για περίπου 550 στρέμματα να εκτιναχθεί από τα 3,2 στα 14 δισ. δραχμές. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 25-11-2001

Για τα Ολυμπιακά Έργα στο Μαραθώνα και το ΣτΕ (Του Χρήστου ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΥ )
“Η Δικαιοσύνη αντανακλά το βαθμό του πολιτισμού μιας χώρας” (Διεθνές Συνέδριο των Δικαστών)
Από την Ολομέλεια του ΣτΕ θα κριθεί τις προσεχείς ημέρες η τύχη του πεδίου της μάχης του Μαραθώνα. Εναπόκειται πλέον στην ελληνική Δικαιοσύνη να αποφασίσει αν πρέπει να κατασκευαστεί ή όχι το κωπηλατοδρόμιο σ’ αυτόν τον χώρο.
Το ΥΠΠΟ κρίθηκε και καταδικάστηκε στη συνείδηση κάθε πολιτισμένου ανθρώπου. Αδιαφορώντας προκλητικά για την κραυγή διαμαρτυρίας της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας, χρησιμοποίησε κάθε είδους κίβδηλο και ψευδές επιχείρημα, προκειμένου να παραπλανήσει την ελληνική κοινή γνώμη και τους διεθνείς οργανισμούς. Σταχυολογώ μερικές από τις πιο εξοργιστικές ενέργειές του:
1) Αρχικά, ισχυρίστηκε ότι ο χώρος όπου κατασκευάζεται το κωπηλατοδρόμιο καλυπτόταν, το 490 π.Χ., από θάλασσα και ότι κατά συνέπειαν είναι εκτός πεδίου μάχης.
Η “θεωρία” όμως αυτή ανασκευάστηκε πλήρως (βλ. άρθρο μου στο περιοδικό |Αρχαιολογία|, Ιούν. 2001, με τίτλο “Ο Μαραθώνας και τα περί του τόπου άτοπα”, όπου καταδεικνύεται ότι η γεωμορφολογία της περιοχής δεν έχει ουσιαστικά μεταβληθεί από το 490 π.Χ. μέχρι σήμερα και όπου σαφώς εμφαίνεται η πραγματική έκταση του πεδίου της μάχης, από τον Τύμβο των Αθηναίων μέχρι την ακτή του Σχοινιά~ [βλ. επίσης και πόρισμα έρευνας που διενήργησε δύο μήνες αργότερα (Αύγ. 2001), κατ’ εντολήν του ΥΠ.ΠΟ., το τμήμα Γεωλογίας του Παν/μίου Θεσ/κης, όπου αναγνωρίζεται η ύπαρξη έλους –(και όχι θάλασσας)– στον επίμαχο χώρο, κατά το 490 π.Χ.].
2) Κατόπιν, όταν ανακαλύφθηκαν αρχαιότητες πλησίον αλλά και εντός του χώρου των εργασιών που γίνονταν για το κωπηλατοδρόμιο, ενώ είχε δηλώσει ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα γινόταν επανεκτίμηση του θέματος, πράγμα που προφανώς εσήμαινε μετατόπιση του κωπηλατοδρομίου σε άλλη περιοχή, εκτός Μαραθώνος, τελικά μετατοπίστηκε το κωπηλατοδρόμιο κατά τι, ώστε να είναι εκτός των αρχαιοτήτων που ανακαλύφθηκαν, αλλά πάντα εντός του πεδίου της μάχης.
3) Εν συνεχεία, σε δήλωσή του προς το Συμβούλιο της Ευρώπης, υποστήριξε ψευδώς ότι “η ακριβής θέση του κωπηλατοδρομίου απέχει 5-1,5 χλμ. από το μέρος όπου έγινε κατά τον 5ο αι. π.Χ. η μάχη”, ενώ στην πραγματικότητα απέχει 1,6 χλμ. από το Τρόπαιο της μάχης και λίγα μέτρα από την παραλία του Σχοινιά, όπου το 490 π.Χ. ήταν αραγμένα τα περσικά πλοία, δηλ. σε χώρο όπου εκτυλίχθηκαν ομηρικές σκηνές μάχης και όπου, κατά τον Ηρόδοτο, έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι ο πολέμαρχος Καλλίστρατος, ο στρατηγός Στησίλεως και ο αδελφός του Αισχύλου Κυνέγειρος.
4) Σε περίπτωση του βουλευτή Στ. Μάνου “αν συνειδητοποιεί τη ζημία που προκαλεί με την εμμονή του στη βεβήλωση του Μαραθώνα με την κατασκευή κωπηλατοδρομίου”, ο υπ. Πολιτισμού απάντησε, ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων (Ιούλιος 2001), χρησιμοποιώντας και πάλι τον παρασυλλογισμό ότι τάχα “το έργο απέχει επαρκώς (από 5-1,5 χλμ.) από τον τόπο, που κατά τους μελετητές, ιστορικούς και αρχαιολόγους, διεξήχθη η μάχη του 490 π.Χ.”.
Με τη μάχη του Μαραθώνα έχουν ασχοληθεί 200 περίπου μελετητές, ιστορικοί, αρχαιολόγοι, φιλόλογοι, στρατιωτικοί, πολιτικοί κ.ά. Απ’ όλους αυτούς μετρώνται στα δάχτυλα της μίας χειρός εκείνοι που είχαν κάποτε διατυπώσει ανεπιτυχώς την άποψη αυτή, την οποία ο υπ. Πολιτισμού υποστηρίζει όψιμα με πάθος και με απόλυτη σιγουριά και μ’ ένα τρόπο που δείχνει ξεκάθαρα ότι “παραποιεί ηθελημένως” την πραγματικότητα “παραπλανώντας” τους άλλους, όπως είχε πει κάποτε γι’ αυτόν ο αείμνηστος διδάσκαλός του Αριστόβουλος Ι. Μάνεσης. [βλ. Επιστολή του στο |Νομικό Βήμα| 40 (1992) σ. 6-7, με τίτλο: “Μια περίπτωση δοκιμασίας της επιστήμης του Συνταγματικού Δικαίου”].
Έτσι λοιπόν παραπλανήθηκε και ο Εισηγητής του ΣτΕ, ο οποίος υιοθετώντας αβασάνιστα την παραπάνω άποψη αναφέρει στην εισήγησή του επί λέξει: “ο επίδικος χώρος δεν μπορεί να θεωρηθεί, κατά κοινή πείρα, τμήμα του πεδίου της μάχης του Μαραθώνα (βρίσκεται περίπου 3 χλμ. από τον Τύμβο)…”.
Και παραπλανήθηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρεί εαυτόν ως… αυτόπτη μάρτυρα της μάχης, αφού διατείνεται ότι το συμπέρασμά του είναι προϊόν πείρας και όχι έρευνας των ιστορικών μαρτυριών!!!
Εμείς δεν υπήρξαμε “αυτόπτες μάρτυρες” καμιάς αρχαίας μάχης. Όμως από τη μελέτη των πηγών διδαχθήκαμε ότι υπήρξαν στην αρχαιότητα πολλά πεδία μαχών που είχαν μήκος πολύ μεγαλύτερο των τριών χιλιομέτρων. Π.χ. στις Πλαταιές, το 479 π.Χ., οι πολεμικές επιχειρήσεις μεταξύ Ελλήνων και Περσών υπερέβησαν τα 10 χλμ. (βλ. ΗΡΟΔΟΤΟΣ, ΙΧ, 14,6. 17.18. 20, 3. 40, 4, 51 κ.ά., J. KROMAYER, |Drei Schlachten aus dem griechischromischen Altertum|, Μόναχο, 1921, σ. 22, σημ. 1). Αξίζει να σημειωθεί ότι και μόνον το στρατόπεδο των Περσών εδώ είχε πλάτος 2 χλμ. περίπου (βλ. ΗΡΟΔΟΤΟΣ, ΙΧ, 15: “δέκα σταδίους”). Στα Γαυγάμηλα (331 π.Χ.) μια έκταση 11 περίπου χλμ. χώριζε τα δύο στρατόπεδα των αντιμαχόμενων, στα Κούναξα (401 π.Χ.) 6 περίπου χλμ., στη μάχη της Μαγνησίας (190 π.Χ.) πάνω από 6 χλμ., στη μάχη των Φαρσάλων (48 π.Χ.) 6 περ. χλμ. (βλ. J. KROMAYER – G. VEITH, |Antike Schlachtfelder|, IV, Βερολίνο, 1924-1931, |Schlachten-Atlas zur Antiken Kriegsgeschichte|, Λειψία, 1922).
Το μέγιστο μήκος της πεδιάδας στον Μαραθώνα είναι 9 περ. χλμ. Ποια λογική και τι είδους… πείρα περιορίζει έτσι αυθαίρετα την έκταση του πεδίου της μάχης του Μαραθώνα σε 3 χλμ.;
Το υπάρχον υλικό, που είναι στη διάθεση της ελληνικής δικαιοσύνης και που είναι γνωστό στο ΥΠ.ΠΟ., πείθει και τον πλέον αδαή για το πώς έχουν τα πράγματα στο θέμα του Μαραθώνα.
Ο υπουργός γνωρίζει πολύ καλά ότι το κωπηλατοδρόμιο κατασκευάζεται σε χώρο του πεδίου της μάχης, στην καρδιά του πεδίου της μάχης, αλλά δεν τολμά να το ομολογήσει ενώπιον της κοινής γνώμης. Και αυτό που δεν τολμά εκείνος να ομολογήσει επιδιώκει, χρησιμοποιώντας παραπλανητικούς τρόπους, να το νομιμοποιήσει η ελληνική δικαιοσύνη.
Θέλω να πιστεύω ότι οι Δικαστές του ΣτΕ στο σύνολό τους δεν θα πέσουν σ’ αυτήν την παγίδα. Με την απόφασή τους για το πεδίο της μάχης, όπου κάποτε κρίθηκε ο πολιτισμός όλης της ανθρωπότητας, θα κριθεί ο βαθμός πολιτισμού της χώρας μας. Αυτό είναι που διακυβεύεται σήμερα και το γνωρίζουν πολύ καλά οι Δικαστές, αφού σε Διεθνές συνέδριό τους έχουν αναγνωρίσει ότι “η Δικαιοσύνη αντανακλά το βαθμό του πολιτισμού μιας χώρας”.
Ο Χρήστος Διονυσόπουλος είναι φιλόλογος, ιστορικός, αρχαιολόγος. (ΑΥΓΗ 25-11-2001)

Μετά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ζητά πρόσθετα στοιχεία για την προστασία του Σχοινιά από το σχεδιαζόμενο ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο καθώς δεν πείθεται από τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι το έργο γίνεται για το… καλό του υγροτόπου και η σύμβαση της Βέρνης για την προστασία των ειδών και των οικοτόπων τους αποφάσισε να παρακολουθεί το θέμα. Αυτό έγινε στη συνάντηση της βδομάδας που πέρασε, της Διαρκούς Επιτροπής της σύμβασης στο Στρασβούργο όπου και συζητήθηκε το θέμα παρά το γεγονός ότι ζητήθηκε από τον γραμματέα της σύμβασης μέσω παρέμβασης του Έλληνα πρέσβη να αποσυρθεί. Όπως μας πληροφόρησε η Θ. Νάντσου από το WWF Ελλάς που μαζί με τις άλλες τρεις περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιδρούν στην κατασκευή του κωπηλατοδρομίου η οποία συμμετείχε στη συνάντηση. Σάλος προκλήθηκε όταν διαπιστώθηκε πως η υπουργική απόφαση με τους περιβαλλοντικούς οι οποίοι ισχύουν μέχρι το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων η οποία είχε κατατεθεί από την ελληνική πλευρά, έγραφε πως λήγουν μόλις… το 2009! (ΑΥΓΗ 2-12-2001)

Και τώρα;

Να, λοιπόν, που έχουμε σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα (και) της πρωτοελλαδικής περιόδου στον Μαραθώνα -τα απεκάλυψε η βέβηλη εκσκαφή για το ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο.

Η χθεσινή ανοιχτή επιστολή προς τον υπουργό Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλο με έγκριτες υπογραφές: Β. Πετράκος, γεν. γραμματέας της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, Κ. Καρράς, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Μ. Απέργης, γεν. γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης.

Μετριοπαθέστατο το αίτημα: Να αφεθεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία να συνεχίσει “μια συστηματική κι εκτεταμένη ανασκαφή και μελέτη των ευρημάτων χωρίς πίεση χρόνου και με πλήρη διαφάνεια”.

Τι θα κάνει τώρα ο κ. Βενιζέλος, που διαβεβαίωσε πέρυσι ότι αν υπάρξουν σημαντικά ευρήματα, “δεν θα διστάσει να απαγορεύσει τη συνέχιση των εργασιών”;

Δεν θέλουμε να πιστέψουμε τις πληροφορίες ότι έχει διατάξει ήδη να τελειώνει άρπα-κόλλα η ανασκαφή ώς την προσεχή Τρίτη. Οσο και αν τον βαρύνει η “ταπείνωση” των επίσης πρωτοελλαδικών ευρημάτων στο Ζάγανι, δεν είναι και για τον ίδιο συνετό να συνδέσει το όνομά του με ένα ανοσιούργημα, με αναπότρεπτη την αλγεινή εντύπωση διεθνώς. Για τον Μαραθώνα, επιτέλους, μιλάμε... (Γ.Β Ελευθεροτυπία 7-9-2002)

Aρχαιολογικά ευρήματα στον Mαραθώνα

Ευρήματα της πρωτοελλαδικής περιόδου αποκαλύφθηκαν στα πρανή της βόρειας πλευράς του Kωπηλατοδρομίου, στον Mαραθώνα. Tι θα κάνει τώρα ο κ. Eυ. Bενιζέλος που είχε υποσχεθεί δημοσίως ότι θα σταματήσουν οι εργασίες αν αποκαλυφθούν αρχαία; Aυτό ρωτούν σε κοινή επιστολή οι κ. B. Πετράκος, ακαδημαϊκός και γενικός γραμματέας της Eλληνικής Aρχαιολογικής Yπηρεσίας, K. Kαρράς, πρόεδρος της Eλληνικής Eταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Kληρονομιάς και M. Aπέργης, γ.γ. της Eλληνικής Eταιρείας Προστασίας της Φύσης. Kαι όλοι υποθέτουμε ότι τα ευρήματα θα αναγκάσουν το υπουργείο Πολιτισμού και την κ. Γιάννα Aγγελοπούλου να αναθεωρήσουν τις παλαιότερες απόψεις τους για τη γεωλογική εξέλιξη της περιοχής! (Καθημερινή 8-9-2002)

ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ προς κυβέρνηση όσο υπάρχει καιρός-“Δέσμευση για το Σχινιά, τώρα”

“Τηρήστε τις δεσμεύσεις” είναι το μήνυμα των οικολογικών οργανώσεων προς την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά την επιλογή του Σχινιά-Μαραθώνα για τη χωροθέτηση του Ολυμπιακού Κέντρου Κωπηλασίας.

Εκτός Natura 2000 ο Σχινιάς παρά τις ευρωδεσμεύσεις

“Ιστορία και φυσικό περιβάλλον πρέπει να προστατευτούν” τονίζουν οι οργανώσεις επισημαίνοντας: “Η κυβέρνηση, διά στόματος του υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου, είχε δεσμευτεί πως θα σταματούσαν τα έργα σε περίπτωση αρχαιολογικών ευρημάτων. Αρχαία όμως βρέθηκαν και αποδεικνύουν ότι η περιοχή δεν ήταν θάλασσα στην αρχαιότητα, που ήταν άλλωστε και το κυριότερο επιχείρημα υπέρ της χωροθέτησης”.

Το WWF Ελλάς, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης σε κοινή συνέντευξή τους κατήγγειλαν: “Το ΥΠΕΧΩΔΕ και ο οργανισμός “”Αθήνα 2004″” δεν φαίνονται προς το παρόν διατεθειμένοι να τηρήσουν τις ήσσονος σημασίας δεσμεύσεις για προστασία και αποκατάσταση τμημάτων του έλους και του σπάνιου παράκτιου δάσους Κουκουναριάς”.

Παρά τις δεσμεύσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ΥΠΕΧΩΔΕ ακόμη δεν έχει συμπεριλάβει το Σχινιά στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 (βάσει της Οδηγίας για τους οικότοπους).

Τα έργα έχουν υποβαθμίσει και το κανάλι της Μακαρίας πηγής σε αντίθεση με όσα προβλέπονται στην απόφαση περιβαλλοντικών όρων. Οσο για το φορέα διαχείρισης του… Εθνικού Πάρκου Σχινιά δεν λειτούργησε ποτέ. Κατά τα άλλα τα έργα συνεχίζονται… (Φ.Κ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 19/09/2002)

Θα πουν “ήμαρτον”;

Αθεράπευτα αισιόδοξες ότι μπορεί ακόμη να κερδηθεί “η νέα μάχη του Μαραθώνα” εμφανίστηκαν και χθες σε κοινή συνέντευξη Τύπου οι τέσσερις συνεργαζόμενες περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Είναι αδιανόητο, τόνισαν οι ομιλητές (Κ. Καρράς, Μ. Απέργης και Δ. Καραβέλλας) μετά τα σημαντικά ευρήματα πρωτοελλαδικού οικισμού στο σκάμμα για το ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο, ο υπουργός Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλος να μην παραδεχθεί το λάθος του ισχυρισμού του ότι εκεί, κατά την ιστορική μάχη, ήταν …θάλασσα και να μην τηρήσει το λόγο του, ότι “εάν μεταβληθούν τα δεδομένα, το ΥΠΠΟ δεν θα διστάσει να απαγορεύσει τη συνέχιση των εργασιών”.

Και αποκαλύπτει κυβερνητική ανευθυνότητα -είπαν επίσης- να μην τηρούνται στο ελάχιστο οι διαβεβαιώσεις και θεσμοθετημένες δεσμεύσεις του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτη για την προστασία του μοναδικού υγροβιότοπου της Αττικής στο Σχινιά.

Αν περιμένουν να πουν “ήμαρτον” ο Βενιζέλος ή ο Λαλιώτης …σώθηκαν – κι ο Μαραθώνας μαζί τους. Με τις αυτοψίες στον τόπο του εγκλήματος πολιτικών αρχηγών, όπως ο Κ. Καραμανλής και ο Ν. Κωνσταντόπουλος, άνοιξε επιτέλους ο δρόμος να δοθεί πρωτίστως πολιτικά (στο Κοινοβούλιο, στην Ευρωβουλή κ.α.) η νέα “μάχη” -με βάσιμες ελπίδες, αν ευαισθητοποιηθούν και οι πολίτες για τη βάναυση προσβολή της ιστορικής μνήμης και την περιβαλλοντική καταστροφή, με την ακατανόητη χωροθέτηση του ολυμπιακού κωπηλατοδρομίου. (Γ.Β ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 19-9-2002)

Τα θαλάσσωσε

“Ψιλό γαζί” στον υπουργό Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλο, για τον Μαραθώνα, από τον ανεξάρτητο Στ. Μάνο, που δεν συνηθίζει να μασάει τα λόγια του.

Με χθεσινή ερώτησή του στη Βουλή:

Του υπενθυμίζει όσα σε περυσινή του ερώτηση είχε ο κ. υπουργός απαντήσει (12-7-01): “Το σημείο στο οποίοχωροθετήθηκετο κωπηλατοδρόμιο δεν ταυτίζεται με το χώρο της μάχης, περιοχή που, κατά γενική, σχεδόν, ομολογία των ειδικών επιστημόνων, ήταν θάλασσα στον πρώιμο 5ο αι. π.Χ.”. Και προσθέτει ότι τα ευρήματα του πρωτοελλαδικού οικισμού κατά την εκσκαφή αποδεικνύουν ότι εκεί μόνο θάλασσα δεν ήταν.
Τον ερωτά αν μπορεί να κατονομάσει τους “ειδικούς επιστήμονες” που τον παρέσυραν να παραπλανήσει τη Βουλή και αν “τον απασχολεί το ενδεχόμενο να λέγεται στο μέλλον ότι, όπως οΜοροζίνηςκατέστρεψε τον Παρθενώνα, έτσι ο Βενιζέλος κατέστρεψε τον Μαραθώνα”.

Τι να απαντήσει ο λαλίστατος υπουργός, αφού, όντως, τα ‘κανε …θάλασσα; (Γ.Β. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 20-9-2002)

ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ: “Ταπεινότητα” και “δίκαιο” των ευρημάτων

Η “χαριστική βολή” στο περιβάλλον και την ιστορία του αττικού τοπίου δόθηκε στο Μαραθώνα

Ενα από τα τρία πρωτοελλαδικά ευρήματα

“Η Ελλάδα διοργανώνει Ολυμπιακούς Αγώνες με αυστηρή νομιμότητα, με απόλυτη διαφάνεια και βεβαίως με πλήρη και άκαμπτο σεβασμό στο περιβάλλον και στην πολιτική μας κληρονομιά”…

Αυτά δήλωσε, μεταξύ πολλών άλλων, ο υπουργός Πολιτισμού, Ευ. Βενιζέλος, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο. Σε ό,τι αφορά τη “διαφάνεια” και τη “νομιμότητα”, ο υπουργός δεν αναλώθηκε σε θεωρητικές και ιδεολογικές αναλύσεις. Είχε ήδη ξεκαθαρίσει, ότι οι αγώνες γίνονται με “σεβασμό” της “εθνικής της νομοθεσίας (σσ της Ελλάδας) και της κοινοτικής νομοθεσίας, του κοινοτικού κεκτημένου”. Από αυτήν την άποψη, ο υπουργός έχει δίκιο. Το γεγονός ότι γνωρίζει πολύ καλά, πως το περιεχόμενο του δικαίου εξαρτάται από το κοινωνικό σύστημα που καλείται αυτό το δίκαιο να υπηρετήσει, είναι από τα αυτονόητα που κανένα στέλεχος, καμίας κυβέρνησης δεν πρόκειται ποτέ να αγγίξει, για ευνόητους λόγους. Ετσι, το ότι το “δίκαιο” των μονοπωλίων και των κάθε λογής “χορηγών” επιτρέπει ή δεν επιτρέπει την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός λαού, ανάλογα με το κέρδος στο οποίο προσβλέπουν, αποτελεί αδιαπραγμάτευτη “αξία” και προϋπόθεση άσκησης πολιτικής από τις κυβερνήσεις.

“Ες αύριον τα σπουδαία”…

Οταν στον περσινό απολογισμό της “Αρχαιολογικής Εταιρείας” παρουσιάστηκε μια αγγελία σε εφημερίδα, η οποία αφορούσε την πώληση οικοπέδου με το “ατού” της μικρής του απόστασης από το ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο στο Μαραθώνα, κανείς από τους παρευρισκόμενους δεν ένιωσε έκπληξη. Από τις οικολογικές οργανώσεις μέχρι τους ακαδημαϊκούς και επιστημονικούς φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού, που αντιδρούν στη χωροθέτηση του κωπηλατοδρομίου στο Μαραθώνα, είναι ξεκάθαρο, ότι η πραγματική και καταστροφικότερη “επέλαση” στην περιοχή, θα αρχίσει την “επόμενη μέρα” των αγώνων. Το ότι και αυτό το έργο έχει την έγκριση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και είναι “συμβατό” με την “εθνική και κοινοτική νομοθεσία” (αν υποθέσουμε και ότι είναι έτσι, αφού οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν εκφράσει τις αμφιβολίες τους) είναι το σημείο – “κλειδί” που διαφοροποιεί τις αντιλήψεις περί “δικαίου”. Και να φανταστεί κανείς πως οι φορείς που αντιδρούν έχουν μικρή ή καθόλου σχέση με το όραμα της αλλαγής της κοινωνίας.

Αυτή η μακροσκελής εισαγωγή κρίθηκε αναγκαία για να γίνουν πιο κατανοητές οι διάφορες “εμμονές” της κυβέρνησης στη χωροθέτηση των ολυμπιακών και των λεγόμενων “μεγάλων” έργων, σε σχέση με την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πρόσφατη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) για τη μεταφορά των δύο εκ των τριών πρωτοελλαδικών οικισμών που αποκαλύφθηκαν κατά τις εκσκαφές του κωπηλατοδρομίου, καθώς και η συζήτηση που προηγήθηκε, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρητού “κοιτούν το δέντρο και χάνουν το δάσος”.

Η αγωνία του ανώτατου κρατικού φορέα για την προστασία των μνημείων, δηλαδή του ΚΑΣ, να “αποενοχοποιήσει” από κάθε ιδεολογική παράμετρο τη γνωμοδότησή του και να καλυφθεί πίσω από το “γράμμα” των αρμοδιοτήτων του και τη στενή ερμηνεία της επιστημονικότητας, ήταν μια κατάφαση, ουσιαστικά, στην πραγματική του θέση ως οργάνου άμεσα συνδεδεμένου και εξαρτημένου από την πολιτική εξουσία. Αυτό αφορά το ρόλο του Συμβουλίου ως οργάνου, ανεξάρτητα από τα μέλη που το αποτελούν και τα οποία είναι, θεσμικώς, αναλώσιμα…

Θάλασσα, λιμνοθάλασσα, έλος…

Οι τρεις “ταπεινοί” – όπως χαρακτηρίστηκαν από μέλη του ΚΑΣ – πρωτοελλαδικοί οικισμοί που αποκαλύφθηκαν, ακύρωσαν το βασικό κυβερνητικό επιχείρημα, ότι το σημείο που κατασκευάζεται το κωπηλατοδρόμιο ήταν θάλασσα κατά την εποχή της Μάχης του Μαραθώνα (490 π.Χ.). Οι φορείς που αντιδρούν στη χωροθέτηση, θύμισαν στον υπουργό Πολιτισμού τις δηλώσεις του κατά την εποχή της… άλλης “μαραθωνομαχίας” με την “Αρχαιολογική Εταιρεία”, ότι θα ματαίωνε την κατασκευή του έργου αν αποκαλύπτονταν αρχαιότητες. Η φετινή, νέα θέση του υπουργού – η οποία προέκυψε από την αναπαλαίωση, ουσιαστικά, γεωλογικών ερευνών στην περιοχή ήταν ότι, όταν έγινε η Μάχη του Μαραθώνα, η περιοχή που κατασκευάζεται σήμερα το κωπηλατοδρόμιο ήταν κάτι μεταξύ λιμνοθάλασσας και έλους και ότι η ύπαρξη των αρχαιοτήτων “εξηγείται” από το ότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή το έλος “στέγνωσε” και έτσι επιτράπηκε η ανθρώπινη δραστηριότητα. Η θέση αυτή στηρίχτηκε εκεί που στήριξε και το ΚΑΣ τη δική του γνωμοδότηση, δηλαδή στα πορίσματα της ομάδας του καθηγητή γεωλογίας στο ΑΠΘ, Α. Ψιλοβίκου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η περιοχή μετατράπηκε και πάλι σε λιμνοθάλασσα ή σε έλος ή βρισκόταν σε διαδικασία μετάβασης από τη μία κατάσταση στην άλλη, κατά τη διάρκεια της Μάχης του Μαραθώνα.

Βέβαια, επειδή η θάλασσα, η λιμνοθάλασσα και το έλος είναι διαφορετικά πράγματα και πάντως, η φετινή θέση του υπουργείου υποχωρεί σε σχέση με την περσινή, σύμφωνα με την οποία η περιοχή ήταν θάλασσα την εποχή της Μάχης, η κυβέρνηση δεν έπεισε. Ακόμη και το μέλος του ΚΑΣ, Χ. Κριτζάς (ένας από τους ελάχιστους που τόλμησαν να θυμίσουν τα αυτονόητα σε εκείνη τη συνεδρίαση) είπε, ότι ακόμα κι αν δεν είχε βρεθεί τίποτα στις εκσκαφές, ο Μαραθώνας είναι ιστορικά φορτισμένος τόπος και το κωπηλατοδρόμιο δε θα έπρεπε να είχε κατασκευαστεί εκεί. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί, πως ο όρος “ιστορικός τόπος” είναι επιστημονικός και συναντάται στις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό πρακτικά σημαίνει, πως το κράτος μπορεί, αν θέλει, να κηρύξει μια περιοχή προστατευόμενη, χωρίς καν να υπάρχει η ανάγκη ύπαρξης ευρημάτων, αρκεί να έχει διαπιστωθεί από τις πηγές ότι εκεί έλαβε χώρα κάποιο σημαντικό ιστορικό γεγονός.

“Εμπόδιο” τα ευρήματα

Για την ιστορία να πούμε, ότι η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων πρότεινε τη μεταφορά των ευρημάτων από τη θέση που βρέθηκαν, γιατί αν αποφασιζόταν η βύθισή τους στην τεχνητή λίμνη θα δημιουργούσαν προβλήματα στη διεξαγωγή των κωπηλασιών. Και αυτή η παράμετρος δείχνει ότι η κυβέρνηση δεν εξέτασε καν το ενδεχόμενο της συνολικής κήρυξης του Μαραθώνα και της ιστορικής – αρχαιολογικής ανάδειξής του, αλλά ήταν αποφασισμένη να προχωρήσει στη χωροθέτηση με κάθε κόστος. Μετά από αυτό, η μεταφορά του “σλάλομ” από το Μαραθώνα στο Ελληνικό – μεταφορά που διαφημίζει ο υπουργός Πολιτισμού ως τεκμήριο του κυβερνητικού ενδιαφέροντος για την πολιτιστική κληρονομιά – μόνο σαν κίνηση τακτικής μπορεί να ερμηνευτεί και πάντα υπό την πίεση της διεθνούς και εγχώριας κατακραυγής.

Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι ο Μαραθώνας έγινε η αφορμή για τις απειλές που εκτόξευσε ο υπουργός την επομένη της γνωμοδότησης του ΚΑΣ για τα ευρήματα, σύμφωνα με τις οποίες, έχει δοθεί “οδηγία” στα στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας “που θεωρούν τον εαυτό τους προσβεβλημένο από σχόλια, αναφορές, ερωτήσεις σε σχέση με τα μεγάλα αρχαιολογικά έργα, να καταφύγουν σε δικαστική προστασία”! Το “παράδειγμα” το έδωσε ο ίδιος ο Ευ. Βενιζέλος (αν και δεν είναι στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας) με την αγωγή εναντίον του ραδιοφωνικού σταθμού “Σκάι” με την οποία απαιτεί αποζημίωση ύψους 700 εκατομμυρίων δραχμών.

Ο Μαραθώνας, η περιοχή της Μερέντας (όπου κατασκευάζεται πάνω σε αρχαίο δήμο ο ιππόδρομος για τους ολυμπιακούς αγώνες), ο αρχαιολογικός χώρος του Μακρυγιάννη είναι δείγματα της αντίληψης περί “προστασίας” της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ανάλογη με την αντίληψη είναι και η μέθοδος εφαρμογής της. Το αποτέλεσμα θα είναι, αν δεν υπάρξει μαζική κινητοποίηση, να “ενταφιαστεί” η Αττική, πάντα στο όνομα της “αυστηρής νομιμότητας”…Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

επιστροφή στην αρχή

ΣΤΟ “ΦΥΣΗ 2000” με απόφαση της Βάσως το εθνικό πάρκο – “Ασπίδα” για το Σχινιά
Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών “Φύση 2000” εντάχθηκε τελικά, με απόφαση της Βάσως Παπανδρέου, το εθνικό πάρκο του Σχινιά, που περιλαμβάνει 1.400 εκτάρια (14.000 στρέμματα) χερσαίου αλλά και θαλάσσιου χώρου, μαζί με τη χερσόνησο της Κυνόσουρας. Αυτό σημαίνει ότι τα έργα αναβάθμισης του υγροβιότοπου θα χρηματοδοτηθούν από κοινοτικά προγράμματα, αλλά θα υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος από την Κομισιόν.
Με χρονικό ορίζοντα το 2004, θα απαγορευθεί η κίνηση όλων των Ι.Χ. στους δρόμους που βρίσκονται μέσα στα όρια του πάρκου, ενώ θα κατεδαφιστούν και μάλιστα πολύ σύντομα τα επτά ταβερνάκια που λειτουργούν σήμερα στην παραλία του Σχινιά. Στα “μείον” είναι ότι θα παραμείνουν οι διαμορφωμένοι οικισμοί, αλλά όχι και τα αυθαίρετα κτίσματα, που έχουν μπει στο “κόσκινο” των υπηρεσιών της περιφέρειας Αττικής.
Χθες η επίτροπος Περιβάλλοντος, Μαργκότ Βάλστρομ, ξεναγήθηκε στα έργα που εκτελούνται στην περιοχή από την υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, παρουσία της προέδρου του “Αθήνα 2004” Γιάννας Αγγελοπούλου. Η επίτροπος ενημερώθηκε από την υπεύθυνη ολυμπιακών αθλητικών έργων του υπουργείου, Τίλντα Κυριακού, και ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τα μέτρα προστασίας του υγροβιότοπου, για τον οποίο είχαν γίνει παλιότερα προσφυγές από οικολογικούς φορείς αλλά απορρίφθηκαν από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων κατασκευάζονται στην περιοχή εγκαταστάσεις για το κωπηλατοδρόμιο και τους αγώνες κανό-καγιάκ. Ο προϋπολογισμός τους ανέρχεται στα 80 εκατ. ευρώ. Τα έργα έχουν υλοποιηθεί σχεδόν κατά 50% και περιλαμβάνουν:
* Την ανάταξη του υγροβιότοπου, που επί δεκαετίες ήταν σκουπιδότοπος, με την κατασκευή συστημάτων που εξασφαλίζουν την ανάκτηση του έλους που είχε αποξηρανθεί τη δεκαετία του ’50.
* Τη δημιουργία τεχνητής λίμνης 60 εκταρίων, όπου θα αποθηκεύονται 2 εκατ. κυβικά νερού, που θα χρησιμοποιείται κυρίως για την τροφοδοσία του συστήματος πυρόσβεσης για το κουκουναρόδασος του Σχινιά. Διαθέτει και ένα νησάκι όπου βρίσκονται 1.000 μόνιμες κερκίδες και 4.000 προσωρινές. Στο χώρο αυτό βρισκόταν ο διάδρομος προσγείωσης της αερολέσχης, η οποία μεταφέρθηκε. Κατασκευάζονται επίσης εγκαταστάσεις συνολικού εμβαδού περίπου 22.000 τετραγωνικών, από τα οποία τα 7.800 αφορούν μόνιμα κτίρια, για τους αθλητές, τους επισήμους και τους δημοσιογράφους. Στη νοτιοδυτική όχθη της λίμνης θα υπάρχουν προσωρινές κερκίδες 10.000 θέσεων.
* Την ανάδειξη της Μακαρίας πηγής, τα νερά της οποίας κατέληγαν αναξιοποίητα κατευθείαν στη θάλασσα. Τώρα διοχετεύονται στη λίμνη και παράλληλα αξιοποιούνται για τη διατήρηση του υγροβιότοπου. Λόγω αυτών των έργων δεν θα χρειαστεί να μεταφερθεί νερό με αγωγό από τη λίμνη του Μαραθώνα για τις ανάγκες του κωπηλατοδρόμιου.
Κατά τη διάρκεια των Αγώνων δεν θα επιτρέπεται η προσέγγιση των Ι.Χ. στο χώρο του πάρκου. Θα λειτουργήσει πάρκινγκ 2.000 θέσεων στην περιοχή του Μαραθώνα
Αρχαία, αλλά…
Στο χώρο των έργων βρέθηκε νεκροταφείο κλασικών χρόνων, το οποίο δεν θεωρείται ιδιαίτερης σημασίας από τους αρχαιολόγους. Με απόφαση τους ΚΑΣ μετακινήθηκαν και θα βρίσκονται στις όχθες της λίμνης τα ευρήματα δύο αγροικιών, ενώ μια τρίτη θα κατακλυστεί από τα νερά της λίμνης. Ενα πέτρινο γεφυράκι του 20ού αιώνα μετακινήθηκε και τοποθετήθηκε προσωρινά κοντά στη Μακαρία πηγή.
Οι πιο σημαντικές παρεμβάσεις αφορούν τη μετα-ολυμπιακή χρήση, αλλά οι πιο πολλές έχουν ήδη υλοποιηθεί. Μεταξύ άλλων προβλέπεται:
* Η δημιουργία συστήματος πυροπροστασίας του δάσους με τις κουκουναριές, που θα τεθεί σε λειτουργία το καλοκαίρι.
* Η απαγόρευση της κυκλοφορίας όλων των Ι.Χ. στους δρόμους που βρίσκονται μέσα στα όρια του πάρκου. Για την εξυπηρέτηση του οικισμού των δικαστών και εισαγγελέων θα κατασκευαστεί άμεσα νέος δρόμος, στο βόρειο όριο του υγροβιότοπου. Για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών θα δημιουργηθούν πεζόδρομοι και θα δρομολογηθούν μίνι λεωφορεία, ενώ για το μέλλον μελετάται η δημιουργία μέσου σταθερής τροχιάς.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 10/01/2003

“Ναι” ΣτΕ για μπουλντόζες σε Σχοινιά
Ναι στην κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων σε 8 ψαροταβέρνες στον Σχοινιά, λέει το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο δίνει περιθώριο τριών μηνών στους ιδιοκτήτες τους ώστε να ρυθμίσουν τα ζητήματα που θα προκύψουν από την κατεδάφιση και τη διακοπή της λειτουργίας των καταστημάτων τους.

Με προσωρινή διαταγή που εξέδωσε ο πρόεδρος του Ε τμήματος Κων. Μενουδάκος, αναστέλλει την απόφαση του γενικού γραμματέα Περιφέρειας Αττικής (26.1.1999) με την οποία διατάχθηκε η κατεδάφιση των αυθαιρέτων, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2003. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, ανάβει το πράσινο φως για την κατεδάφισή τους.
Οι επίμαχες ταβέρνες βρίσκονται σε έκταση 3.300 στρεμμάτων στον Σχοινιά του Μαραθώνα, η οποία ανήκει στον Οικοδομικό Συνεταιρισμό των Εισαγγελέων και Δικαστών. Μάλιστα ο συνεταιρισμός (νοικιάζει τις ταβέρνες) είχε προσφύγει στα δικαστήρια ζητώντας την ακύρωση της απόφασης για κατεδάφιση, η οποία όμως απορρίφθηκε. Τώρα, προσέφυγαν στο ΣτΕ οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 15/11/2003

Η μάχη του Μαραθώνα της Νινέτας Κοντράρου-Ρασσιά φωτ. Πάνος Πετρόπουλος

Με μπουλντόζες, σίδερα, γυψοσανίδες και μπετά, δίνεται η νέα μάχη του Μαραθώνα, από αλλοδαπούς εργάτες και με εχθρό το χρόνο. Στόχος η ανάδειξη της ιστορικής μνήμης που “λαβώθηκε” από την κατασκευή του Κωπηλατοδρομίου στο Σχινιά.

Ο αγώνας δρόμου δυστυχώς άρχισε αργά, μόλις τα Χριστούγεννα όταν πια ελλείψει χρημάτων και χρόνου, άρχισαν οι εκπτώσεις στο μεγαλόπνοο πρόγραμμα “Ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων του Μαραθώνα” που είχε εξαγγελθεί πανηγυρικά το 2001. Η συρρίκνωση των αρχικών μελετών ήταν η μόνη εφικτή λύση.

Καθώς σήμερα βρισκόμαστε τρεις μήνες πριν την έναρξη των Αγώνων, πήγαμε να δούμε το βαθμό προετοιμασίας των αρχαιολογικών χώρων και του μουσείου που βρίσκονται εκατέρωθεν της μαραθώνιας διαδρομής.

Το ραντεβού μας με τον φωτορεπόρτερ ήταν στις 9 το πρωί στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Η ώρα είχε περάσει κι εγώ έψαχνα στην υπό κατασκευή οδό Μαραθώνος, μία ένδειξη κατά πού πέφτει το Αρχαιολογικό Μουσείο, ο Τύμβος, το Τσέπι με το περίφημο νεκροταφείο της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, το εκκλησάκι της Μεσοσπορίτισσας μπροστά στο οποίο θα ανακατασκευαστεί το αντίγραφο του Τροπαίου που έστησαν οι Αθηναίοι μετά τη νίκη τους κατά των Περσών.

Οι αλλοδαποί, που δούλευαν στην άκρη του δρόμου, με τα σπασμένα ελληνικά τους με οδηγούσαν μέσα στο χωριό για να βρω ένα άλλο μουσείο, των Ολυμπιακών Αγώνων, που ετοιμάζεται σε ένα σχολείο. Τελικά, ζητήσαμε τη βοήθεια διερχόμενου περιπολικού για τη σωστή διαδρομή. Ηταν τελικά ένας δρόμος στενός με ένα μικρό γεφυράκι και πολλές βαθιές λακκούβες. Σε μία από αυτές είχαμε την ατυχία να πέσουμε κι εμείς και να φθάσουμε στο μουσείο με σκασμένο λάστιχο. Εκεί πληροφορηθήκαμε πως το αρχικό πρόγραμμα του ΥΠΕΧΩΔΕ προέβλεπε διαπλάτυνση του δρόμου, η οποία δεν θα γίνει λόγω περικοπής δαπανών.

* Τα έργα μέσα κι έξω από το μουσείο βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Το κτιριάκι της εισόδου στον χώρο που θα στεγάσει το φυλακείο, το εκδοτήριο εισιτηρίων, ένα μικρό πωλητήριο και τις τουαλέτες, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα τούβλα. Οι εργαζόμενοι εκεί όμως δεν ανησυχούν. “Σε λίγο θα είναι έτοιμο” μας είπαν, γιατί είναι μικρό. Το μεγάλο κτίριο υποδοχής (200 τ.μ.) που είχε αρχικά σχεδιαστεί, ματαιώθηκε, όπως και η επέκταση του μουσείου.

* Τα συνεργεία εφαρμόζουν την αναθεωρημένη μελέτη του αρχιτέκτονα Γ. Τριανταφύλλου που προβλέπει εσωτερικές διαρρυθμίσεις, στέγαση του παλιού αιθρίου στο κέντρο του μουσείου όπου θα τοποθετηθούν τα κλασικά μάρμαρα του Τροπαίου των Αθηναίων και τα αιγυπτιάζοντα αγάλματα που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα στο Αιγυπτιακό Ιερό της Μπρεξίζας. Αυτό το σημείο θα είναι το μοναδικό με φυσικό φως, που θα έρχεται από την υπερυψωμένη οροφή του κτιρίου, καθώς σφραγίστηκαν τα παλιά παράθυρα για να μπει ελεγχόμενος ηλεκτροφωτισμός. “Εφαρμόζεται η νέα μουσειολογική αντίληψη με φώτα και χρώματα που αρέσει και σ’ εσάς” μας είπε χαμογελώντας ο πρόεδρος της Επιτροπής Μαραθώνα, Γ. Σταϊνχάουερ.

Τα στατικά προβλήματα του κτιρίου αντιμετωπίζονται με επένδυση των παλιών τοίχων με γυψοσανίδες. Ο κ. Σταϊνχάουερ μας είπε ότι οι στατικές εργασίες δεν μπορούσαν να γίνουν γιατί ο νέος αντισεισμικός κανονισμός είναι πολύ αυστηρός και “θα ήταν καλύτερα να το γκρεμίζαμε παρά να το επισκευάζαμε”. Θεωρεί βέβαιο ότι το μουσείο θα είναι έτοιμο κτιριολογικά στα τέλη Μαΐου. Στην αυλή ετοιμάζεται να πέσει το μπετόν για τη θεμελίωση ενός νέου στεγάστρου που αντικαθιστά το παλιό για την προστασία τριών λίθινων μεσοελλαδικών τύμβων που ελάχιστοι έχουν δει έως τώρα. Ρωτήσαμε τον επικεφαλής του έργου αν προλαβαίνουν τους Αγώνες. “Είμαστε μέσα στα χρονοδιαγράμματα” μας είπε. Θα παραδοθεί τέλος Ιουνίου. “Η όλη υπόθεση είναι μέχρι να πέσει το μπετόν, γιατί η στέγη θα έρθει έτοιμη, σχεδόν μονταρισμένη, για να τοποθετητεί”. Μένει ακόμη να στηθεί μπροστά από το μουσείο η λεγόμενη Πύλη της Μάντρας της Γριάς που δεν είναι παρά η επιβλητική πύλη της έπαυλης του Ηρώδη του Αττικού, στο Μαραθώνα.

* Ο επόμενος σταθμός μας ήταν στη θέση Τσέπι. Εδώ βρίσκεται ένα από τα πιο περίεργα νεκροταφεία που έχουμε δει. Ενας τεράστιος και άγνωστος στο πλατύ κοινό αρχαιολογικός χώρος παρ’ όλο που έχει ανασκαφεί στη δεκαετία του ’70 από τον Σπ. Μαρινάτο. Πρόκειται για ομαδικούς-οικογενειακούς τάφους που έχουν τη μορφή τρύπας στο έδαφος, την οποία κάλυπτε μια τεράστια ασύμμετρη πέτρα. Μόνο που οι ομαδικές αυτές ταφές (συνολικά 72) χρονολογούνται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (2.700-2.300 π.Χ.), κάτι που δείχνει πως η νεκρόπολη αυτή πρέπει να συνόδευε πόλη 13.000-15.000 κατοίκων με μια κοινωνία αρκετά καλά οργανωμένη ως προς τις υποδομές της, όπως μας είπε ο αρχαιολόγος Ανδρέας Καπετάνιος, που με επικεφαλής την αρχαιολόγο Μ. Θεοχάρη ερευνά τους χώρους θεμελίωσης του νέου στεγάστρου. Εχουν αποκαλυφθεί έξι νέοι τάφοι με είσοδο και περίβολο και απ’ ό,τι φαίνεται το νεκροταφείο επεκτείνεται και πέραν του χώρου αυτού. Το νέο στέγαστρο που θα αντικαταστήσει το φθαρμένο (από ντέξιον) παλιό θα είναι μεγάλο λόγω της έκτασης του σημαντικότατου αυτού αρχαιολογικού χώρου. Γι’ αυτό μεγάλος είναι και ο προϋπολογισμός του (3,3 εκατ. ευρώ).

* Στην απέναντι πλευρά της μαραθώνιας διαδρομής βρίσκεται ο Τύμβος και το Τρόπαιο των Αθηναίων. Στο χώρο του Τύμβου μόνο το λοφάκι-κενοτάφιο των πεσόντων στη μάχη του Μαραθώνα θυμίζει το τοπίο που ξέραμε. Ολα τα άλλα έχουν αλλάξει. Μετά τις απαλλοτριώσεις και την κατάργηση τμήματος του δημόσιου δρόμου επεκτάθηκε η περίφραξη του αρχαιολογικού χώρου. Οι μπουλντόζες συνεχίζουν το έργο τους για την αναμόρφωση του τοπίου που τέλη Μαΐου -αρχές Ιουνίου θα παραδοθεί με νέους πεζόδρομους, καινούρια δέντρα και φυτά, ένα μικρό φυλακείο με τουαλέτες και τη μαρμάρινη μακέτα που πρόκειται να στηθεί με σημειωμένους επάνω τους ιστορικούς τόπους της περιοχής.

Αυτή τη στιγμή επικρατεί κι εκεί μεγάλη αναστάτωση και, το σημαντικότερο, είναι δύσκολο να βρει κανείς από εκεί τους άλλους χώρους που μπορεί να επισκεφθεί, όπως αυτόν της Μεσοσπορίτισσας στην οποία έχει στηθεί η μαρμάρινη βάση για το αντίγραφο του Τροπαίου σε σχέδια του αν. καθηγητή Μαν. Κορρέ.

Ο “Αθήνα 2004” σκοπεύει να λύσει το πρόβλημα πρόσβασης σε όλα τα αξιόλογα μνημεία του Μαραθώνα, βάζοντας μικρά λεωφορεία που θα ξεκινούν από τον Τύμβο και θα κάνουν τις μικρές αυτές εσωτερικές διαδρομές. 7 – 02/05/2004

Κουβέλης για ανεπανόρθωτες ζημιές στον Σχινιά

Για ανεπανόρθωτες ζημιές στην περιοχή του Σχινιά εξαιτίας της κατασκευής του Ολυμπιακού Κέντρου Κωπηλασίας κάνει λόγο ο Φ. Κουβέλης, με σχετική ερώτησή του που κατέθεσε χθες στη Βουλή. Επικαλείται μάλιστα ανακοίνωση περιβαλλοντικών οργανώσεων για το ίδιο θέμα. Οπως αναφέρει, ο χώρος του κωπηλατοδρόμιου καταλαμβάνει το κανάλι της “Μακαρίας Πηγής”, που σύμφωνα με υπουργική απόφαση έπρεπε να διατηρηθεί ως έχει. Αντίθετα, εγκιβωτίστηκε και άλλαξε ροή. Επίσης, το δάσος κουκουναριάς είναι γεμάτο σκουπίδια, ενώ και ο υγρότοπος δεν αναπλάστηκε. Ο βουλευτής του ΣΥΝ ερωτά τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ τι μέτρα θα λάβει για την αποκατάσταση του υγρότοπου, τον καθαρισμό και την προστασία του δάσους και την αποκατάσταση της “Μακαρίας Πηγής”. Επίσης, με ποιον τρόπο θα αποτρέψει την άναρχη ανάπτυξη που έχει ήδη ξεκινήσει στην περιοχή.ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 29/04/2004

Θλιβερή η κατάσταση στον υγροβιότοπο Σχινιά-Μαραθώνα

05-07-2005

Ενώ ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ανακοίνωσε την υπογραφή δύο Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων για την προστασία των εθνικών πάρκων Δαδιάς Σουφλίου και Αξιού, ένας άλλος υγροβιότοπος που ανήκει στο δίκτυο ΝΑΤURA 2000, αυτός του Σχινιά-Μαραθώνα, έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη του και μένει απροστάτευτος.

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΝ Δ. Παπαδημούλης με ερώτησή του προς την Επιτροπή είχε επισημάνει ότι αυθαίρετες δραστηριότητες παραμένουν εκτός ελέγχου στην περιοχή, ότι δεν λειτουργεί το σύστημα πυρόσβεσης, δεν υλοποιήθηκε το προγραμματισμένο αντιπλημμυρικό έργο, δεν κατασκευάστηκε ο βόρειος οδικός άξονας, παρόλο που εγκρίθηκαν κονδύλια από το 3^ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και το Πρόγραμμα LIFE. Ζητούσε δε από την Επιτροπή να τον πληροφορήσει γιατί παρατηρείται καθυστέρηση στην υλοποίηση των έργων που έχουν ενταχθεί στα ανωτέρω κοινοτικά προγράμματα.

Απαντώντας ο Επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Δήμας, είπε, μεταξύ άλλων:

«Τα προβλήματα στην περιοχή Σχινιά-Μαραθώνα οφείλονται στην ελλιπή διαχείριση του τόπου, ο οποίος έχει προταθεί ως τόπος κοινοτικής σημασίας, βάσει της οδηγίας 92/43 για τους οικοτόπους. Ο Σχινιάς-Μαραθώνας έχει επίσης επισημανθεί ως Σημαντική Περιοχή Πτηνών και θα έπρεπε να είχε καταταχθεί από τις ελληνικές αρχές στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ. Η Επιτροπή έχει ήδη παραπέμψει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο την υπόθεση του καθορισμού των ΖΕΠ στην Ελλάδα, επειδή η Ελλάδα δεν έχει κατατάξει στις ΖΕΠ τα εδάφη τα πιο κατάλληλα, σε αριθμό και επιφάνεια (υπόθεση C-334/04).

Οι ελληνικές αρχές έχουν συστήσει Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα, ο οποίος συγκαταλέγεται μεταξύ των εταίρων του έργου Life. ΄Εχει δε εγκριθεί μέσω του προγράμματος LIFE έργο με σκοπό την προώθηση του βιώσιμου τουρισμού, την εφαρμογή του κοινοτικού συστήματος οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά, την παρακολούθηση της περιοχής και την αξιολόγηση των δράσεων του έργου….Το έργο αναμένεται να έχει συνολικό κόστος 790.000 ευρώ, εκ των οποίων η κοινοτική εισφορά θα ανέλθει σε μέγιστο ύψος 377.896 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο θα καταβληθεί, σύμφωνα με τη σύμβαση, από τους εταίρους. Το έργο άρχισε τον Δεκέμβριο του 2004 και αναμένεται να διαρκέσει τρία χρόνια. Ωστόσο, αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα εξ αρχής, καθώς ο Φορέας Διαχείρισης του Σχινιά-Μαραθώνα δεν είναι σε θέση να προσφέρει την υπεσχημένη συγχρηματοδότηση και δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί η βασική υποδομή για τους επισκέπτες του τόπου. Υπό αυτούς τους όρους, το έργο δεν φαίνεται να έχει τη δυνατότητα να υποδεχθεί επισκέπτες και να έχει έσοδα από τα εισιτήρια των επισκεπτών, ώστε να υπάρξουν πηγές αυτοχρηματοδότησης. Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς αυτό το έργο, προκειμένου να αποφανθεί κατά πόσον μπορεί να εκτελεσθεί από τον δικαιούχο που είναι ο Αναπτυξιακός Φορέας του Δήμου Μαραθώνα, σύμφωνα με τη συγγραφή υποχρεώσεων της συμφωνηθείσας σύμβασης του έργου».

Ο κ. Δήμας δεν αναφέρθηκε καθόλου στα έργα για τον Σχινιά που έχουν ενταχθεί στο 3^ο ΚΠΣ (αντιπλημμυρικά-1 εκατ. ευρώ, κατασκευή περιφερειακού δρόμου-2,4 εκατ. ευρώ). Προφανώς η ελληνική κυβέρνηση αδυνατεί να καταβάλει το ποσοστό από τη συνολική χρηματοδότηση που της αντιστοιχεί.

επιστροφή

Βάση για πρότυπο πάρκο Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

«Εξω οι βάσεις του θανάτου». Το παλιό πασίγνωστο σύνθημα έγινε πράξη στον Σχινιά, εκεί όπου η πρώην αμερικανική βάση στρατιωτικών τηλεπικοινωνιών, συνολικής έκτασης 30 στρεμμάτων, ξηλώθηκε. Εκεί που πριν από πέντε χρόνια διαπιστώθηκε διαρροή κλοφέν από κλαπέντες μετασχηματιστές, τώρα σχεδιάζεται, εκτός των άλλων, Πάρκο για άτομα μειωμένης κινητικότητας.

Το έργο κόστισε 1,2 εκατομμύρια ευρώ, χρηματοδοτήθηκε από το ΚΠΣ, εκτελέστηκε από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο του 2004 και περιλαμβάνει: κατεδάφιση των κτιρίων, ξήλωμα της ασφάλτου, εξυγίανση του ρυπασμένου εδάφους, επικάλυψη του χώρου με χώμα που είχε φυλαχθεί από την κατασκευή του Κωπηλατοδρομίου, κατάλληλη διαχείριση των τοξικών υλικών (αμίαντος, μέταλλα, λίγο κλοφέν), πρόγραμμα γεωτρήσεων (σε τρία διαφορετικά βάθη) και χημικών αναλύσεων, ώστε να υπάρχει συνολική εικόνα της ρύπανσης των υπόγειων νερών, καθώς και μόνιμη εγκατάσταση 12 συσκευών για την παρακολούθηση της κίνησης του υπόγειου νερού.
Για λόγους ασφάλειας έχει διατηρηθεί προσωρινά η υπάρχουσα περίφραξη του χώρου. Οσο για τη ρύπανση η οποία φθίνει σταδιακά, οι χημικές αναλύσεις έδειξαν ότι υπάρχουν μόνο λίγα πετρελαιοειδή (χωρίς να ξεπερνούν τα όρια) στα υπόγεια νερά, πράγμα αναμενόμενο από παλιές διαρροές των δεξαμενών καυσίμων της βάσης.
«Ο χώρος έχει ήδη αποδοθεί στη φύση και πρασινίζει», μας λέει ο Κίμων Χατζημπίρος, επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ, πρόεδρος Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχινιά Μαραθώνα. «Συχνά, η δημοσιότητα στρέφεται προς λιγότερο σημαντικά περιβαλλοντικά θέματα, όπως π.χ. η παρουσία των σκουπιδιών. Η απαλλαγή από τα σκουπίδια σε έναν τόσο εκτεταμένο χώρο δεν είναι εύκολη. Το ζήτημα όμως της τοξικής ρύπανσης είναι πολύ δυσκολότερο».
«Μοντέλο»
«Πρόκειται για ένα πρότυπο έργο αποκατάστασης, μοναδικό στην Ελλάδα. Αντίστοιχα έργα θα έπρεπε να γίνουν σε όλα τα στρατόπεδα που συζητείται να αποδοθούν στο κοινό», υποστηρίζει ο Στρατής Ζαφείρης, Χημικός Μηχανικός, υπεύθυνος του έργου στην αρμόδια υπηρεσία ΔΕΕΑΠ του ΥΠΕΧΩΔΕ. «Τον Μάρτιο του 2001 διαπιστώθηκε διαρροή κλοφέν από κλαπέντες μετασχηματιστές στον χώρο της αμερικανικής βάσης στον Σχινιά. Η ρύπανση ήταν μόνο τοπική, αλλά προκάλεσε μεγάλη ανησυχία. Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, που είχε την ευθύνη του χώρου, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών στα μέσα της δεκαετίας του ’80, ανέλαβε την πραγματοποίηση ενός δαπανηρού προγράμματος απορρύπανσης του εδάφους, που κόστισε διακόσια ως τριακόσια εκατομμύρια δραχμές. Με το πρόγραμμα του ΥΠΕΧΩΔΕ ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση του χώρου και επιβεβαιώθηκε ότι ο συνολικός βιότοπος είναι ασφαλής και όχι ρυπασμένος».
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE που υλοποιείται στον Σχινιά χωρίς να έχει ακόμα εξασφαλιστεί η εθνική συμμετοχή από την κυβέρνηση, περιλαμβάνει και τη δημιουργία υποδομών, ώστε να χρησιμοποιείται το Πάρκο από άτομα μειωμένης κινητικότητας. Ενα Εθνικό Πάρκο προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρίες είναι απαραίτητο σε ένα πολιτισμένο κράτος.
«Το ελληνικό κλίμα είναι ο καλύτερος σύμμαχος για τα ευρωπαϊκά κέντρα αποκατάστασης αλλά και για τους διεθνείς φορείς, που θέλουν να διοργανώσουν δεκαπενθήμερα αντίστοιχα προγράμματα», προσθέτει ο Κ. Χατζημπίρος. «Χρειάζεται σωστός σχεδιασμός των υποδομών του πάρκου, ξεκινώντας από τους δρόμους, τα μονοπάτια, τα συστήματα διακίνησης των επισκεπτών, τη διαθεσιμότητα ειδικών αναπηρικών καθισμάτων και βοηθημάτων για τους επισκέπτες με αναπηρίες, οι οποίοι δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δικά τους αναπηρικά καθίσματα για να μετακινηθούν σε τέτοιες αποστάσεις και σε τέτοιους δρόμους. Το κλειδί στην επιτυχία είναι η κατάλληλη επιλογή τεχνολογιών, ώστε να είναι φιλικές προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους που το επισκέπτονται ανεξαρτήτως του αν ζουν σε συνθήκες αναπηρίας, λέει ο Νίκος Βουλγαρόπουλος, από το περιοδικό «Αναπηρία ΤΩΡΑ». Μπορεί επίσης να γίνει και μια διαρκής έκθεση τεχνολογιών, προγραμμάτων αποκατάστασης, προσαρμοσμένων αθλητικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων θεραπευτικής αναψυχής από όλο τον κόσμο».
Τα σχέδια
Το έργο «Διαχείριση Επισκεπτών και Ερμηνεία Περιβάλλοντος» που ολοκληρώνεται στον Σχινιά περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία πεζοπορικών διαδρομών, που θα δίνουν την ευκαιρία στον επισκέπτη να παρατηρήσει τους διάφορους τύπους φυσικών οικοσυστημάτων, όπως το δάσος, τον υγρότοπο, τον θαμνότοπο, την παραλία, καθώς και το κωπηλατοδρόμιο. Θα προσφέρονται διαδρομές ποικίλης διάρκειας, σε αποστάσεις από 2 έως 12 χιλιόμετρα. Είναι γνωστό ότι μια διαδρομή, π.χ. 4-5, χλμ. κατάλληλα διαμορφωμένη θα μπορούσε άνετα να χρησιμοποιηθεί και από άτομα με αναπηρίες. Μερικές διαδρομές θα συναντούν κάποια από τα πέντε παρατηρητήρια ορνιθοπανίδας που κατασκευάζονται στο Πάρκο. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 10/12/2005

Βρέθηκε ενοικιαστής για το Κωπηλατοδρόμιο

ΑΠΟ ΤΑ… ΑΖΗΤΗΤΑ σε τρίτο μεγαλύτερο προπονητικό κέντρο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κωπηλασίας θα «προαχθεί» ο Σχινιάς. Το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο θα μετατραπεί σε διεθνές προπονητικό κέντρο, με στόχο να λειτουργήσει το φθινόπωρο του 2007.

Τη συμφωνία ανακοίνωσαν χθες ο πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κωπηλασίας (FISA) και πρόεδρος της Ένωσης Διεθνών Ομοσπονδιών Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων (ASOIF) Ντένις Όσβαλντ και ο πρόεδρος της Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε. Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, αφού προηγήθηκε ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του Σχινιά. Το Κωπηλατοδρόμιο, στο οποίο τον περασμένο Αύγουστο διεξήχθη Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, είχε ήδη καθαριστεί από τα καλάμια και τα βρύα τα οποία «στόλιζαν» πριν από μήνες τη λίμνη.

Με τη συμφωνία η Παγκόσμια Ομοσπονδία θα καταβάλλει ετήσιο ενοίκιο για τη χρησιμοποίηση του Κωπηλατοδρομίου, το οποίο χρησιμοποιεί και η Ελληνική Ομοσπονδία Κωπηλασίας. Οι οικονομοτεχνικές λεπτομέρειες της συμφωνίας θα καθοριστούν από ομάδα εργασίας το επόμενο διάστημα και θα ανακοινωθούν στο συνέδριο της FISA στη Λεμεσό τον Νοέμβριο του 2006. http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18644&m=N16&aa=3

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ για δολιοφθορά στον υδατοφράκτη της Μακαρίας Πηγής. Η εταιρεία «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.», που διαχειρίζεται το Κωπηλατοδρόμιο, αδιαφορεί

Ο Σχινιάς πεθαίνει από αφυδάτωση

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Οικολογική καταστροφή με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ορνιθοπανίδα και την υδρόβια ζωή στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά. Ο βάλτος γλυκού, υφάλμυρου και αλμυρού νερού σχεδόν αποξηράνθηκε, λόγω παύσης της υπερχείλισης νερού από το Κωπηλατοδρόμιο.

Εκτός των συνεπειών στον υγρότοπο, υπήρξε σημαντική πτώση στάθμης του βοηθητικού στίβου του Κωπηλατοδρόμιου, με κίνδυνο σοβαρής βλάβης της αθλητικής εγκατάστασης.
Οπως σημειώνει σε εγγραφό του προς το ΥΠΕΧΩΔΕ, τα Ολυμπιακά Ακίνητα και τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, ο φορέας διαχείρισης του Πάρκου και ειδικά ο πρόεδρός του καθηγητής Κίμων Χατζημπίρος, «αιτία της διατάραξης αυτής, με την οποία παραβιάστηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι της λειτουργίας του Κωπηλατοδρόμιου, είναι η κακόβουλη παρέμβαση στο ρυθμιστικό σύστημα (βάνες) απόληψης νερού από την Μακαρία Πηγή προς το Κωπηλατοδρόμιο, αφού προηγήθηκε παραβίαση της περίφραξης.
Απελπιστική κατάσταση

Επισημαίνεται ότι η λειτουργία της αθλητικής εγκατάστασης και ειδικότερα η ροή των νερών σύμφωνα με τον σχεδιασμό των έργων αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την σωστή λειτουργία του Εθνικού Πάρκου, μέρος του οποίου είναι και το Κωπηλατοδρόμιο».

Πριν από λίγες ημέρες και παρα τις διαβεβαιώσεις από τους αρμόδιους φορείς, διαπιστώθηκε ότι η μεγαλύτερη ποσότητα νερού της Μακαρίας Πηγής εξακολουθεί να ρέει παρανόμως προς τη θάλασσα, ενώ ο υγρότοπος έχει περιέλθει σε απελπιστική κατάσταση λόγω έλλειψης νερού. Υπογραμμίζεται ότι, με τις πραγμοτοποιούμενες ενέργειες καθώς και με την επιδειχθείσα αδράνεια έχουν συντελεστεί σοβαρές παραβιάσεις των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας του Κωπηλατοδρόμιου, πράγμα που επισύρει διοικητικές και νομικές κυρώσεις.
Για το θέμα αυτό ο Γιώργος Σφήκας, πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, απέστειλε πριν από λίγες ημέρες επιστολή στην Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Νοτίου Ελλάδος ζητώντας την άμεση παρέμβασή της.

«Από τον Ιούλιο του 2000 η περιοχή Σχινιά Μαραθώνα έχει χαρακτηρισθεί Εθνικό Πάρκο. Το Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνει τον όρμο του Σχινιά, το παραθαλάσσιο δάσος πεύκου – κουκουναριάς, τη χερσόνησο της Κυνόσουρας και τις δύο λιμνοπηγές, Μεγάλη και Μικρή Μακαρία. Στη Ζώνη Β’ του Εθνικού Πάρκου βρίσκεται το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο, το οποίο, μετά την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, παραχωρήθηκε στην εταιρεία “Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ”. Σήμερα η είσοδος στο κωπηλατοδρόμιο είναι απαγορευμένη στο κοινό, επιτρέπεται δε μόνο σε περίπτωση αγώνων. Τον άλλον καιρό μπορεί να μπει κάποιος μόνο αν είναι ειδικά διαπιστευμένο πρόσωπο.

Στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά έχει ιδρυθεί φορέας διαχείρισης συγκροτούμενος από δεκαμελές συμβούλιο όπου, εκτός του προέδρου, συμμετέχουν ο δήμαρχος Μαραθώνα, εκπρόσωποι οικολογικών οργανώσεων και εκπρόσωποι των αρμόδιων υπουργείων. Αυτός ο φορέας είναι ίσως ο μόνος από τους 27 φορείς που λειτουργεί ουσιαστικά σήμερα, δεδομένου ότι οι άλλοι βρίσκονται, λίγο πολύ, εν υπνώσει. Τα τελευταία χρόνια εκτελούνται στο Πάρκο έργα διαχείρισης και αναβάθμισης, χρηματοδοτούμενα από τα προγράμματα ΕΠΠΕΡ και Life – Enviroment. Τα έργα αυτά εκτελούνται με μεγάλη καθυστέρηση, γιατί συναντούν τις συνεχείς αντιδράσεις των περιοίκων, που είχαν μέχρι σήμερα συνηθίσει στη γνωστή νεοελληνική ασυδοσία και στον οχαδελφισμό».

Το σπουδαιότερο αποτέλεσμα της ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου υπήρξε ασφαλώς ο επαναπλημμυρισμός του ημιαποξηραμένου υγρότοπου, του γνωστού «Μεγάλου έλους του Μαραθώνα». Ο επαναπλημμυρισμός επιτεύχθηκε ως εξής: το νερό των πηγών Μεγάλης και Μικρής Μακαρίας είχε οδηγηθεί στη θάλασσα με μια αποστραγγιστική τάφρο από το 1923, με αποτέλεσμα ο υγρότοπος να κρατάει νερό μόνο το χειμώνα με τις βροχές. Στην τάφρο αυτή κατασκευάστηκε ένας μικρός υδροφράκτης που συγκρατεί το μεγαλύτερο μέρος του νερού και το στέλνει με μία αύλακα στο κωπηλατοδρόμιο. Από εκεί το νερό φεύγει με φυσική ροή προς τη βοηθητική λίμνη προθέρμανσης, και από αυτήν, το επιπλέον νερό, οδηγείται με ειδική σήραγγα προς τον υγρότοπο. Το σύστημα αυτό λειτούργησε πολύ καλά τα τελευταία τρία χρόνια, με αποτέλεσμα ο υγρότοπος να γεμίσει με ψάρια (κέφαλους, αθερίνες, ντάσκες), με χιλιάδες βατράχια και προ πάντων με πουλιά. Την περασμένη άνοιξη υπήρχαν στην περιοχή καλαμόκιρκοι, λευκοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες, κρυπτοτσικνιάδες, καλαμοκανάδες, φαλαρίδες, διάφορα είδη παπιών (μεταξύ των οποίων και η σπάνια βαλτόπαπια) καθώς και χιλιάδες χελιδόνια. Οσο για το πρόβλημα των κουνουπιών, αυτό αντιμετωπιζόταν κάθε χρόνο με βιολογική καταπολέμηση από τον δήμο.

Από τον Ιούλιο

«Σήμερα η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική», προσθέτει ο Γιώργος Σφήκας. «Το νερό σταμάτησε να ρέει στον υγρότοπο από τα μέσα Ιουλίου και, όπως διαπιστώσαμε, αυτό το γεγονός οφείλεται σε δολιοφθορά που πραγματοποιήθηκε από αγνώστους στον υδατοφράκτη της πηγής Μακαρία, από όπου εισέρχεται το νερό στο κωπηλατοδρόμιο, με αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες νερού να φεύγουν προς τη θάλασσα μέσω της παλαιάς αποξηραντικής τάφρου και η στάθμη του κωπηλατοδρόμιου να έχει πέσει ακριβώς όσο χρειαζόταν για να μην υπάρχει υπερχείλιση προς τον υγρότοπο. Στις επανειλημμένες εκκλήσεις μας, γραπτές και τηλεφωνικές, προς την εταιρεία “Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ” που διαχειρίζεται τώρα το Κωπηλατοδρόμιο, για την αποκατάσταση της βλάβης, η απάντηςη είναι πως η βλάβη διορθώθηκε, πράγμα το οποίο δεν αληθεύει. Από επιτόπιες επισκέψεις διαπιστώνουμε ότι δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα». ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 27/09/2006

Τα 5+2 μεγάλα προβλήματα του Πάρκου

Του Γ. ΣΦΗΚΑ*

Η περιοχή του Σχινιά είναι ένας από τους σημαντικότερους βιότοπους της Αττικής: Ενα δάσος με κουκουναριές, πεύκα, σχίνα και βένια εκτείνεται στην παράλια ζώνη, σε μήκος 1,5 χιλιομέτρου και σε πλάτος 150-200 μέτρων. Μπροστά από αυτό το δάσος απλώνεται ένας θαλάσσιος όρμος με ρηχά νερά που στον αμμώδη βυθό του υπάρχουν εκτεταμένα λιβάδια Ποσειδωνίας (Poseidonia oceanica).

Πίσω από το δάσος απλώνεται ένας σημαντικός υγρότοπος, με έκταση περίπου 1,5×1,5 χιλιόμετρα. Στο βορειοδυτικό άκρο του υγρότοπου υπάρχουν δύο λιμνοπηγές, η Μεγάλη και η Μικρή Μακαρία με διάμετρο περίπου 30 και 10 μ. αντίστοιχα, από όπου πηγάζουν τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού. Στο νοτιοανατολικό άκρο της περιοχής εκτείνεται η βραχώδης χερσόνησος της Κυνόσουρας, μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου, που σκεπάζεται από μεσογειακούς θαμνώνες και φρύγανα. Στην περιοχή του Σχινιά έχουν καταγραφεί 320 είδη φυτών και 219 είδη πουλιών πριν την ίδρυση του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου και τον εναπαπλημμυρισμό του υγρότοπου, ενώ μετά προστέθηκαν άλλα 36 είδη. Μεταξύ αυτών 40 είναι σπάνια και προστατευόμενα.
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε 3 είδη αμφιβίων, 7 είδη ερπετών και 2 είδη ψαριών του γλυκού νερού. Ανάμεσά τους 3 προστατευόμενα είδη χελωνών, 1 προστατευόμενο αμφίβιο και 1 προστατευόμενο είδος ψαριού.

Ολα τα παραπάνω δεδομένα συνηγορούν για τη μεγάλη οικολογική αξία της περιοχής και επιβάλλουν την ανάγκη προστασίας της, χωρίς να υπολογίσουμε την ιστορική σημασία της, αφού στην παραλία του Σχινιά άραξε ο στόλος των Περσών και εκεί διεξήχθη η τελευταία φάση της μάχης του Μαραθώνα.

Ο Σχινιάς έγινε στα μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο χρόνια στόχος διαφόρων συμφερόντων, που επεδίωκαν την οικοπεδοποίηση και την εκμετάλλευσή του, όχι φυσικά ως βιοτόπου αλλά ως περιοχής οικιστικής ανάπτυξης.

Στο μεταξύ, από τη δεκαετία του 1970, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αρχίζουν να μελετούν την περιοχή του Σχινιά, να ανακαλύπτουν την οικολογική της αξία και να ενδιαφέρονται για την προστασία της.

Οι κινήσεις αυτές δεν είχαν όμως κανένα αποτέλεσμα. Η λαθροθηρία και η λαθραία ρήψη μπάζων και σκουπιδιών συνεχίζονται ανενδοίαστα από διάφορους επιτήδειους, μέχρι που φτάνουμε στην περίοδο που η χώρα μας διεκδικεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τότε ακριβώς γίνεται γνωστό ότι η Επιτροπή Διεκδίκησης προτείνει να κατασκευαστεί στο Σχοινιά το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο. Ως χώρο επιλέγει τον ημιαποξηραμένο υγρότοπο και εκτός από το μήκους 2.500 μ. κωπηλατοδρόμιο προβλέπει και χώρο στάθμευσης για 5.000 αυτοκίνητα.
Μπροστά σ’ αυτόν τον κίνδυνο η Εταιρεία Προστασίας της Φύσης έστειλε μια επιστολή στην τότε πρόεδρο της Επιτροπής Διεκδίκησης κ. Γιάννα Αγγελοπούλου, όπου εξηγούσε τη μεγάλη οικολογική και ιστορική αξία της περιοχής. Η Επιτροπή Διεκδίκησης, θορυβημένη, ανέθεσε σε μελετητικό γραφείο να μελετήσει το όλο θέμα και να προτείνει εναλλακτικές λύσεις, με δεδομένο πάντα πως το κωπηλατοδρόμιο έπρεπε να γίνει οπωσδήποτε στο Σχινιά που, ήταν ο μόνος τόπος κοντά στην Αθήνα με τόσο πολύ γλυκό νερό.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αντέδρασαν ζητώντας να φύγει τελείως το κωπηλατοδρόμιο από το Σχινιά και να κηρυχθεί η περιοχή Εθνικό Πάρκο.
Τελικά το ΥΠΕΧΩΔΕ επέλεξε τη λύση της ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου Σχινιά τοποθετώντας το κωπηλατοδρόμιο στη ζώνη Β, και πραγματοποίησε αυτό το σχέδιο. Επομένως σήμερα έχουμε στο Σχινιά ένα Εθνικό Πάρκο που στη ζώνη Α’ περιλαμβάνει το παραθαλάσσιο δάσος, τη χερσόνησο της Κυνόσουρας, τον υγρότοπο, τον όρμο του Σχινιά και την περιοχή των πηγών Μεγάλη και Μικρή Μακαρία, ενώ στη ζώνη Β’ περιλαμβάνει το κωπηλατοδρόμιο και τον περιβάλλοντα χώρο.

Το κράτος προχώρησε όμως και ένα ακόμη βήμα, ιδρύοντας φορέα διαχείρισης του Πάρκου, με πρόεδρο τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Κίμωνα Χατζημπίρο. Ο φορέας διαχείρισης κατόρθωσε να πάρει ένα πρόγραμμα Life-Φύση από την Ευρωπαϊκή Ενωση, και ένα πρόγραμμα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον (ΕΠΠΕΡ) για την εκτέλεση ορισμένων έργων στο χώρο του Πάρκου, μερικά από τα οποία χαρακτηρίζονται πρωτοποριακά.

Επιπλέον, ο φορέας ξόδεψε πολλά χρήματα για να καθαρίσει τον υγρότοπο και το δάσος από τα σκουπίδια και τα μπάζα, ενώ πρόσφατα προσέλαβε και φύλακες (security) που περιπολούν όλο το εικοσιτετράωρο στην περιοχή.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο φορέας διαχείρισης του Πάρκου είναι πολλά και προέρχονται: α) από όσους έχουν συμφέροντα οικονομικά στην περιοχή του Σχινιά και βλέπουν ότι αυτά θίγονται με την ίδρυση του Εθνικού Πάρκου και β) απ’ όσους είχαν μάθει στην ασυδοσία και τώρα αντιλαμβάνονται ότι δεν θα μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν μέσα στο Πάρκο. Με λίγα λόγια, ο φορέας διαχείρισης έρχεται να τα βάλει με σχεδόν το σύνολο των Νεοελλήνων που χρησιμοποιούσαν μέχρι τώρα ανεξέλεγκτα το χώρο αυτό, ο καθένας για την εξυπηρέτηση των δικών του στόχων.

Αλλα σοβαρά προβλήματα είναι τα εξής:

1 Το αυτόματο δίκτυο δασοπυρόσβεσης που έχει εγκατασταθεί στο δάσος και κόστισε εκατομμύρια δεν λειτουργεί, γιατί η αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία αρνείται να το παραλάβει.
2 Στα πέντε παρατηρητήρια που τοποθετήθηκαν, αναγκάστηκε ο φορέας να αλλάξει θέσεις, διότι οι διάφοροι ιδιοκτήτες εκτάσεων εκτός του υγρότοπου άρχισαν δικαστικούς αγώνες εναντίων του.
3 Οι ταβέρνες της παραλίας που έχουν κηρυχθεί παράνομες και κατεδαφιστέες με τελεσίδικες αποφάσεις παραμένουν στη θέση τους και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχίας αρνούνται να εκτελέσουν το καθήκον τους.
4 Ο Συνεταιρισμός Δικαστών και Εισαγγελέων κάνει μηνύσεις κατά του φορέα του Πάρκου, γιατί με τα έργα, που θα εμποδίσουν την πρόσβαση των ΙΧ στην παραλία, θα μειωθεί η πελατεία των (παράνομων και κατεδαφιστέων) ταβερνών, οι οποίες πληρώνουν ενοίκιο στο Συνεταιρισμό.

5 Οι φορτηγατζήδες της περιοχής άρχισαν και πάλι, δειλά δειλά, να ρίχνουν μπάζα στον υγρότοπο.

Κατά τα άλλα η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα που καλείται μάλιστα να παίξει πρωτοποριακό ρόλο στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο στα προσεχή χρόνια.
* Πρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας της Φύσης ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 27/09/2006

Ενα δάσος προβλήματα «φύτρωσαν» στο Σχινιά

Της ΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΠΑ-ΣΟΥΛΟΥΝΙΑ ΦΩΤ.: ΧΡ. ΛΙΑΤΣΗΣ

Πώς θα σας φαινόταν να περπατούσατε, να τρέχατε, να κάνατε ποδήλατο σε ένα δάσος 9.000 στρεμμάτων με κουκουναριές, με πεύκα δίπλα σε καθαρή θάλασσα, με λιμνούλες, ρυάκια…
Η χώρα μας διαθέτει αρκετούς παρόμοιους παραδείσους και ένας από αυτούς είναι και το πευκοδάσος του Σχινιά.

Η γύρω περιοχή κατοικήθηκε το 1922 άναρχα από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Σήμερα, «κουβαλάει» μια κληρονομιά από αυθαίρετους οικισμούς και «νόμιμους» συνεταιρισμούς, οι οποίοι προσπαθούν να αναπτυχθούν.
*Παρ’ όλο που πριν από 4 χρόνια βαπτίσθηκε «Εθνικό Πάρκο», δεν άλλαξε τίποτε, καταστρέφεται από τις κακοτεχνίες, την ασυνεννοησία που επικρατεί, τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, την έλλειψη οικολογικής συμπεριφοράς.

Βαθμολογήθηκε με μηδέν από την Europarc, χάνει χρήματα από κοινοτικά προγράμματα, η χλωρίδα και η πανίδα του εξαφανίζονται και ο φορέας που το διαχειρίζεται δεν ελέγχεται επαρκώς από το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ, το οποίο σκανδαλωδώς κωφεύει για καιρό.
*Τοπικές αρχές και κάτοικοι καταλογίζουν στον φορέα διαχείρισης την ευθύνη για τη γενική απαξίωση της περιοχής, που κινδυνεύει να γίνει εύκολη λεία για ιδιωτικά συμφέροντα.

Ουδέποτε εφαρμόσθηκε η σύμβαση του Aarhus (25/6/ 1998) της Ε.Ε., η οποία υπαγορεύει κοινωνική συναίνεση πριν υλοποιηθεί οποιοδήποτε περιβαλλοντικό έργο.
Συγχρόνως, καταγγέλλουν ότι οι παρεμβάσεις στην περιοχή από περιβαλλοντικής άποψης έρχονται σε αντίθεση με τις αποφάσεις που αφορούν τη λειτουργία του πάρκου:
Αντιαισθητικά έργα
**Δεν κατασκευάστηκε, όπως προβλεπόταν, ο περιφερειακός δρόμος. Αντίθετα, μειώθηκε το πλάτος του με απαράδεκτες αισθητικά μεταλλικές μπάρες, ενώ θα έπρεπε να είναι περιβαλλοντικά συμβατές με ξύλο και πέτρες.
**Τα σαμαράκια που τοποθετήθηκαν για τη μείωση της ταχύτητας είναι τσιμεντένια και μεγάλα. Εχουν προκαλέσει δεκάδες ατυχήματα και δεν επιτρέπουν την εύκολη πρόσβαση ασθενοφόρων ή πυροσβεστικών οχημάτων, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο το πευκοδάσος, αλλά και τους κατοίκους του Συνεταιρισμού Δικαστών και Εισαγγελέων.
**Πεζοί και ποδηλάτες αποκλείονται από το πάρκο, καθώς ουδέποτε κατασκευάστηκε ο προβλεπόμενος πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος.
**Στο έλεος του Θεού βρίσκεται το δάσος, καθώς το σύστημα πυρόσβεσης, που στοίχισε 3 εκατομμύρια ευρώ, δεν λειτούργησε ούτε τις ημέρες των Ολυμπιακών Αγώνων.
Οι 14 πυροσβεστικοί πύργοι έχουν πια σκουριάσει.
Καντίνες στον αιγιαλό
**Τα παρατηρητήρια κατασκευάστηκαν από σίδερο αντί από ειδικό ξύλο που αντέχει στις καιρικές συνθήκες. Στοίχισαν 47 χιλιάδες ευρώ το καθένα, ενώ δεν εγκαταστάθηκαν ποτέ, όπως προβλεπόταν, αναβατήρες για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

**Οι αμμοληψίες που γίνονται έχουν ως αποτέλεσμα να αποκαλύπτονται οι ρίζες των πεύκων και να σαπίζουν.
**Πάνω στον αιγιαλό επιχειρήθηκε να κατασκευαστούν με σίδερα και τσιμέντα ακαλαίσθητες και τεράστιες καντίνες, οι δε τσιμεντοενέσεις φθάνουν περισσότερο από 3 μέτρα βάθος. Παρά τις οδηγίες του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης οι καντίνες και οι εγκαταστάσεις υγιεινής θα έπρεπε να οικοδομηθούν πάνω στο περιτύπωμα των ταβερνών που πρέπει να κατεδαφιστούν.
**Δεν έχουν ολοκληρωθεί τα υδραυλικά έργα, με αποτέλεσμα να πνίγεται ο Οικισμός των Δικαστικών Υπαλλήλων, ενώ η ημιτελής κατασκευή των αποστραγγιστικών έργων επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του δάσους.

**Από τη διαρκή αναπαραγωγή των κουνουπιών κινδυνεύει η υγεία των δημοτών, ενώ ο δήμος επιβαρύνεται με 150.000 ευρώ ετησίως για την οικολογική καταπολέμηση των εντόμων.
**Τα χρήματα από το πρόγραμμα «Life green Marathon» κινδυνεύουν να χαθούν, καθώς δεν έχουν υλοποιηθεί τα προαναφερθέντα έργα. Θεωρείται δε δεδομένο ότι η Ε.Ε. θα διεκδικήσει το ποσόν των χρημάτων που έδωσε και θα επιβάλει πρόστιμο για τις παρανομίες που έγιναν.
*Τι απαντάει σ’ αυτές τις καταγγελίες ο πρόεδρος του φορέα, Κ. Χατζημπίρος, καθηγητής του ΕΜΠ; Μιλάει για «μια μεταολυμπιακή κατάθλιψη», για παντελή έλλειψη χρηματοδότησης, ανύπαρκτο υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ και έλλειψη πολιτικής στήριξης.
«Ο φορέας δεν είναι ευχαριστημένος από τα πεπραγμένα τεσσάρων χρόνων, κυρίως διότι είναι υποχρεωμένος να ασχολείται συνέχεια με νομικά ζητήματα και να υπερασπίζεται στα δικαστήρια το περιβάλλον από τους επίδοξους καταστροφείς του, ενώ προσπαθεί να επιτύχει την εφαρμογή τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων. Η τοπική κοινωνία και φορείς της όπως ο Συνεταιρισμός Δικαστών Εισαγγελέων καλύπτουν παρανομίες και αυθαιρεσίες. Παρ’ όλα αυτά, το φυσικό περιβάλλον του Πάρκου είναι σε καλή κατάσταση, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία πολλών πουλιών στον υγρότοπο, πράγμα που αποτελεί οικολογικό δείκτη».
Καταγγέλλει επίσης ότι υπήρξε δολιοφθορά κατοίκων στο ρυθμιστικό σύστημα που τροφοδοτεί το Κωπηλατοδρόμιο με νερό από τη Μακαρία Πηγή, με αποτέλεσμα το περισσότερο να φεύγει στη θάλασσα. Η ζημιά δεν έχει επισκευαστεί, ούτε η περίφραξη από τα Ολυμπιακά Ακίνητα.
*Ο εξωραϊστικός σύλλογος «Μιλτιάδης» έχει τη δική του εκδοχή: «Η συνεχής ροή της Μακαρίας Πηγής είχε ως αποτέλεσμα την υπερχείλιση του κωπηλατοδρομείου, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει το έλος, να σαπίζουν δένδρα και να καταστρέφονται καλλιέργειες. Παρ’ όλο που βάσει του προεδρικού διατάγματος αυτό είναι δουλειά του φορέα, κάποιοι περιόρισαν την ανεξέλεγκτη ροή, ανοίγοντας μέρος του φράγματος προς το ποτάμι για να χύνεται το νερό στη θάλασσα. Αυτό ήταν μια μικρή δίοδος, σήμερα όμως το μεγαλύτερο μέρος του φράγματος είναι κατεστραμμένο, πλημμυρίζοντας τον υδροβιότοπο, με αποτέλεσμα να κατακλύζεται η περιοχή από κουνούπια».
Σκουπίδια παντού

Ο Κ. Χατζημπίρος παραδέχεται ότι η πυρασφάλεια ουδέποτε λειτούργησε και αποδίδει ευθύνες γι’ αυτό στην Πυροσβεστική Υπηρεσία που δεν ενδιαφέρθηκε να αναλάβει το έργο. Επισημαίνει ότι η αποκομιδή των σκουπιδιών είναι ανεπαρκής. Οπως, όμως, τονίζει, έχει προβλεφθεί η μελλοντική ένταξη του πάρκου στο σύστημα της Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης.
*Ο Σ. Ζαγάρης, δήμαρχος Μαραθώνα, με οργή αναφέρει ότι ο δήμος έχει παραχωρήσει δημοτική περιουσία 700 στρεμμ. στον φορέα και ουσιαστικά δεν έχει λόγο στον τρόπο λειτουργίας του, αφού συμμετέχει μόνο με ένα μέλος που είναι ο προηγούμενος δήμαρχος Ε. Μέξης! Η θητεία του δ.σ. του Εθνικού Πάρκου Σχοινιά (ΕΠΣ) έχει λήξει από τον Σεπτέμβριο του 2006 και έχει προσωρινά παραταθεί η λειτουργία του με εντολή του υπουργού ΥΠΕΧΩΔΕ.
«Δαπανούμε», μας εξηγεί ο δήμαρχος, «περισσότερο από 800.000 ευρώ ετησίως για την περισυλλογή των στερεών αποβλήτων του πάρκου, 200.000 για τον καθαρισμό της ακτής από τα φύκια και 50.000 για τους ναυαγοσώστες. Το υπέρογκο κόστος συντήρησης βαρύνει το δήμο μας. Θέλουμε και μπορούμε να επιτύχουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη του πάρκου και του υδροβιότοπου.
»Ζητάμε να επαναδιαπραγματευτούμε τους όρους-όρια του πάρκου. Από τα 9.000 στρέμματα, ζήτημα τα 1.000 να είναι εκτός του ΕΠΣ. Τα σπίτια που υπάρχουν από το 1965 μέσα στο έλος πρέπει να σωθούν. Με απαγορεύσεις χωρίς οφέλη για τον ντόπιο πληθυσμό δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε τη λαϊκή συναίνεση και ανάπτυξη».
*Ο πρόεδρος και ο γραμματέας του εξωραϊστικού συλλόγου «Μιλτιάδης», Κ. Ντοστής και Θ. Αναστασιάδης, μας είπαν: «Από το πουθενά έχουμε φθάσει στο τίποτα. Ακόμη και οι ζωές μας κινδυνεύουν από τις κακοτεχνίες που έγιναν. Κανένας δεν ελέγχει το φορέα διαχείρισης, που αυταρχικά και εν αγνοία μας αποφασίζει για μας. Η ανοχή έχει φτάσει στα όρια της και αυτό ας το σκεφτούν καλά οι πολιτευτές της περιφέρειάς μας όταν ζητήσουν την ψήφο μας».
*Ο Π. Πετράκης εντομολόγος του ΕΘΙΑΓΕ μας ενημέρωσε ότι έχουν παρατηρηθεί πολλές ξηράνσεις δένδρων και θάμνων στους λόφους της Κυνοσούρας και στο έλος. Τα βατράχια σχεδόν εξαφανίστηκαν, οι νυχτερίδες είναι σπάνιες, το ίδιο και τα πουλιά, από τα 150 είδη υδρόβιων ετερόπτερων έχουν απομείνει μόνον 60.
«Οι μελέτες καταγραφής βιολογικών ειδών αφ’ ενός δεν διεξάγονται εύκολα αφ’ ετέρου είναι εξαιρετικά σπάνιες. Η χώρα μας δεν διαθέτει ούτε πόρους ούτε χρήματα για παρόμοιες μελέτες».
*Πληθώρα εγγράφων και πράξεων αποδεικνύει τις καταστρατηγήσεις.
*Η Νομαρχία Ανατολικής Αττικής από πέρυσι, με έγγραφό της (αρ. πρωτ. 1426/06) προς το φορέα διαχείρισης, υπογραμμίζει τις παρατυπίες που έχουν γίνει στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά και απαιτεί εντός τριών μηνών την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών έργων. Κατά περίεργο ωστόσο τρόπο, ουδέποτε επεβλήθη πρόστιμο από τη νομαρχία.
*Ο R. Partington, σύμβουλος της Europarc, βαθμολόγησε με «μηδέν» τις δραστηριότητες του φορέα του πάρκου που προστατεύονται από το «Natura 2000».

Οικολογική αναλγησία
*Η εκδότρια των «Αττικών Νέων Ανατολικής Αττικής» Πόπη Σουφλή κατήγγειλε τις παρανομίες του φορέα στους επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης, άνοιξε φάκελος ερευνών και αναμένεται πόρισμα.
*Η ιστορία του Εθνικού Πάρκου Σχινιά μοιάζει γόρδιος δεσμός.
Αδιάψευστος μάρτυρας ο φακός της «Κ.Ε.» που αποκαλύπτει τις κακοτεχνίες και την οικολογική αναλγησία που υφίσταται η απαράμιλλης ομορφιάς περιοχή!
Ολα δείχνουν ότι το ενδιαφέρον της πολιτείας εξαντλήθηκε με την εγκατάσταση του Κωπηλατοδρομίου.
*Οταν κερδήθηκε αυτή η «μάχη του Μαραθώνα», οι κυβερνώντες είπαν το δικό τους ανέξοδο «Νενικήκαμεν!». Μετά άρχισαν οι αλλεπάλληλες καθημερινές ήττες της εγκατάλειψης και της ασυδοσίας.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 10/06/2007

Ποιος θα ευθύνεται για τον Σχινιά, αν…

Το σύστημα πυρόσβεσης που κόστισε 3 εκατ. ευρώ σαπίζει, αφήνοντας απροστάτευτο ένα από τα πολυτιμότερα δάση της Αττικής

Του Γιαννη Ελαφρου

Το πανάκριβο σύστημα πυρόσβεσης του εθνικού πάρκου του Σχινιά σαπίζει άπραγο, προκαλώντας ρίγη ανησυχίας για τον αυξημένο κίνδυνο μετατροπής σε κάρβουνο και στάχτη ενός από τα πιο πολύτιμα δάση της Αττικής. Εκατομμύρια ευρώ παραμένουν «πεταμένα» στην άμμο, καθώς το σύστημα δεν επιδιορθώνεται και δεν τίθεται σε λειτουργία λόγω του κόστους μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Την ίδια ώρα, σωροί σκουπιδιών, ακόμα και φωτιές των επισκεπτών μέσα στο δάσος, απειλούν ένα τοπίο που έχει χαρακτηριστεί μοναδικού φυσικού κάλλους.

Παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων, το 2003, εγκαταστάθηκε στο δάσος του Σχινιά, στο πλαίσιο των έργων στην περιοχή, ένα κεντρικά ελεγχόμενο σύστημα πυρόσβεσης, κόστους τριών εκατομμυρίων ευρώ. Τοποθετήθηκαν περίπου 25 μεταλλικοί πύργοι, πάνω στους οποίους υπάρχουν κανόνια εκτόξευσης νερού, με δυνατότητα περιστροφής. Το σύστημα μπορεί να τεθεί σε λειτουργία (συνολικά ή κατά τμήματα) από το κέντρο ελέγχου, που βρίσκεται εντός του Κωπηλατοδρομίου. Από εκεί ο χειριστής, ο οποίος μπορεί να παρακολουθεί το δάσος που εκτείνεται εμπρός του, έχει δυνατότητα ενεργοποίησης εκείνων των εκτοξευτήρων που θεωρεί απαραίτητο, ακόμα και για προληπτικούς λόγους, όταν για παράδειγμα ένα πύρινο μέτωπο πλησιάζει.

Νερό υπάρχει άφθονο, καθώς δίπλα είναι ο υγροβιότοπος και η λίμνη του κωπηλατοδρομίου. Μάλιστα, για να υπάρχει άμεση ειδοποίηση σε περίπτωση κινδύνου σε ορισμένους από τους πύργους υπάρχουν και εγκατεστημένες κάμερες.

Μετά την Ολυμπιάδα

Το σύστημα πυρόσβεσης τοποθετήθηκε, αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε με το τι θα γίνει μετά! Ετσι, μετά τη λήξη της θητείας διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου από τον εργολάβο (δύο χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες), διάστημα κατά το οποίο είχε τεθεί -για λόγους ελέγχου- σε λειτουργία το σύστημα με επιτυχία, δεν υπήρχε κανείς να το παραλάβει! Το ΥΠΕΧΩΔΕ έκλεισε τον φάκελο σε κάποιο συρτάρι… Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Σχινιά δεν είχε ούτε προσωπικό ούτε πρόθεση να αναλάβει την πυρόσβεση.

«Ο φορέας μέχρι πρόσφατα δεν είχε κανέναν υπάλληλο, οπότε κάθε παρόμοια σκέψη απλά δεν είχε βάση», λέει στην «Κ» ο κ. Κίμωνας Χατζημπίρος, πρόεδρος του φορέα και αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΜΠ. «Πέρα από αυτό όμως η δική μας γνώμη είναι ότι κάθε φορέας πρέπει να αναλαμβάνει τον τομέα που γνωρίζει καλά. Με την πυρόσβεση ασχολείται η πυροσβεστική». Η πυροσβεστική όμως απαντούσε ότι δεν διέθετε το προσωπικό (τέσσερα άτομα) που απαιτούνται για τη διαρκή λειτουργία του συστήματος. Ετσι, το σύστημα παρέμεινε ορφανό. Υστερα από δύο χρόνια απόλυτης αχρηστίας έχει παρουσιάσει φθορές. «Εργολάβος μάς είπε ότι ορισμένοι σωλήνες έχουν σαπίσει και πρέπει να αντικατασταθούν». Το γιατί και πώς παρουσιάζονται φθορές σε τόσο σύντομο διάστημα είναι βέβαια ένα ερώτημα. Το ποιος θα πληρώσει το κόστος της επιδιόρθωσης (ύψους μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ) είναι ένα άλλο ερώτημα. Αλλά το πιο σημαντικό ερώτημα είναι ποιος θα λειτουργήσει το σύστημα στο μέλλον. «Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμιά σαφής τοποθέτηση από τα υπεύθυνα υπουργεία», λέει ο κ. Χατζημπίρος.

Μόνιμο όχημα

Με το σύστημα πυρόσβεσης εκτός μάχης, η προστασία του δάσους Σχινιά αναδεικνύεται σε κρίσιμο στοίχημα, το οποίο πρέπει να κερδηθεί με τις κλασικές μεθόδους. Το πρώτο ζητούμενο είναι η άγρυπνη παρουσία της πυροσβεστικής. «Η υπηρεσία μας διαθέτει σε μόνιμη βάση ένα όχημα στον χώρο του Σχινιά, κυρίως σε ένα παρατηρητήριο, ενώ άλλο ένα όχημα βρίσκεται κοντά και μπορεί να επέμβει», μας είπε ο κ. Παπαδάκης, διοικητής της Πυροσβεστικής Νέας Μάκρης. Η δέσμευση αυτή είναι πολύ σημαντική, παρ’ όλα αυτά σε ορισμένες αυτοψίες (δύο περιπτώσεις) έχουν καταγραφεί απουσίες.

«Ισως μοιάζει πολυτέλεια η μόνιμη παραμονή ενός οχήματος για να φυλάσσεται ένας δάσος 1.000 στρεμμάτων, αλλά πρέπει να έχουμε συνείδηση ότι πρόκειται πραγματικά για ένα μοναδικό οικοσύστημα, προστατευόμενο εθνικό πάρκο, ένα δημόσιο χώρο από τους ελάχιστους που έχουν απομείνει στην Αττική. Πρέπει να αποφασίσει η πολιτεία εάν θέλει ή όχι να το προστατεύσει κατά προτεραιότητα», επισημαίνει ο κ. Χατζημπίρος.

Δυστυχώς, η πιο σημαντική απειλή για το πάρκο προέρχεται από την αντιμετώπισή του σαν ξέφραγο αμπέλι από τους επισκέπτες του, ειδικά το Σαββατοκύριακο. Η όμορφη παραλία, η σκιά από τα πεύκα και τις κουκουναριές -και μάλιστα κοντά στην Αθήνα- προσελκύουν χιλιάδες κόσμο. Δυστυχώς, όμως, δεν στέκονται όλοι με την απαραίτητη φροντίδα απέναντι στο περιβάλλον. Ποσότητες σκουπιδιών διασκορπίζονται μέσα στο δάσος, αποτελώντας «ωρολογιακές βόμβες» που μπορεί να προκαλέσουν πυρκαγιά. Δεν λείπουν και εκείνοι που κατασκηνώνουν μέσα στο δάσος και ανάβουν φωτιές! Ενώ εκατοντάδες αυτοκίνητα εισβάλλουν τα Σαββατοκύριακα μέσα στο εθνικό πάρκο, κακοποιώντας τους αμμόλοφους, πατώντας τα δεντράκια και τους θάμνους και καταστρέφοντας κάθε αισθητική απόλαυση.

Η περιφρούρηση του δάσους δεν ήταν στο απαραίτητο επίπεδο, ενώ προβληματισμό δημιουργεί ότι ξερά κλαδιά έχουν συγκεντρωθεί μέσα στο δάσος, αλλά δεν έχουν απομακρυνθεί, αποτελώντας καύσιμη ύλη για πιθανή πυρκαγιά.

Οκτώ φύλακες

Τα καλά νέα είναι ότι για πρώτη φορά προσλαμβάνονται (με οκτάμηνη σύμβαση όμως) δέκα υπάλληλοι του φορέα διαχείρισης, οι οποίοι μπορεί να συμβάλουν στη φύλαξη του πάρκου. Συγκεκριμένα, ήδη έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις οκτώ φυλάκων, δύο στελεχών – επιστημόνων, ενός λογιστή και ενός γραμματέα.

«Είναι ιδιαίτερα σημαντική η ύπαρξη ενός τέτοιου φυσικού χώρου στα περίχωρα της πρωτεύουσας. Δεν είναι μόνο η αναψυχή. Θα μπορούσε να είναι και χώρος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης νέων και μεγαλυτέρων», σημειώνει ο κ. Χατζημπίρος. Ας ελπίσουμε ότι η πολιτεία και όλοι οι αρμόδιοι συνειδητοποιούν αυτήν την ιεράρχηση.

Αναγκαία η αντιμετώπιση των αυθαίρετων κτισμάτων

Υπάρχουν ακόμα αρκετά μέτωπα ανοικτά για τη συγκρότηση ενός πραγματικού Εθνικού Πάρκου στον Σχινιά. Ο φορέας διαχείρισης ζητεί κατασκευή της βόρειας περιφερειακής οδού για την αποσυμφόρηση του πάρκου από τη διερχόμενη κυκλοφορία, υδραυλικές ρυθμίσεις (με τις οποίες θα ρυθμιστεί η ροή των υδάτων στον υγρότοπο, θα κατασκευαστούν δύο μικρές λίμνες -καταφύγια για την ορνιθοπανίδα της λίμνης και θα αντιμετωπιστούν υπερχειλίσεις που πλήττουν κατοικίες τον χειμώνα), βιολογική καταπολέμηση κουνουπιών (δεν επιτρέπεται φυσικά χρήση χημικών στον χώρο) και ανάπτυξη βιολογικών καλλιεργειών.

Επίσης πρέπει να αντιμετωπιστεί και η παρουσία των αυθαίρετων κτισμάτων, που βρίσκονται στον αιγιαλό και στεγάζουν ταβέρνες, δημιουργώντας κίνδυνο πυρκαγιάς στο δάσος με επικίνδυνες βενζινογεννήτριες. Η τελεσίδικη δικαστική απόφαση για την κατεδάφισή τους, που εκδόθηκε το 2005, παραμένει δυστυχώς ανεκτέλεστη.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_13/07/2008_277555

Η παρανομία καταστρέφει τον βυθό του Σχινιά

Ο βυθός της θάλασσας στον Σχινιά θυμίζει σεληνιακό τοπίο όπως διαπίστωσαν κάτοικοι της περιοχής πρόσφατα. Με αρκετή προσπάθεια, το μυστήριο των κρατήρων στον αμμώδη θαλάσσιο πυθμένα της περιοχής λύθηκε. Δυστυχώς, όχι μόνο αλιείς δρουν παράνομα στην περιοχή ψαρεύοντας με απαγορευμένα εργαλεία, αλλά είναι δύσκολο έως αδύνατο να σταματήσει η δραστηριότητά τους, καθώς το λιμεναρχείο δεν διαθέτει τα μέσα για να τους ελέγξει. Οπως δεν μπορεί να θέσει τέλος συνολικά στην παράνομη αλιευτική δραστηριότητα, ειδικά τώρα που στη θάλασσα από την 1η Οκτωβρίου αρμενίζουν και οι μηχανότρατες.

Η όψη του βυθού στην περιοχή του Σχινιά είναι τουλάχιστον «παράξενη». Πολλές μικρές τρύπες στην άμμο καταδεικνύουν ότι κάτι συμβαίνει. Οπως διαπιστώθηκε έπειτα από καταγγελίες κατοίκων της περιοχής, αλιείς μαζεύουν σκουλήκια και όστρακα για δόλωμα χρησιμοποιώντας έργκαν, ένα συγκεκριμένο αλιευτικό εργαλείο που φυσάει αέρα και διώχνει την άμμο μέχρι να αποκαλυφθεί το αλίευμα. Αυτό σημαίνει ότι στην άμμο ανοίγονται πολλοί μικροί κρατήρες, με αποτέλεσμα να καταστρέφεται η ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Οπως εξηγούν οι επιστήμονες, τα ταπεινά σκουλήκια είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της ισορροπίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, καθώς διηθούν, οπότε και «καθαρίζουν» το νερό.

Η χρήση του έργκαν ως αλιευτικού εργαλείου είναι παράνομη, κάτι που αγνοούσε το λιμεναρχείο. Ομως, έτσι και αλλιώς η λιμενική αρχή της περιοχής πραγματοποιεί ελέγχους πάνω στα σκάφη. Δεν διαθέτει δύτες, οπότε εφόσον κάποιος θέλει μπορεί κατά τη διάρκεια του ελέγχου να κρύψει οτιδήποτε υποθαλάσσια. Ηδη άλλωστε έχει ξεκινήσει -από την 1η Οκτωβρίου- η εποχή που επιτρέπεται το ψάρεμα με μηχανότρατα, σκάφη που προκαλούν «τεράστιες καταστροφές εφόσον δεν βρίσκονται υπό αυστηρή επιτήρηση», σύμφωνα με καταγγελίες. Τα στοιχεία του παραπάνω θέματος έχουν αντληθεί από ρεπορτάζ που δημοσιεύεται αύριο στο ένθετο περιοδικό ΟΙΚΟ της «Καθημερινής» που υπογράφει η κ. Γεωργία Ζαβιτσιάνου. Το ΟΙΚΟ επισκέφτηκε την περιοχή και πραγματοποίησε υποθαλάσσια φωτογράφηση προκειμένου να αποδείξει του λόγου το αληθές. Ακόμα και έτσι, όμως, το λιμεναρχείο αδυνατεί να αντιδράσει, εφόσον δεν διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_10/10/2008_287828

Σε παρακμή το Πάρκο Σχινιά

Σε πλήρη παρακμή έχει περιέλθει το Εθνικό Πάρκο του Σχινιά, με το έργο του Κωπηλατοδρομίου να έχει εγκαταλειφθεί, με συνεχείς παράνομες επεμβάσεις να γίνονται στον χώρο του υγροτόπου και με ουσιαστικά ανενεργό τον Φορέα Διαχείρισης.

Τα παραπάνω κατήγγειλε χθες ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Περιβάλλοντος Σπύρος Κουβέλης, ο οποίος επισκέφθηκε την περιοχή μετά την καταγγελία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας για παράνομες επιχωματώσεις και αδιάκοπα μπαζώματα που γίνονται στον υγρότοπο Στόμι, στη θέση Δικαστικά του Σχινιά. Ο κ. Κουβέλης χαρακτήρισε την κατάσταση ως απαράδεκτη και απέδωσε την εγκατάλειψη της περιοχής στην «αδράνεια» του Φορέα Διαχείρισης, κάτι που παρατηρείται στους περισσότερους Φορείς Διαχείρισης στη χώρα, οι οποίοι έχουν ουσιαστικά σταματήσει να λειτουργούν και να παράγουν έργο, ελλείψει πολιτικής βούλησης και οικονομικής ενίσχυσης, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ζήτησε από το ΥΠΕΧΩΔΕ να προχωρήσει σε άμεσες ενέργειες ώστε να προστατευτεί ο υγρότοπος και το Ολυμπιακό έργο του κωπηλατοδρομίου. Το Εθνικό Πάρκο του Σχινιά αποτελεί οικότοπο Κοινοτικής Σημασίας και έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000.

ΕΘΝΟΣ 23/1/09

Κόμπος οι συνένοχοι στον Σχινιά

Ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής επιρρίπτει ευθύνες για τις παράνομες ταβέρνες στα υπουργεία Οικονομικών και Γεωργίας, στην Περιφέρεια Αττικής, καθώς και στο Δήμο Μαραθώνα.

Του Γιώργου Μανουσακάκη

Στα τραπεζάκια τους έχει πιει ούζο η μισή Αττική. Βράδια καλοκαιριού με φεγγαράδα ή μεσημέρια μετά το μπάνιο. Χρόνια τώρα, όλοι γνωρίζουμε τις ταβέρνες της παραλίας του Σχινιά. Πάνω στο κύμα. Εκείνο που δεν γνωρίζουμε είναι ότι από τις 12 ταβέρνες που λειτουργούν στο Σχινιά κοντά στο πευκοδάσος, οι οκτώ έπρεπε να έχουν κατεδαφιστεί από το 1999 (!) με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις ως αυθαίρετες, ενώ τα 4 κυλικεία που λειτουργούν στην παραλία βρίσκονται εντός περιοχής χαρακτηρισμένης ως «εθνικό πάρκο». Για επικείμενη καταστροφή του δάσους του Σχινιά κάνει λόγο ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής εξαιτίας των καταστημάτων που λειτουργούν παράνομα σε παραλία και πευκοδάσος. Ταυτοχρόνως επιρρίπτει ευθύνες στα υπουργεία Οικονομικών και Γεωργίας επειδή δεν έχουν ξεκαθαρίσει το νομικό πλαίσιο ευθύνης τους, στην Περιφέρεια Αττικής γιατί δεν έχει προχωρήσει στις κατεδαφίσεις, καθώς και στο Δήμο Μαραθώνα επειδή έχει χορηγήσει άδειες λειτουργίας στα καταστήματα παρά το γεγονός ότι γνωρίζει ότι είναι κατεδαφιστέα. Ειδικά κατά του δημάρχου Μαραθώνα ο κ. Ρακιντζής έχει ζητήσει από την Περιφέρεια Αττικής να κινήσει την προβλεπόμενη πειθαρχική διαδικασία, η οποία είναι σε εξέλιξη. Ο δήμαρχος Μαραθώνα διώκεται πειθαρχικά για το γεγονός ότι έδωσε άδεια λειτουργίας στις 8 αυθαίρετες ταβέρνες οι οποίες δεν έχουν και πιστοποιητικά πυρασφάλειας, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται δίπλα στο δάσος. Να σημειωθεί ότι ο κ. Ρακιντζής έχει ζητήσει την ανάκληση των αδειών λειτουργίας των καταστημάτων. Το μεγάλο όμως έγκλημα που διαπράττεται στο Εθνικό Πάρκο του Σχινιά είναι η έλλειψη αντιπυρικών μέτρων. Το πόρισμα του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης είναι αποκαλυπτικό: «Ο φορέας διαχείρισης του πάρκου διατείνεται ότι το υπάρχον σύστημα αντιπυρικής προστασίας, ένα από το πιο σύγχρονα και αποτελεσματικά, έχει περιπέσει σε αχρησία και μη λειτουργία λόγω οικονομικών και λειτουργικών αδυναμιών του ίδιου. Ταυτόχρονα, η Πυροσβεστική Υπηρεσία εκφράζει τη σύμφωνη γνώμη της για τον κίνδυνο πυρκαγιάς, ενώ για την αντιμετώπισή της προγραμμάτισε έκτακτες περιπολίες. Στην ίδια γραμμή, και η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ζητά από το φορέα τη λήψη μέτρων με αφορμή την παρέμβαση του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης». Το πόρισμα δίνει μεγάλη έμφαση στο θέμα της νομοθετικής ασάφειας για την προστασία των εθνικών πάρκων, γεγονός που επέτρεψε να λειτουργούν τα παραλιακά κυλικεία. Ο κ. Ρακιντζής δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κάποιοι δημόσιοι υπάλληλοι να οδηγηθούν στο Πειθαρχικό για τη σημερινή εικόνα του Σχινιά, καθώς επισημαίνει: «Η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου Ανατολικής Αττικής θεωρεί ότι, εφόσον επί του θέματος έχει επιληφθεί η Δασική Υπηρεσία, δεν έχει καμία αρμοδιότητα επέμβασης επί των κατασκευών που αναγείρονται στον αιγιαλό του Εθνικού Πάρκου. Εγκρίνει την ανέγερσή τους χωρίς την αδειοδότηση που επιβάλλουν οι διατάξεις περί δημοσίων κτημάτων. Η στάση αυτή εγείρει πρώτα απ’ όλα βάσιμες αμφισβητήσεις για την ορθότητα της διοικητικής κρίσης, η οποία σαφέστατα υποβιβάζει το αγαθό της προστασίας ενός ευαίσθητου οικοσυστήματος καταλόγου Natura. Ιδια στάση τηρεί και απέναντι στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών, η οποία εγγράφως την καλεί να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας – αλλιώς θα πρέπει να αναλάβει και την ευθύνη από τη στάση της αυτή. Στην περίπτωση αυτή είναι σαφές ότι πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες πειθαρχικές και ποινικές για παράβαση καθήκοντος κατά του προϊσταμένου της ΚΥΔ Ανατολικής Αττικής».

ΕΛ.ΤΥΠΟΣ, 6-6-2009

Το κωπηλατοδρόμιο Σχινιά ετοιμάζεται να δεχθεί το κοινό

Ø Την ελεύθερη είσοδο και στο κωπηλατοδρόμιο στον Σχινιά, εκτός από τις εγκαταστάσεις στο Ελληνικό σχεδιάζει η κυβέρνηση. Η εγκατάσταση, που μετά από χρόνια εγκατάλειψης μετετράπη προ διετίας σε διεθνές προπονητικό κέντρο, πρόκειται σύντομα να ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό.

Το κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά, κοντά στη λίμνη του Μαραθώνα, είναι από τα έργα που γνώρισαν τη μεγαλύτερη πολεμική πριν από τους Αγώνες. Αρχαιολόγοι και οικολογικές οργανώσεις εκτόξευαν μύδρους εναντίον της τότε κυβέρνησης για τη χωροθέτηση του έργου.

Μετά τους Αγώνες, έγινε ένα από τα έργα– σύμβολα… της μετα-Ολυμπιακής εγκατάλειψης. Οι λίμνες του έγιναν βούρκος και οι εικόνες του πανάκριβου… καλαμιώνα, που βρισκόταν σφαλισμένος πίσω από τη σιδερένια περίφραξη ταξίδεψαν σε κάθε γωνιά του κόσμου.

Το υψηλό κόστος συντήρησης της εγκατάστασης (μόνο για την κοπή των καλαμιών απαιτούνταν 300.000 ευρώ ετησίως) μετέτρεψε το κωπηλατοδρόμιο σε «βαρίδι» στα χέρια της Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.

Η ειδική της χρήση, άλλωστε, δεν επέτρεπε να το μετατρέψει… σε εμπορικό κέντρο, λύση που επέλεξε για τα δύο τρία των Ολυμπιακών γηπέδων!

Στα μέσα του 2007

Τα πράγματα άλλαξαν κάπως στα μέσα του 2007, όταν υπεγράφη η σύμβαση για τη μετατροπή του σε διεθνές προπονητικό κέντρο από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κωπηλασίας (FISA). Με τον τρόπο αυτό, έγινε ένα βήμα για τη βιωσιμότητα της εγκατάστασης. Πλην όμως στην πραγματικότητα το κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά χαίρονται… μόνον οι κωπηλάτες.

«Αυτό πρέπει να αλλάξει το ταχύτερο δυνατόν», λέει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Ολυμπιακής Αξιοποίησης, κ. Γιάννης Πυργιώτης. «Είναι ένας πολύ ωραίος χώρος, οι λίμνες του έχουν νερό και έχουν γεμίσει πουλιά. Τα Ολυμπιακά Ακίνητα πληρώνουν πολλά λεφτά για να το συντηρήσουν και να το λειτουργούν και δεν υπάρχει κανένας λόγος να είναι κλειστό για το κοινό».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_19/03/2010_394699

17 Σεπτεμβρίου 2012

Ο Σχοινιάς αποτελεί το σημαντικότερο παράκτιο οικοσύστημα και φυσικό τοπίο της Αττικής.

Ερωτηματικά για την κατάσταση του πάρκου :

Σε τι κατάσταση είναι το κωπηλατοδρόμιο και ο υγρότοπος ?

Tο αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης του δάσους με λήψη νερού από την λίμνη του κωπηλατοδρομίου ?

Tηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι, η εκτός σχεδίου δόμηση, οι αυθαίρετοι συνεταιρισμοί

Ρύπανση από σκουπίδια

Μοτοκρός

Βόσκηση

Κυνήγι

Αλιεία

η υπεράντληση στην περιοχή των εντατικών γεωργικών καλλιεργειών, βόρεια του υγρότοπου, έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των αποθεμάτων του υπόγειου υδροφορέα,εξάντληση των πηγών της Δρακονέρας και αυξανόμενη υφαλμύρινση.

Προτάσεις για δράσεις

Για την σωστή και συνεπή διαχείρηση του Εθνικού πάρκου απαιτείται χρηματοδότηση και αυστηρή εφαρμογή των κανόνων.

Αλλά επειδή δεν θα υπάρχει αρκετή χρηματοδότηση, για να μην πω ανύπαρκτη,θα χρειαστεί στήριξη απο την τοπική εξουσία που και αυτή δεν νομίζω οτι έχει την δυνατότητα, θα πρέπει να ενεργοποιηθούν και οι εθελοντικές ομάδες, περιβαλλοντικοί σύλλογοι, αν δεν θέλουμε να δούμε να μετατρέπεται το φυσικό περιβάλλον του Σχοινιά σε οικισμό αυθαιρέτων,ανεξέλεγκτων δραστηριοτήτων και εκτεταμένο σκουπιδότοπο.

Μία άλλη ιδέα είναι οι παραγωγοί της περιοχής να γίνουν βιοκαλλιεργητές, ώστε να μην ρυπαίνουν με τα λιπασματά τους και να γίνουν χορηγοί για εξοικονόνηση οικονομικών πόρων του πάρκου, διότι κερδίζουν αρκετά απο την μητέρα γή.

Κουντουριώτη Κωνσταντίνα

PROJECT DESCRIPTION:

BACKGROUND

Schinias, in Marathon, Greece, is an internationally important ecological and cultural area that attracts more than a million visitors each year. With the new Rowing Centre, which was constructed for the 2004 Olympic Games, and the newly formed Marathon National Park, the number of visitors and the pressure on the area’s natural resources are expected to greatly increase.

OBJECTIVES

The objective of the project was to promote sustainable tourism and accessibility to the Marathon National Park, a multidimensional protected area of historic, cultural and natural heritage. An integral part of the project was the promotion of environmental awareness and the improvement of disabled access. The main goals of the project were to:

- Reduce the environmental impacts through the development and implementation of Sustainable Tourism action plans;
- Improve the environmental performance of all park activities by implementing EMAS through the use of an electronic model
- Increase the accessibility of natural, cultural, historic and recreational attractions to the disabled;
- Promote environmental awareness and accessibility at European level;
- Encourage visitors (over 1 million per year) to alter their behaviour in line with sustainability issues.

RESULTS

The GreenMarathon project took some steps towards transforming the Schinias Marathon National Park into a model park for the Greek standards, by implementing an Environmental Management and Audit System (EMAS. At first an environmental review describing the activities that take place in the Marathon National Park and the relevant environmental aspects and impacts was undertaken.

Achievements of the project included the following:

- - Development of an electronic management tool to support the implementation of EMAS;
  - Creation of a guide containing procedures and monitoring indicators;
  - Study and planning of sustainable waste management and sustainable transportation management;
  - Identification of relevant measures and conduction of preparatory actions in both areas.
  - Preparation of guides on sustainable waste management and sustainable transportation and their distribution to the local inhabitants and park visitors. Site visits to other parks were also conducted by the partners.

Special attention was given to making the park accessible to physically impaired people, primarily those with visual and movement problems. Two of the seven pathways that are suitable for people in wheelchairs were identified and appropriately marked. An audio tour was developed for visually impaired people. Special signs (with coloured codes) were put up.

The project was monitored through a set of three questionnaires targeting residents, visitors and partners, as well as through sets of performance indicators. The project was terminated by the Commission before its originally foreseen end as it became apparent that it would not achieve all of its originally planned objectives due to opposition from local inhabitants and politicians. In the end the project only achieved partial results.

Further information on the project can be found in the project’s layman report and After-LIFE Communication Plan (see “Read more” section).

Επίσης,

Πρόγραμμα GreenMarathon

Εταίροι

Δικαιούχος του GreenMarathon είναι η Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Δήμου Μαραθώνα ενώ ως εταίροι συμμετέχουν ο Δήμος Μαραθώνα, ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχινιά-Μαραθώνα, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και η ΕΠΤΑ ΕΠΕ – Σύμβουλοι Μελετητές Περιβαλλοντικών Έργων.

Στόχοι

Το Πρόγραμμα LIFE – Περιβάλλον «Green Marathon»
Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Green Marathon ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2004, είναι τριετές και αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τον τουρισμό και τις οικονομικές δραστηριότητες στο χώρο του Εθνικού Πάρκου. Σκοπός του είναι η διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και η διασφάλιση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες σε προστατευόμενες περιοχές.
Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τον τουρισμό και τις οικονομικές δραστηριότητες στο Σχινιά, με σκοπό τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι κύριοι στόχοι του είναι:

Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων εντός του Πάρκου
Βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης με την εφαρμογή EMAS (Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου) σε όλες τις δραστηριότητες αυτές
Εύκολη πρόσβαση για άτομα με ειδικές ανάγκες σε χώρους φυσικής, πολιτιστικής, ιστορικής αξίας και αναψυχής
Ανάδειξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο της σχέσης «περιβάλλοντος και προσβασιμότητας»
Επιρροή της συμπεριφοράς άνω του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων ετησίως σε θέματα αειφόρου ανάπτυξης.

Δράσεις

Οι δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος είναι οι ακόλουθες:

Εφαρμογή του Συστήματος Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου EMAS στο Πάρκο

Με την εθελοντική εφαρμογή ενός συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης, ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου επιδιώκει τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις δραστηριότητές του και γίνεται πρωτοπόρος στην προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος της περιοχής.

Εφαρμογή σχεδίου βιώσιμης διαχείρισης στερεών απορριμμάτων και συστήματος ανακύκλωσης

Σκοπός είναι η οργανωμένη διαχείριση απορριμμάτων στο Εθνικό Πάρκο και η εκπαίδευση των επισκεπτών και κατοίκων της περιοχής στο θέμα της ανακύκλωσης. Στο πλαίσιο της διάδοσης αυτών των δράσεων στην τοπική κοινωνία, οργανώνονται τακτικά εκδηλώσεις καθαρισμού του δάσους και της παραλίας του Σχινιά, με τη συμμετοχή σχολείων της περιοχής.
Εφαρμογή σχεδίου για τη βιώσιμη διαχείριση των μετακινήσεων
Σκοπός είναι η μείωση της χρήσης των Ι.Χ. αυτοκινήτων στο χώρο του Εθνικού Πάρκου και η μετακίνηση των επισκεπτών με εναλλακτικά μέσα μεταφοράς. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάστηκε η αύξηση της χρήσης ποδηλάτων στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά, καθώς και η προώθηση της πεζοπορίας. Τόσο στο δάσος όσο και στον υγρότοπο, έχουν σχεδιαστεί και σημανθεί διαδρομές για περπάτημα και ποδηλασία, οι οποίες περνάνε από τα ωραιότερα σημεία του Εθνικού Πάρκου.

Προώθηση της προσπελασιμότητας προσβασιμότητας του Εθνικού Πάρκου από άτομα με αναπηρίες

Σημαντικός στόχος του προγράμματος είναι η προσπελασιμότητα των ζωνών υψηλού ενδιαφέροντος του Πάρκου (παραλία, υγρότοπος, παρατηρητήρια) από ανθρώπους μειωμένης κινητικότητας και όρασης. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι διαθέσιμο ένα πολυγλωσσικό σύστημα ακουστικής ξενάγησης, προσπελάσιμο από άτομα με μερική όραση, το οποίο παρέχει στους επισκέπτες πληροφορίες για το περιβάλλον, την ιστορία και τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Το πρόγραμμα ξενάγησης είναι ειδικά σχεδιασμένο για οικογένειες με παιδιά, προκειμένου τα παιδιά να συνδυάσουν την περιήγησή τους στο Εθνικό Πάρκο με διασκέδαση αλλά και να έρθουν σε επαφή με την έννοια της προστασίας του περιβάλλοντος. Παράλληλα, σχετικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες στο Εθνικό Πάρκο, έχουν σημανθεί μονοπάτια κατάλληλα για τη διέλευση αναπηρικών καθισμάτων, ενώ εύκολη είναι και η πρόσβασή τους σε ένα παρατηρητήριο με πανοραμική θέα σε ολόκληρο το Εθνικό Πάρκο.

Η ανάδειξη της σχέσης «περιβάλλοντος και προσβασιμότητας» και η επιρροή της συμπεριφοράς των επισκεπτών του Πάρκου σε θέματα αειφόρου ανάπτυξης

Ο συνδυασμός των δράσεων προστασίας του περιβάλλοντος και βιώσιμου τουρισμού και αυτών που καθιστούν το Εθνικό Πάρκο Σχινιά-Μαραθώνα προσπελάσιμο από άτομα με αναπηρίες δίνουν στο πρόγραμμα Green Marathon έναν ιδιαίτερα καινοτόμο χαρακτήρα. Στόχος είναι η εξέλιξη του Εθνικού Πάρκου σε πρότυπο, το οποίο θα παρέχει εκπαίδευση στους επισκέπτες του και θα επηρεάσει τη συμπεριφορά τους σε θέματα αειφορίας. Παράλληλα, ο επιδεικτικός χαρακτήρας των δράσεων που εφαρμόζονται θα δώσει το έναυσμα και σε άλλα Πάρκα στην Ελλάδα και την Ευρώπη να εφαρμόσουν παρόμοιες πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος, το βιώσιμο τουρισμό και την προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ σε προστατευόμενες περιοχές.

Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος GreenMarathon καθώς και ορισμένων συμπληρωματικών έργων υποδομής, το Εθνικό Πάρκο Σχινιά-Μαραθώνα έχει να επιδείξει ορισμένες καινοτόμες για τα ελληνικά δεδομένα πρακτικές ενώ έχει και τη δυνατότητα να παρέχει στους επισκέπτες του μια σειρά από υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Το γεγονός αυτό, δίνει στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά-Μαραθώνα μια σημαντική προοπτική για καθιέρωσή του στην Ελλάδα ως Πάρκου προτύπου αλλά και για προσέλκυση σημαντικού αριθμού Ευρωπαίων τουριστών, τόσο για την παραλία του Σχινιά και το δάσος κουκουναριάς, όσο και για τον υγρότοπο. Η ευκαιρία που παρουσιάζεται για το Εθνικό Πάρκο και τον Δήμο Μαραθώνα είναι μεγάλη. Ωστόσο, για την αξιοποίησή της απαιτείται σωστή διαχείριση του Εθνικού Πάρκου και εξεύρεση πόρων για την αποτελεσματική λειτουργία του, ενώ απαραίτητη είναι η θετική στάση και η ενεργός συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στον μακροχρόνιο σχεδιασμό.

Παραδοτέα:
	Έκθεση αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης
	Σχέδιο αειφόρου διαχείρισης απορριμμάτων
	Οδηγός αειφόρου διαχείρισης στερεών απορριμμάτων
	Σχέδιο αειφόρου διαχείρισης μετακινήσεων
	Οδηγός αειφόρων μετακινήσεων

ΠΗΓΕΣ

1. https://www.asda.gr/elxoroi/sxinias.htm?fbclid=IwAR0K_HwpdmEtrsJDTw4OxLEGNzOCKdjhxivcNiNRGapi_c7rbogDd-RUy_A ( Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα, )

2. https://ec.europa.eu/environment/life/project/Projects/index.cfm?fuseaction=search.dspPage&n_proj_id=2778&fbclid=IwAR1pTOCJh2TvxUZ_2AytPccgpehjb59Hos8uBJkeQ1PM0UoxPu_GVj9Ot0w#PD (Green Marathon – Promoting Sustainable Tourism in Multi-dimensional Protected Areas )

3. http://www.itia.ntua.gr/greenmarathon/Copy%20of%20greenmarathon.html (Πρόγραμμα GreenMarathon )

Ο αντιδήμαρχος Μαραθώνα Χρήστος Στάμου εξήγησε στην ΕΡΤ

«Στην συγκεκριμένη ιδιοκτησία υπήρχαν 13 τροχόσπιτα. Εδώ και 17 χρόνια. Μετά φύγανε, καθώς ο ιδιοκτήτης αποφάσισε να τους διώξει από την ιδιοκτησία του και τώρα βλέπετε αυτό το καθεστώς. Βρίσκεται η συγκεκριμένη ιδιοκτησία στα απόλυτα όρια του εθνικού πάρκου Σχινιά -Μαραθώνα, που με Προεδρικό Διάταγμα του 2000 έχει χαρακτηριστεί Πάρκο Εθνικό υψίστης σημασίας «NATURA». Ξαφνικά σε μια τριετία, άρχισαν να χτίζονται τα συγκεκριμένα. Από τροχόσπιτα έγιναν, πολυτελείς βίλες. Τώρα οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και οι συναρμόδιες υπηρεσίες θα επιληφθούν»

Όπως ενημέρωσε « Το συγκεκριμένο πάρκο έχει το αυτοδιοίκητο και υπάρχει φύλαξη. Υπάρχουν 8 φύλακες που ελέγχουν οποιαδήποτε αυθαιρεσία» και επισήμανε πως «το ζητούμενο είναι πως υπάρχουν δύο Προεδρικά Διατάγματα και κανονισμός λειτουργίας πευκοδάσους από το 2000 και δεν έγινε τίποτε. Καθώς και ένα δαπανηρό σύστημα πυρόσβεσης που δεν λειτούργησε»

Όπως ανέφερε «αρμόδια για την κατεδάφισή τους είναι η πολεοδομία Μαραθώνα, η οποία ενημερώθηκε μόλις προχθές»

«Ανήκαμε στην πολεοδομία Παλλήνης. Πριν από ένα χρόνο συστάθηκε η πολεοδομία Μαραθώνα και το έμαθε μόλις προχθές. Θα προχωρήσει σε αυτοψία και έκθεση και μόνο αυτή είναι αρμόδια να τα κρίνει κατεδαφιστέα»

https://www.kathimerini.gr/society/562469155/ethniko-parko-schinia-ta-trochospita-poy-eginan-katoikies/

Το 2014, μέσα σε ένα οικόπεδο όπου προϋπήρχε ένα κτίσμα, εντοπίστηκε μια ομάδα τροχόσπιτων. Το 2018 ξεκίνησε η αντικατάσταση των τροχόσπιτων με προκάτ κατοικίες. Τις ημέρες αυτές, οι εργασίες ολοκληρώνονται, με τη διαμόρφωση του ανάγλυφου γύρω από τα 13 κτίρια. Μόνο που το εν λόγω οικόπεδο (αν και αδιαμφισβήτητα ιδιωτικό) είναι δασική έκταση και μάλιστα στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου Σχινιά. Οι δε «διαμορφώσεις» ισοδυναμούν με την ισοπέδωση των αμμοθινών, οικοτόπου προτεραιότητας στην κοινοτική νομοθεσία. Τις διαπιστώσεις αυτές έχει κάνει ήδη από το 2014 ο φορέας διαχείρισης της περιοχής (σήμερα ΟΦΥΠΕΚΑ), ενώ η υπόθεση εστάλη προχθες και στον εισαγγελέα, καθώς προκύπτουν σοβαρά ερωτήματα για την ολιγωρία της αρμόδιας πολεοδομίας (μέχρι πριν από ένα έτος, η Πολεοδομία Παλλήνης) και του Δασαρχείου Καπανδριτίου.

Η συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται μέσα στα όρια του εθνικού πάρκου, στη ζώνη Α3 (περιοχή προστασίας της φύσης). Αποτελούσε κάποτε τμήμα του αγροκτήματος Μπενάκη και σήμερα σε αυτό υπάρχουν αρκετές εκτάσεις που έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές. Μόνο που η περιοχή αυτή είναι ταυτόχρονα και δασική και ως εκ τούτου η οικοδόμηση νέων κτιρίων απαγορεύεται.

Τον Αύγουστο του 2014 ο φορέας διαχείρισης του εθνικού πάρκου διαπιστώνει για πρώτη φορά μέσα σε ένα περιφραγμένο οικόπεδο τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού τροχόσπιτων (στο οικόπεδο υπήρχε τουλάχιστον από το 2014, ενδεχομένως και νωρίτερα, ένα κτίσμα). Ο φορέας ειδοποιεί την αστυνομία, καθώς η δημιουργία κάμπινγκ στη συγκεκριμένη περιοχή απαγορεύεται, όμως δεν γίνεται τίποτα. Ο φορέας επανέρχεται τον Δεκέμβριο του 2018, ειδοποιώντας την Πολεοδομία Παλλήνης (όπου τότε υπαγόταν η περιοχή) και το Δασαρχείο Καπανδριτίου για οικοδομικές εργασίες σε εξέλιξη, για τις οποίες ο φορέας δεν έχει ενημερωθεί (όπως έπρεπε, βάσει της νομοθεσίας). Οι εργασίες συνεχίζονται και το 2019, που πλέον ο φορέας διαπιστώνει την κατασκευή προκάτ κατοικιών και ενημερώνει εκ νέου δασαρχείο και υπηρεσία δόμησης. Το δασαρχείο αντιδρά και διατάσσει έλεγχο, ο οποίος όμως δεν ολοκληρώθηκε. Η πολεοδομία δεν αντιδρά.

Στις αρχές του 2022, ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου υποβάλλει αίτημα για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Ομως δύο μήνες αργότερα, η τοπική μονάδα διαχείρισης του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος (ΟΦΥΠΕΚΑ, «διάδοχος» των παλαιών φορέων διαχείρισης) σε αναφορά της καταγράφει εργασίες κατασκευής λυόμενων, προς αντικατάσταση των τροχόσπιτων, και καλεί (πάλι) το δασαρχείο και την πολεοδομία, που δεν αντιδρούν.

Στην περιοχή η οικοδόμηση νέων κτιρίων απαγορεύεται – Το χρονικό από το 2014 μέχρι σήμερα και τα ερωτήματα.

Οι εργασίες ολοκληρώνονται και από τις αρχές του 2023 ξεκινούν εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου των 13 κτισμάτων. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ παρεμβαίνει εκ νέου, διαπιστώνοντας «εργασίες διαμόρφωσης ανάγλυφου, επιχωμάτωσης με πλήρη εξάλειψη του υπορόφου και μεσορόφου της βλάστησης αλλά και των αμμοθινών, επίστρωσης χαλικιού, κοπής κλάδων (κουκουναριάς και άλλων), αντικατάστασης της περίφραξης και διάνοιξης θυρών και διαμόρφωσης μονοπατιού προς τη θάλασσα». Αυτοψία πραγματοποίησε και το Δασαρχείο Καπανδριτίου.

Νομιμοποίηση αυθαιρέτων

Προχθες ο ΟΦΥΠΕΚΑ απέστειλε νέο έγγραφο προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, την Πολεοδομία Μαραθώνα (που ιδρύθηκε μόλις πριν από ένα έτος) και το δασαρχείο. Τα ερωτήματα που προκύπτουν από την υπόθεση αυτή είναι πολλά. Κατ’ αρχάς, πόσα κτίρια προϋπήρχαν στο οικόπεδο (σύμφωνα με το έγγραφο του ΟΦΥΠΕΚΑ, ένα) και πώς επί σχεδόν μια δεκαετία το οικόπεδο χτίζεται μέσα στο εθνικό πάρκο χωρίς η πολεοδομία και το δασαρχείο να έχουν σταματήσει την παράνομη δραστηριότητα. Επίσης, ο ιδιοκτήτης της έκτασης εμφάνισε πράξη νομιμοποίησης αυθαιρέτων, η οποία θα πρέπει κανονικά να ακυρωθεί, εφόσον δεν επιτρέπεται η «τακτοποίηση» αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις.

Υπενθυμίζεται πάντως ότι πριν από μερικά χρόνια μια άλλη περίπτωση αυθαιρέτων στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά παραλίγο να οδηγήσει τη χώρα στο εδώλιο του Ευρωδικαστηρίου. Πρόκειται για τις οκτώ παράνομες ταβέρνες οι οποίες είχαν κριθεί κατεδαφιστέες από το 1999 αλλά λειτουργούσαν… επί 20 χρόνια (και μάλιστα το 2014 με τη νομοθετική κάλυψη του υπουργείου Περιβάλλοντος) και τελικά κατεδαφίστηκαν το 2015-16.

Για τα Μπάζα 2

η επιστροφή

Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα

ΑΤΤΙΚΗ ΕΚΤΟΣ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟΥ ΑΘΗΝΑΣ

Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα

Πολιτικοί λόγοι ενάντια στο κωπηλατοδρόμιο στο Σχινιά

Σε παρακμή το Πάρκο Σχινιά

1. https://www.asda.gr/elxoroi/sxinias.htm?fbclid=IwAR0K_HwpdmEtrsJDTw4OxLEGNzOCKdjhxivcNiNRGapi_c7rbogDd-RUy_A ( Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα, )

2. https://ec.europa.eu/environment/life/project/Projects/index.cfm?fuseaction=search.dspPage&n_proj_id=2778&fbclid=IwAR1pTOCJh2TvxUZ_2AytPccgpehjb59Hos8uBJkeQ1PM0UoxPu_GVj9Ot0w#PD (Green Marathon – Promoting Sustainable Tourism in Multi-dimensional Protected Areas )

3. http://www.itia.ntua.gr/greenmarathon/Copy%20of%20greenmarathon.html (Πρόγραμμα GreenMarathon )

Νομιμοποίηση αυθαιρέτων

One comment

Leave a comment Cancel reply

Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα

ΑΤΤΙΚΗ ΕΚΤΟΣ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟΥ ΑΘΗΝΑΣ

Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα

Πολιτικοί λόγοι ενάντια στο κωπηλατοδρόμιο στο Σχινιά

Σε παρακμή το Πάρκο Σχινιά

1. https://www.asda.gr/elxoroi/sxinias.htm?fbclid=IwAR0K_HwpdmEtrsJDTw4OxLEGNzOCKdjhxivcNiNRGapi_c7rbogDd-RUy_A ( Βιότοπος Σχινιά και Ολυμπιακά Έργα, )

2. https://ec.europa.eu/environment/life/project/Projects/index.cfm?fuseaction=search.dspPage&n_proj_id=2778&fbclid=IwAR1pTOCJh2TvxUZ_2AytPccgpehjb59Hos8uBJkeQ1PM0UoxPu_GVj9Ot0w#PD (Green Marathon – Promoting Sustainable Tourism in Multi-dimensional Protected Areas )

3. http://www.itia.ntua.gr/greenmarathon/Copy%20of%20greenmarathon.html (Πρόγραμμα GreenMarathon )

Νομιμοποίηση αυθαιρέτων

Share this:

Related

One comment

Leave a comment Cancel reply